Neoclassicistisch burgerhuis uit 1871, verbouwd in 1929 en met later toegevoegd handelsgelijkvloers uit het interbellum met bewaard winkelinterieur van boekhandel Belis Vinck.

Historiek

De bouw van dit burgerhuis werd geregistreerd in het kadaster onder het bouwjaar 1871. Bouwheer was Adolphus Fiocco uit Westerlo. In 1927 diende Hélène Creten uit de F. De Merodestraat 11 in Berchem een dossier in voor de verbouwing van het pand tot winkel-woonhuis naar ontwerp van bouwmeester R. Grosemans.

De volledige gevel werd daarbij aangepakt. De klassieke neoclassicistische gevel, met bepleisterd parement, imitatievoegen op de begane grond, en indeling in drie gelijke traveeën, werd vervangen door een strakkere, eigentijdse gevel. Op de begane grond kwam een winkelpui, en in de bovengevel werden de twee rechtertraveeën samengevoegd tot één brede travee, met driezijdige loggia op de eerste verdieping. Van architect René Grosemans kennen we ook de verbouwing van de gevel met etalage van de voormalige apotheek op de Groenplaats . Hij is één van de interessante architecten binnen het Antwerpse modernisme tijdens het interbellum, en was zelf gevestigd in de Tentoonstellingswijk.

Vanaf 1934 hielden schoolinspecteur Marcel Belis en zijn vrouw Angelina Vinck hier een papeterie open. Vanaf 1920 waren ze gevestigd in de Lange Leemstraat 37, maar die locatie werd te klein. Voor de opening van de nieuwe zaak werd de volledige winkel voorzien van een nieuw, op maat gemaakt interieur. Drie generaties lang, tot 2010, werden er op dit adres schoolboeken en kantoorbenodigdheden verkocht. Anno 2017 is het interieur van de winkel nagenoeg integraal bewaard. Een portret van het echtpaar Belis Vinck is bewaard in het stadsarchief.

Exterieur

Het huidige uitzicht van het winkelhuis dateert van 1927, naar de plannen van modernist René Grosemans. De woning telt drie bouwlagen en twee ongelijke traveeën onder een zadeldak. In de smalle linkertravee beneden de inkom, en op de verdiepingen twee smalle rechthoekige vensteropeningen. De rechtse travee is op de eerste verdieping benadrukt door een brede driezijdige erker. Voor elk venster werd een smeedijzeren balustrade aangebracht: twee verticale spijlen met eenvoudig krulmotief ertussen. Op de erker is een balkon voorzien dat betreden kan worden via een vensterdeur op de tweede verdieping. Het balkon is voorzien van een eenvoudige metalen balustrade. Met de vlakke en strakke bepleistering trachtte Grosemans de neoclassicistische bovengevel te laten aansluiten bij de strakke vormgeving van de winkelpui op de begane grond. De horizontale ritmering van de originele gevel wordt vervangen door een verticale belijning doorlopend over de volledige bovengevel. Het schrijnwerk in de gevel had kleine roedeverdelingen, die in het huidige schrijnwerk gerespecteerd werden.

De rechthoekige winkelpui met geïntegreerd inkomportaal beslaat de volledige breedte van het gelijkvloers. Het groen geschilderde houten schrijnwerk is origineel. De vormgeving is strak en zonder enige decoratie. Links bevindt zich behalve de winkeldeur en een kleine etalage ook de toegang tot de gang met trappenhuis naar de appartementen op de verdiepingen. Het geheel kan 's nachts afgesloten worden met een metalen voordeur met open spijlen.

Winkelinterieur

De indeling van de winkel grijpt terug naar de originele eind-19de-eeuwse enkelhuisindeling van het burgerhuis. Naast de gang met trappenhuis in de deurtravee, bevond zich een enfilade van twee woonkamers, met aansluitend een gevelbrede veranda. In 1927 worden de twee woonkamers omgevormd tot winkel, aanvankelijk met behouden indeling in twee kamers. De overige ruimtes op de begane grond bleven in gebruik als woonruimte, maar werden in de loop der jaren ook als stockageruimte gebruikt.

Het winkelgedeelte heeft de duidelijke typologie van een boekenwinkel. In 1934 werden boekenkasten op maat van de twee voorkamers gemaakt door Henri De Greef–Botty, schrijnwerker uit de Hemelstraat in Antwerpen. De boekenkasten bestaan uit twee geledingen: onderaan laden (in het achterste deel van de winkel) en gesloten kasten met draaideuren (in het voorste deel van de winkel), bovenaan eenvoudige open boekenplanken. De houten kasten bestaan uit bruine en groen geschilderde delen. De toonbanken zijn verdwenen, maar oude foto’s tonen eenzelfde eenvoudige stijl en kleurenpalet.

De tegelvloer is gelegd in een patroon van vierkanten, drie kleuren (beige, groen en oranje) gevlamde tegels van 10x10 cm werden gebruikt. Dit soort keramische tegels werden in die periode door zowat alle Belgische producenten gemaakt. Ze kunnen slechts geïdentificeerd worden door de achterzijde te bekijken.

Tussen de winkel en de etalage bevindt zich een scherm. De in hout gevatte ruiten hebben deels matte en doorschijnende glazen stroken en volgen een speels ritme. De vloer van de etalage is bekleed met eiken parket. Het geheel is vervaardigd in 1934 door de firma Van Treeck. De firma had haar winkel in de Lange Leemstraat 51, een hoekpand dat recent werd afgebroken. De firma Van Treeck was gesticht in 1886 en profileerde zich als 'kunstmeubelmakerij', firma voor volledige inrichtingen, behangerij en het vervaardigen van club-zetels. Het woonhuis en atelier van de firma Van Treeck bevond zich in de Hertoginstraat, een zijstraat van de Lange Leemstraat.