erfgoedobject

Eclectisch burgerhuis

bouwkundig element
ID
304879
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304879

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Eclectisch burgerhuis
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Burgerhuis in eclectische stijl, in 1921-1922 samen met het belendende nummer 19 voor verkoop opgetrokken voor het Bureel van Weldadigheid van Merksem, dat de gronden tussen de Molenlei, Camelia- en Azalealei, de Eethuisstraat en de Casterveldenstraat ten gelde maakte. Het oorspronkelijke oprichtingsplan is niet bewaard, waardoor de ontwerper niet gekend is.

De eenheidsbebouwing van twee rijhuizen met een van elkaar afwijkende gevelindeling behoort tot de vroegste verkavelings- en bouwcampagne die volgde op het openen van de straat. Van de schaarse, door tussen- en naoorlogse invullingen of aanpassingen onderbroken baksteenpolychrome of bepleisterde gevels die nog herinneren aan deze periode, onderscheiden de nummers 17 en 19 zich door de verzorgde toepassing van beaux-artsstijlelementen en florale ornamenten die verwijzen naar de straatnaam, en door het nog gaaf bewaarde schrijnwerk.

Drie traveeën breed, telt het burgerhuis evenveel bouwlagen onder een plat dak. De volledig bepleisterde en geschilderde lijstgevel rust op een decoratieve, ter hoogte van de muurdammen ingesneden plint in gefrijnde blauwe hardsteen. Nagenoeg volledig overschilderde blauwe natuursteen is daarnaast ook aangewend voor de toegangstreden en de dorpels, en vermoedelijk ook voor de cordonlijst, het balkon en de met verdiepte vlakken verfraaide lateien.

Axiaal opgebouwd en met een schema van regelmatige rechthoekige vensteropeningen, is de lijstgevel horizontaal geleed door een cordonlijst op de eerste verdieping die doorloopt in de gevel van het nummer 19. De begane grond toont de voor het enkelhuis typerende asymmetrische indeling in een smalle toegang geflankeerd door twee vensteropeningen. Op de verdiepingen ligt het accent op de centrale travee met een bredere vensteropening tussen smallere zijlichten, alle voorzien van een borstwering, en op de eerste verdieping gemarkeerd door een balkon ontsloten door een vensterdeur. Mee opgenomen in de cordonlijst, steunt het balkon op twee verzorgde consoles met trigliefen en rozetten in de ondervlakken, geschraagd door hangende bloemknoppen, die ook toegepast zijn in de flankerende borstweringen en de postamenten onder de kroonlijst. De fijn gesmede balustrade is verfraaid met opengewerkte ovalen medaillons, bloemknoppen en gestrikte laurier tegen de spijlen. De bovenverdieping is gevat tussen opklimmende postamenten met gestileerde bloemknoppen en schijfmotieven, die de geprofileerde houten kroonlijst dragen.

Het oorspronkelijke, thans groen geschilderde en houten schrijnwerk met een vernieuwde beglazing is uitzonderlijk gaaf bewaard. De paneeldeur onder een ruim bovenlicht met vervangen reliëfglas heeft een verzorgd metalen deurrooster met gestrikte laurierkrans, voluten, S-krullen, cirkels en ovalen medaillons. De guillotineramen op de begane grond hebben tussenregels met paneelwerk en een centrale schijf, gedragen door gekrulde consoles. De door regelmatige stijlen en een lagere regel verdeelde bovenlichten, zijn nog ingevuld met de geel gekleurde reliëfglaasjes.

Van het interieur zijn geen archiefbescheiden voorhanden, maar uit de gevelordonnantie kan worden afgeleid dat de plattegrond de sedert de 19de eeuw in burgerhuizen toegepaste enkelhuisindeling volgt. Daarbij zijn traditioneel naast de zijdelings ingeplante trap en inkomhal, het salon, de eetkamer en, op de verdieping, de slaapkamers gesitueerd, met achter de inkomhal in de smallere achterbouw de keuken, het pomphuis, en een wc. Mogelijk was de woning opgedeeld in meerdere wooneenheden.

  • Kadasterarchief Antwerpen, Kadastrale leggers Antwerpen, afdeling XLI (Merksem), artikel 113, 3253.
  • Kadasterarchief Antwerpen, Mutatieschetsen Antwerpen, afdeling XLI (Merksem), 1921-1922/53.

Auteurs: Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eclectisch burgerhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304879 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.