erfgoedobject

Standbeeld militaire en burgerlijke doden

bouwkundig element
ID
305037
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305037

Juridische gevolgen

Beschrijving

Oorlogsgedenkteken voor de Sint-Rectrudiskerk van Woesten, langs Woestendorp (N8) gelegen. Op het kerkhof ten noorden van de kerk bevindt zich een Frans militair ereperk. Verspreid over dit kerkhof liggen nog verscheidene graven in verband met de Eerste Wereldoorlog. 

Historische achtergrond

Vermoedelijk vervangt dit gedenkteken het voormalige oorlogsgedenkteken voor de burgerlijke en militaire doden van Woesten, dat opgericht werd op initiatief van de V.O.S. (Vlaamse Oud-Strijders) en onthuld werd op 2 september 1923. Het huidige gedenkteken werd geschonken door het A.C.V. en werd onthuld op 30 mei 1954.

De zone tussen het Ieperleekanaal van Ieper naar de IJzer en de weg Veurne-Ieper, met Oostvleteren en Woesten, werd tijdens de Eerste Wereldoorlog nog tot de frontsector gerekend. Achter deze weg lagen de reserve- en piketzones, waartoe de kampementen bij De Wippe gerekend worden, evenals de zones van rust en halve rust zoals Westvleteren. In deze regio lagen verschillende spoorwegen voor de aan- en afvoer van militairen en materiaal. De eigenlijke frontlijn lag enkele kilometers meer naar het oosten, ter hoogte van het kanaal.

Toen de Duitsers massaal gas losten op 22 april 1915, het begin van de Tweede Slag bij Ieper, zouden vooral veel slachtoffers vallen onder de 87ste Division d’Infanterie Territoriale (D.I.T.). De gewonden van deze divisie, waarvan de divisie-arts zich in Woesten gevestigd had, stroomden na de gasaanval in grote getale in dit dorp toe. Van hieruit werden ze verder geëvacueerd naar veldhospitalen in Duinkerken.

In het voorjaar van 1915 werd het dorp Woesten zwaar gebombardeerd, waarbij vooral de kerk met kerkhof getroffen werden.

In de eerste helft van 1916 verbleven hier Fransen, tijdens de winter van 1916-1917 werden de Fransen vervangen door Belgen.

Eind juni 1917, ter voorbereiding van de Derde Slag bij Ieper, namen de Britse Guards de sector Boezinge over. Zij verbleven in kampementen aan De Wippe, het kruispunt van de belangrijke Burgweg en Poperingestraat, en lagen in reserve in Woesten. Er heerste een grote bedrijvigheid om de aanval voor te bereiden. Ook een Brits spoorwegkanon stond er opgesteld. Vandaar dat het dorp af te rekenen had met vijandelijk artillerievuur, gasaanvallen en bombardementen.

In oktober en november lagen er opnieuw Fransen in Woesten, daarna was de sector Boezinge in Britse handen. Vanaf maart 1918 tot het Eindoffensief was de sector in Belgische handen.

Na de oorlog was de bosrijke streek van weleer niet meer. De 15de-eeuwse, gotische St.-Rictrudiskerk werd tijdens de oorlog volledig verwoest. In 1922-1923 werd de kerk weer opgebouwd, naar de oorspronkelijke plannen.

Beschrijving

Bovenop een rots, in de vorm van een bijenkorf, staat het beeld van een soldaat. De rots is opgebouwd uit brokstukken, waarschijnlijk van betonnen bunkers. Hierin is een nis aangebracht, waarvan de ingang is afgesloten met een ijzeren hek. Tegen de achterwand hangt een witmarmeren plaat. Boven de ingang tegen de buitenkant van de rots zijn drie gedenkplaten en een tekst aangebracht. Het beeld uit witte natuursteen op de top stelt een soldaat op wacht voor, staande op brokstukken, met het vaandel in de ene hand en een bladerkrans in de andere. Aan zijn voeten ligt een kruis. De rots is volledig overgroeid met klimranken. Op de rots: bovenaan ingewerkt in de betonnen brokstukken, '1914-1918 / Tot Aandenken onzer Gesneuvelde Oud Stryders en Burgers', daaronder in het midden 'Voor God en Vaderland' (beide in het zwart geschilderd, met de eerste letter rood) en het ingekleurde Belgische wapenschild, links de namen van de oud-strijders en de namen van de burgers (in rood geschilderd, met de eerste letter zwart), rechts de namen van de burgers en de namen van de oud-strijders (in geel geschilderd, met de eerste letter zwart), alfabetisch gerangschikt. Onderaan '1940-1945' en de namen (in rood geschilderd). In de nis: op de witmarmeren plaat 'Vanwege het A.C.V., Woesten 30 mei 1954' (in zwart geschilderd). Hoogte 650 cm x breedte 820 cm x diepte 890 cm.

  • Landschapskunst in de Westhoek. Vierde deelproject - Woesten, onuitgegeven dossier Provincie West-Vlaanderen.
  • JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.
  • Westhoek Info, Parochies, Kerkelijk patrimonium, [online], http://www.westhoek.be/info/ned/parochies/gemeenten/body.asp (geraadpleegd op 27 juli 2004).
  • Onderzoek / notities door Roger Verbeke.

Bron: WOI Relict (690): Standbeeld militaire en burgerlijke doden (Woesten - WOI-WOII)
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Standbeeld militaire en burgerlijke doden [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305037 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.