erfgoedobject

Winkelwoning met bakkerij

bouwkundig element
ID
305084
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305084

Juridische gevolgen

Beschrijving

Modernistische winkelwoning met bakkerij, gebouwd in opdracht van Leopold Verboven (Mortselsesteenweg 25, Deurne) naar ontwerp van Lodewijk Van der Linden uit 1933. Omstreeks 1934 liet de eigenaar achteraan op het perceel een bakkersoven (ijzeren buizen) bouwen. De winkelpui onderging na 1960 aanpassingswerken.

Lodewijk Van der Linden is te situeren binnen het vooruitstrevende architecturale milieu tijdens het interbellum in Antwerpen, met een aantal eigentijdse modernistische ontwerpen in Berchem, Wilrijk en de Tentoonstellingswijk. Ook deze realisatie voor Verboven is gekenmerkt door een progressief karakter, opvallend in een wijk waar een meer gematigd modernisme de bovenhand heeft. Het pand vormt het sluitstuk van een reeks aaneengesloten woningen met voortuin van twee bouwlagen onder plat dak, verder doorlopend in de Oudedonklaan. Volgens de oorspronkelijke bouwplannen was de voortuin voorzien van een lage bakstenen afsluiting met metalen traliewerk, deze hebben plaats geruimd voor parkeerplaatsen met een bestrating in betonklinkers.

Het complex, ingeplant op een langgerekt rechthoekig perceel, bestaat uit een voorhuis met winkelwoning én een achterhuis met bakkerij. Dit achterhuis herbergde op de begane grond de omstreeks 1982 vervangen bakkersoven, terwijl op de verdieping bloem werd opgeslagen. Voor- en achterhuis zijn twee bouwlagen hoog onder plat dak. De winkelwoning is voorzien van een toegang tot de woning en achterliggende bakkerij links en een afzonderlijke winkeltoegang naast een brede winkelpui rechts. Volgens de oorspronkelijke bouwplannen was hier een tegelbekleding op een lage plint voorzien, na 1960 integraal vervangen. De bovenbouw heeft een parement in roodbruin baksteenmetselwerk in kruisverband met Dudokvoeg – dieperliggende lintvoegen in combinatie met platvolle stootvoegen.

Het ontwerp wordt bepaald door een sterke volumewerking, drieledig van opbouw met vooruitspringend centraal gedeelte, waarbij de gevelbeëindiging trapsgewijs verlaagt van links naar rechts. De afwisselende metselverbanden, de afgeronde hoeken van het inkomportaal tot de woning en de boven de gevel uitstekende vlaggenmast, versterken het modernistische karakter van het ontwerp. De massieve bovenbouw is volgens de ontwerptekening voorzien van overhoeks doorlopende, rechthoekige vensteropeningen, uitgewerkt als een bandraam. Een asymmetrische vensterpost geeft de achterliggende opdeling in twee slaapkamers aan. Uiteindelijk is geopteerd voor een afwijkende uitvoering met boven het inkomportaal een patrijspoort geflankeerd door een lager dan voorzien geplaatste vlaggenmast, en een extra rechthoekig venster boven de winkeltoegang. Het horizontale streven is op de begane grond nog versterkt door het aanwenden van smalle bovenlichten, in combinatie met belijnende (beton)lijsten die doorlopen als een vlakke luifel boven de toegangen.

Het oorspronkelijke vensterschrijnwerk, uitgevoerd in hout op de verdieping en in ijzer voor wat betreft de winkelpui, en de oorspronkelijke beglaasde deuren met karakteristieke metalen grepen, zijn integraal vervangen door aluminium. De oorspronkelijke deur- en raamindeling bleef hierbij wel grotendeels bewaard.

De deels onderkelderde winkelwoning is voorzien van een zijdelings ingeplante bordestrap. Links leidt een inpandige doorgang tot de winkel en het achterliggend trappenhuis én tot op de binnenplaats gelegen bakkerij. De begane grond herbergt aan straatzijde een winkelruimte met achterliggende leefruimte/ eetkamer, leidend naar de keuken met toilet in aanbouw en naar een bijkomend woonvertrek met afgeronde hoek in de oksel achter de traphal. De keuken, verbonden met de bakkerij door een luifel, geeft samen met het klein salon uit op de binnenplaats. Op de verdieping zijn vier slaapkamers en een badkamer (oorspronkelijk met ligbad en wit-zwart betegeling) ingericht. Nu neemt de winkel de volledige begane grond in, en zijn de slaapkamers op de verdieping omgevormd tot appartement.

Het oorspronkelijke winkelinterieur is nog gedeeltelijk bewaard: een oude toog bestaande uit een marmeren blad rustend op een houten kast, verhuld door een recente bekleding; en oude verwarmingsbuizen oorspronkelijk verbonden met een kolenkachel, later vervangen door een mazoutbrander. Verder is ook de oude tegelvloer in beige-bruin en zwart behouden.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 329#10460 en 329#11316.
  • Informatie verkregen van de eigenaars (december 2017).
  • VAN DEN BORNE S. 2018: Terreinbezoek Eksterlaar 46 (Deurne) (terreinbezoek op 16 oktober 2017).

Auteurs: Van den Borne, Steven
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Winkelwoning met bakkerij [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305084 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.