Burgerhuis in beaux-artsstijl, gebouwd naar ontwerp van Benoit J. Dupont uit 1928, in opdracht van Bossiers, Marie-Josélaan 66 in Berchem. Een gevelinscriptie rechts boven de toegangsdeur geeft de naam van de architect aan. In 1930 liet Dupont een pomphuis aanbouwen namens Bossiers. De woning is in 1949 aangepast tot meergezinswoning naar ontwerp van Michel Vercammen en in 1985, toen het pand opnieuw in gebruik was als ééngezinswoning, is een oogartsenpraktijk ingericht naar ontwerp van architect T. Biesmans.

Context

Benoit J. Dupont, een zeer productieve architect wiens carrière omstreeks 1925 van start ging, is vooral gekend voor zijn oeuvre uit de jaren 1930. Behalve een aantal ontwerpen in art deco, tekende hij in deze periode flatgebouwen van hoge standing. Op goed vijf jaar tijd realiseerde hij minstens een twaalftal van dergelijke hoogbouwcomplexen in Antwerpen, in een gematigd progressieve architectuur die het midden hield tussen art deco en modernisme. Minder goed gedocumenteerd zijn de eerste jaren van zijn carrière. Dupont lijkt zich in de beginjaren van zijn architectenloopbaan toegelegd te hebben op het ontwerpen van burgerhuizen en meergezinswoningen in beaux-artsstijl, soms met een knipoog naar de art deco. Zijn eigen woning aan de Van Havrelei 7, vertegenwoordigt bij uitstek deze behoudsgezinde, klassieke architectuur. Andere vroege realisaties waar Dupont dezelfde vormentaal toepaste, zijn de woning Van Havrelei 12 en de meergezinswoningen Venneborglaan 65 en 71 in Deurne. De woning Bossiers vertoont gelijkaardige stijlkenmerken. Verder kunnen, op basis van corresponderende tekenstijlen, grote stilistische gelijkenissen, en identieke details in schrijnwerk- en gevelafwerking, onder meer de anonieme beaux-artsensembles Van Havrelei 37 en 39-47, Van Havreplein 7-11, Muggenberglei 52-60, Muggenberglei 64-72, en Muggenberglei 162-168 aan Dupont of diens praktijk worden toegeschreven. Doordat de architect tragisch om het leven kwam te Bützow (Mecklenburg D) op 20.05.1945, kwam een abrupt einde aan zijn bloeiende carrière.

Beschrijving

De woning behoort tot het oudste gedeelte van de straat en sluit qua opzet, namelijk een burgerhuis met garagetoegang (uitgezonderd nummer 13), aan bij de aanpalende interbellumwoningen in de gevelwand. Het pand onderscheidt zich in het straatbeeld door haar verzorgde stijl en ornamentiek. Omstreeks 1985 is de inrit tot de garage aangepast als toegang met trappen tot een oogartsenpraktijk, gedeeltelijk ingericht met plantenbakken. Toen is wellicht ook het stenen pad naar de inkom vervangen.

Exterieur

De statige rijwoning telt twee ongelijke traveeën en drie bouwlagen onder plat dak. De lijstgevel is volledig afgewerkt in witte natuursteen met houten kroonlijst op klossen en een plint in blauwe hardsteen. Het gevelfront vertoont een classicistisch decorum met kwalitatief uitgevoerde detaillering: vlakke pilasters die de brede venstertravee aflijnen, een cartouche met jaartal 1928, gedecoreerde sluitstenen en consoles met rocaille-, spiraalmotieven en guttae, het balkon met natuurstenen balustrade en guirlandes in de borstwering. Verzorgd smeedwerk, eveneens een kenmerk van de beaux-artsstijl, voor de voordeur en voor de verdwenen afsluiting van de garage-inrit en toegang tot de woning. Verder is blauwe hardsteen toegepast voor de treden tussen imposten van het inkomportaal. In de brede venstertravee domineert een twee bouwlagen tellende halfronde erker met een bekronend witstenen balkon in de topverdieping. Onderaan een garagetoegang, oorspronkelijk met tweedelige beglaasde poort ingevuld met ijzeren smeedwerk, echter meer gesloten en driedelig uitgevoerd of later aangepast met verticale lichten; in 1985 vervangen door twee vensters en een toegangsdeur, volgens een eigentijdse postmoderne smaak met herneming van spiegelboogmotief en panelen in borstwering. Elke bouwlaag is geopend met een drielicht, in de erkerpartij uitgewerkt als rechthoekige vensters; in de topverdieping als rondboograam. Het geheel kreeg een omlopende omlijsting die aanzet met twee vlakke pilasters op versneden consoles. In de smalle risaliterende deurtravee zit boven de toegang op elke verdieping een hoog venster. Het inkomportaal heeft een verdiepte toegangsdeur, bereikbaar via vier treden tussen imposten. Als bescherming een ondiepe luifel dragend op rocaille-consoles en middels een schelpmotief aansluitend op een omkaderd bovenlicht. De verbinding tussen de twee traveeën wordt aangemaakt door een waterlijst die - onder het hoog entablement met cartouche rechts in de inkomtravee - doorloopt als rondboogomlijsting met schouders, voorzien van decoratieve consoles en sluitsteen. De toegangsdeur met bovenlicht en de rechthoekige venters zijn alle spiegelboogvormig afgewerkt.

Het oorspronkelijke gevelkarakter is gaaf bewaard. Getuige hiervan is het houten schrijnwerk van de inkomdeur en ramen met fraai detail in decoratief glas-in-lood boven het inkomportaal. Ook het ijzeren smeedwerk van de toegangsdeur is behouden.

Interieur

De volledig onderkelderde woning beantwoordt aan de klassieke typologie van de enkelhuisstructuur bestaand uit een voorhuis met leef- en slaapvertrekken en lagere achterbouw voor de dienstruimten, waarbij het grondplan is opgedeeld in een smalle toegangstravee en brede venstertravee. De verschillende niveaus zijn ontsloten door een zijdelingse steektrap in de vestibule. Op de begane grond herbergt de brede venstertravee in enfilade het salon met erker aan de straat, de eetkamer en de zitplaats met plat licht, uitgevend op een overluifeld terras. In de smalle toegangstravee achtereenvolgens de vestibule, de trapzaal en in de achterbouw een office die aansluit op zitplaats en aangebouwde keuken, die in 1930 achteraan is uitgebreid met een pomphuis. In 1985 is de achtergevel rechtgetrokken waarbij een open keuken verbonden is met een speelruimte. In het voorhuis kregen beide verdiepingen dezelfde indeling met op de eerste verdieping een slaapkamer aan de straat met balkon en en suite badkamer, die ook toegankelijk is vanuit de traphal. Achter de slaapkamer een logeerkamer en in de achterbouw nog een kamer. In 1949 is dit niveau aangepast tot een extra wooneenheid met een uitbreiding boven de zitplaats in functie van de eetkamer en in de bestaande achterbouw is toen een keuken ingericht. De mansardeverdieping kreeg oorspronkelijk twee (slaap)kamers en een cabinet boven de badkamer, mogelijk ingericht voor inwonend personeel. Op kelderniveau is de garage in de brede travee verbonden met de waskelder, en zit in de smalle travee een kolenkelder aan de straat en een wijnkelder achter de trap. In 1985 is dit ondergrondse niveau ingericht als oogartsenpraktijk met vooraan een wachtkamer en fietsenbergplaats, en achteraan een lange opengewerkte ruimte die een ontvangstbureau en onderzoeksruimte integreert.

De eclectische interieuraankleding met art-deco-inslag op de begane grond van het voorhuis is gaaf bewaard, met gevarieerd materiaalgebruik: in de inkom een hoge marmeren plint en aflijnende decoratieve band met golfmotief (stucwerk of papier-maché); in de vestibule waaiervormige witgrijze mozaïektegels met dubbele zwarte omlijsting en gekleurd bloemmotief in de hoeken; tussen inkom en vestibule een volledig beglaasde deur (geslepen glas) met vaste zijpanelen en bovenlicht in kleinroedeverdeling verfraaid met gekleurde bloemvazen (ook in stucplafonds leefruimten). Nog bewaard zijn de gecanneleerde trappaal met schijfmotief en wandpilasters met figuratieve koppen, meanders en granaatappels. Accenten in neoroccoco voor het beslag van de binnendeuren en in het stucplafond met kraallijst in de eetkamer, die nog de oude parketvloeren (losange) met geometrisch gevlochten omlijsting heeft, en waarvan de neogotische sierschouw is verplaatst naar het salon. Verder liet de huidige eigenaar de binnendeuren uitgevend op de eetkamer verfraaien met harmonisch in het interieur passend hedendaags glas-in-loodwerk (art nouveau geïnspireerd).