erfgoedobject

Villa kasteel Ertbrugge

bouwkundig element
ID
305139
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305139

Juridische gevolgen

Beschrijving

Vrijstaande villa in een pittoreske eclectische stijl met neo-Vlaamserenaissance-kenmerken, daterend van 1908. Opdrachtgevers waren Louise-Anne Bosschaert en René Philippe Van de Werve de Vorsselaer, die net het kasteel Ertbrugge hadden geërfd van Louise-Annes moeder Eulalie Bosschaert-du Bois, die in 1907 overleed.

Het is opgetrokken schuin tegenover en naar model van de uit 1891 daterende portierswoning van het kasteel Venneborg, gesitueerd aan de overzijde van de Schotensesteenweg die beide kasteeldomeinen van elkaar scheidde. De villa van het kasteeldomein Ertbrugge, in de literatuur aangeduid als conciërge-, hoveniers- of jachtwachterswoning, vervulde mogelijk een identieke functie. Het ligt naast de Ertbruggestraat, het middeleeuwse tracé naar Wijnegem en de Kempen dat de inplantingen van de kastelen Zwarte Arend en Ertbrugge mee bepaald heeft, maar aan belang inboette door de aanleg van de Steenweg naar Schilde in 1745. De ontwerper van de villa is niet gekend. Mogelijk werd beroep gedaan op Ernest Dieltiëns, de vermoedelijke architect van de nagenoeg gelijktijdig opgetrokken kerk en pastorie die René Van de Werve de Vorsselaer financierde naar aanleiding van de stichting van de parochie Heilig Hart van Jezus op het Ruggeveld.

De villa is samengesteld uit gevarieerde volumes van één bouwlaag, voorzien van deels vernieuwde met leien gedekte zadeldaken en steekboogopeningen, geschikt rond de twee bouwlagen tellende centrale ronde traptoren die de verschillende kamers ontsluit en bekroond is door een kegeldak. Een één travee breed en twee traveeën diep dwarsvolume met nok haaks op de straat, is aan de linkse zijde van de traptoren geflankeerd door een loodrecht georiënteerd langshuis van twee traveeën, dat te oordelen aan de keldergaten in de plint de kelders en de opkamer huisvest. Aan tuinzijde ligt achter de traptoren en tussen beide volumes een derde, twee traveeën brede en diepe achterbouw onder een schilddak met nok haaks op de straat.

Rustend op een lage, blauwe hardstenen plint zijn de gevels opgetrokken uit platvol gevoegd rood baksteenmetselwerk in kruisverband, verlevendigd met horizontale banden in gesmoorde en geel gekleurde baksteen, ook toegepast in de rollagen van de steekboogopeningen. Blauwe hardsteen is behoudens voor de plint ook aangewend voor de dorpels. Witte natuurstenen accenten zijn aangebracht in de hoek- en sluitstenen van de ontlastingsbogen, de gedraaide druipconsoles en veelhoekige basis van de bovenbouw van de toren, en in de oksel tussen de toren en het dwarse straatvolume.

De axiaal opgevatte puntgevel van het dwarsvolume is geopend met een centrale vensteropening (begane grond), waarboven twee kleinere vensteropeningen met gekoppelde dorpels en een klein rechthoekig zolderlicht (zolderverdieping). De zijgevel op de begane grond heeft slechts één vensteropening, geflankeerd door een blinde travee. De toegang is gesitueerd in de achtergevel, geflankeerd door een vensteropening en met op de verdieping eenzelfde indeling als de voorgevel. Het langsvolume aan ander zijde van de traptoren heeft aan straatzijde boven de vierkante keldergaten twee symmetrische vensteropeningen. De uitkragende, houten en wit geschilderde daklijsten van het dwarse straatvolume zijn ondersteund door verzorgd gesneden en geprofileerde modillons.

Het houten, thans deels wit geschilderde vensterschrijnwerk met luiken, beslag en luikduimen is deels bewaard, maar heeft zwaar te lijden onder vandalisme ten gevolge van leegstand. De vensteropeningen zijn merendeels gedicht met platen of de luiken. Het kegeldak van de traptoren draagt nog de oorspronkelijke, sierlijk gesmede windhaan.

  • Kadasterarchief Antwerpen, Kadastrale leggers Antwerpen, Leggers Antwerpen, afdeling XXIX (Deurne), artikel 829, 1574.
  • Kadasterarchief Antwerpen, Mutatieschetsen Antwerpen, afdeling XXIX (Deurne), 1908/7.
  • VAN AERDE M. 1987: Parochie Heilig Hart van Jezus Deurne-Ruggeveld 1910/1985, Deurne, 141-143, 210.

Auteurs: Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Villa kasteel Ertbrugge [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305139 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.