erfgoedobject

Duitse geschutsbunker

bouwkundig element
ID
305242
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305242

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duitse geschutsbunker
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire constructie, in een berm in een bosje ten zuiden van de tuin van Barelveldweg 43, ten noorden van Eggestraat 14. De constructie is bijna volledig overgroeid.

Historisch overzicht

Duitse bunker uit de Eerste Wereldoorlog, opgetrokken als onderdeel van de 'Südabschnitt'. Dit is een Duitse bunkerlinie van de 'Stellung Antwerpen', die ten zuiden van Antwerpen werd aangelegd, tussen de Kloosterstraat in Bornem en Blaasveld (Willebroek). De bunkers van de 'Südabschnitt' waren opgetrokken volgens gestandaardiseerde ontwerpen.

Het betreft een Duitse geschutsbunker die gebouwd was voor Belgische 7,5 cm kanonnen op plaataffuit. Deze kanonnen, in principe bedoeld als veldgeschut, waren door de Duitsers verwijderd uit de forten en schansen rond Antwerpen. Op Duitse plannen werd dit type bunkers aangeduid met 'ZWSTR', wat staat voor 'Zwischenraumstreiche', wat interval of tussenruimte betekent. In de Belgische naoorlogse inventarisatie werd dit type aangeduid met '1A'. Dit type komt vaak per twee voor, elk met een verschillend schootsveld.

Het betreft een type bunker met een rechthoekige plattegrond, met één L-vormige toegang aan een zijkant, die uitmondt in de enige bunkerkamer. In de voormuur van de bunker zit een schietopening voor het kanon, met ernaast een kleine, naar buiten toe versmallende kijkopening. De schietopening meet aan buitenzijde 100 x 55cm, terwijl de kijkopening aan de buitenzijde 15cm breed is. De plaataffuit van het kanon was bevestigd aan de binnenwand van de bunker. De schietopening kon aan de buitenzijde met een ijzeren plaat afgedekt worden.

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire constructie met rechthoekig grondplan van 5,5 x 4,9m. De constructie is opgetrokken aan de hand van gewapend beton. Her en der zijn zwarte plekken (vermoedelijk teer) op de buitenwand te zien. Het dak is gegoten op gegolfde plaatijzers, die tussen ijzeren liggers zijn geplaatst. Toegang aan oostelijke zijde. Via een L-vormige toegang wordt de binnenruimte bereikt, die 110cm hoog is. In de zuidoostelijke wand steekt een opening, die naar het midden toe versmalt (observatieopening), met één bewaarde ijzeren latei. Het schietgat lijkt ten dele uitgebroken. In de binnenmuren steken diverse nissen en openingen.

  • Koninklijk Legermuseum Brussel, Fonds 185, doos 952: Nord I, 1. Regimentabschnitt, Bataillonsabschnitt I & II, 1:2500.
  • GILS R. s.d.: Typeplans Duitse bunkers uit 1917 te Antwerpen, Vesting, Antwerpen.
  • GILS R. 2001: Vesting Antwerpen. Deel IV. Bunkers en bunkerstellingen (1914-1945), België onder de wapens 19, Erpe.
  • VAN DAELE A. 2014: Kaiserliche Festung Antwerpen. Südabschnitt. De vierde sector, Vesting, 4, 3-6.
  • VAN HOLLEBEEKE Y., BOURGEOIS J. & STICHELBAUT B. 2013: Inventarisatie van bovengronds bewaarde WO I – relicten van de Antwerpse Südabschnitt (Klein-Brabant tot kanaal Schoten-Turnhout), onuitgegeven studie Universiteit Gent, vakgroep Archeologie in opdracht van Provincie Antwerpen, Dienst Erfgoed.
  • VAN MEIRVENNE R. 2001: Duitse verdedigingslijn van 1917 op de Linkerscheldeoever, s.l.
  • VAN MEIRVENNE R. & DEVOS P. 2002: De Duitse bunkerlinie van Steendorp-Vrasene 1917, Kleine Cultuurgids Provincie Oost-Vlaanderen, Gent.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Bornem

  • Is deel van
    Duitse bunkerlinie Südabschnitt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse geschutsbunker [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305242 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.