erfgoedobject

Duitse observatiepost

bouwkundig element
ID
305249
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305249

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duitse observatiepost
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire constructie op een akker ten oosten van Platte Heegtestraat 40, dichtbij de Koningsbeek. Ten noordwesten van deze constructie bevinden zich nog bunkers van deze bunkerlijn.

Historisch overzicht

Duitse observatiepost uit de Eerste Wereldoorlog, opgetrokken als onderdeel van de 'Südabschnitt'. Dit is een Duitse bunkerlinie van de 'Stellung Antwerpen', die ten zuiden van Antwerpen werd aangelegd, tussen de Kloosterstraat in Bornem en Blaasveld (Willebroek). De bunkers van de 'Südabschnitt' waren opgetrokken volgens gestandaardiseerde ontwerpen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden deur- en andere muuropeningen op bevel van de Duitse bezetter dichtgemaakt, opdat de bunkers niet door het verzet of parachutisten zouden gebruikt worden.

Het betreft een type bunker voor een 'Infanterie-Beobachter', een observatiepost ten behoeve van de infanterie, die was ingeplant in de voorste lijn. Kenmerkend bij dit type bunker is de waarnemingsopening in het uitspringend deel aan de voorzijde van de bunker. Deze waarnemingsopening was afgesloten met een pantserplaat. De infanteriewaarnemer was verantwoordelijk voor het telefonisch leiden en coördineren van de infanterievuren, zoals zware mitrailleurs of granaatwerpers. De waarnemer zat op een stoeltje onder een ijzeren plaat, waar de binnenhoogte amper 1,4 meter bedraagt.

Beschrijving

Militaire constructie uit gewapend beton met een uitspringend deel aan zuidwestelijke zijde. De totale afmeting van de constructie bedraagt min of meer 4,7 x 3,2m. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Het dak is gegoten op een plafond van gegolfde plaatijzers, die tussen ijzeren liggers zijn aangebracht. De randen van het dak en de hoeken aan voorzijde zijn bijna allen afgerond.

In het dak van het uitspringend deel aan zuidwestelijke zijde zat een pantserplaat boven op de waarnemingsopening. De ijzeren lateien en pinnen voor de bevestiging van de pantserplaat zijn nog aanwezig.

De toegang aan noordoostelijke zijde, waar nog een ijzeren deurelement is bewaard, is ten dele dichtgemetseld. Via een L-vormige gang en een deuropening werd de binnenruimte bereikt. In de achtergevel zitten kleine vierkante uitsparingen.

  • GILS R. s.d.: Typeplans Duitse bunkers uit 1917 te Antwerpen, Vesting, Antwerpen.
  • GILS R. 2001: Vesting Antwerpen. Deel IV. Bunkers en bunkerstellingen (1914-1945), België onder de wapens 19, Erpe.
  • VAN DAELE A. 2014: Kaiserliche Festung Antwerpen. Südabschnitt. De vierde sector, Vesting, 4, 3-6.
  • VAN HOLLEBEEKE Y., BOURGEOIS J. & STICHELBAUT B. 2013: Inventarisatie van bovengronds bewaarde WO I – relicten van de Antwerpse Südabschnitt (Klein-Brabant tot kanaal Schoten-Turnhout), onuitgegeven studie Universiteit Gent, vakgroep Archeologie in opdracht van Provincie Antwerpen, Dienst Erfgoed.
  • VAN MEIRVENNE R. 2001: Duitse verdedigingslijn van 1917 op de Linkerscheldeoever, s.l.
  • VAN MEIRVENNE R. & DEVOS P. 2002: De Duitse bunkerlinie van Steendorp-Vrasene 1917, Kleine Cultuurgids Provincie Oost-Vlaanderen, Gent.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Bornem

  • Is deel van
    Duitse bunkerlinie Südabschnitt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse observatiepost [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305249 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.