erfgoedobject

Duitse artillerieobservatiepost

bouwkundig element
ID
305285
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305285

Juridische gevolgen

Beschrijving

Halfondergrondse bunker langs een pad in het gemeentelijk park 'Bel Air' in Willebroek. De bunker situeert zich langs een pad aan de zuidwestelijke zijde van het park. In het park zijn er in het totaal vijf bunkers van de 'Südabschnitt' terug te vinden.

Historisch overzicht

Duitse bunker uit de Eerste Wereldoorlog, opgetrokken als onderdeel van de 'Südabschnitt'. Dit is een Duitse bunkerlinie van de 'Stellung Antwerpen', die ten zuiden van Antwerpen werd aangelegd, tussen de Kloosterstraat in Bornem en Blaasveld (Willebroek). De bunkers van de 'Südabschnitt' waren opgetrokken volgens gestandaardiseerde ontwerpen.

Het betreft een type bunker, dat bedoeld was voor een 'Artillerie-Beobachter', een observatiepost ten behoeve van de artillerie. De artilleriewaarnemer was verantwoordelijk voor het aanvragen en leiden van het artillerievuren. Dit type observatiepost was in de voorste lijn van de stelling ingeplant.

Kenmerkend bij dit type is dat de bunker centraal aan frontzijde uitspringt. In dit vooruitspringend deel zit een opening, die afgesloten is met een 4 cm dikke ijzeren plaat, die vooraan gebogen en bovenaan vlak is. In het vlakke deel zit een ronde opening, die met ijzeren platen gedicht kon worden. In het schuine deel van de ijzeren plaat, juist boven de betonnen wand, zit een kleine gleuf.

Beschrijving

Halfondergrondse militaire constructie uit gewapend beton met een uitspringend deel centraal aan oostelijke zijde. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Het dak is gegoten op een plafond van gegolfde plaatijzers, die tussen ijzeren liggers zijn geplaatst. De randen van het dak en de hoeken aan voorzijde (zuidoostelijke zijde) en zijkanten zijn afgerond. De bunker meet min of meer 6,9 x 3,4m. Tegen de betonnen achtergevel is een laag aangebracht met een onregelmatige textuur.

In het dak ter hoogte van het vooruitspringend deel aan oostelijke zijde zit een pantserplaat, met kleine gleuf, waarop deels een bijkomende betonlaag is aangebracht.

Aan noordwestelijke zijde zit één toegang, die met een deur is afgesloten opdat de bunker kan functioneren als vleermuizenschuilplaats. Bij de deuropening zijn ijzeren elementen bewaard. Via een L-vormige gang en een tweede deuropening, waar nog ijzeren deurelementen zijn bewaard, wordt de bunkerruimte bereikt. De pantserkoepel is aan de binnenzijde niet meer zichtbaar, omdat er een cementlaag op aangebracht is. In de binnenmuren zitten verschillende openingen en nissen, evenals ijzeren elementen.

  • Koninklijk Legermuseum Brussel, Fonds 185, doos 952: Nord I, 1. Regimentabschnitt, Bataillonsabschnitt I & II, 1:2500.
  • GILS R. s.d.: Typeplans Duitse bunkers uit 1917 te Antwerpen, Vesting, Antwerpen.
  • GILS R. 2001: Vesting Antwerpen. Deel IV. Bunkers en bunkerstellingen (1914-1945), België onder de wapens 19, Erpe.
  • VAN DAELE A. 2014: Kaiserliche Festung Antwerpen. Südabschnitt. De vierde sector, Vesting, 4, 3-6.
  • VAN HOLLEBEEKE Y., BOURGEOIS J. & STICHELBAUT B. 2013: Inventarisatie van bovengronds bewaarde WO I – relicten van de Antwerpse Südabschnitt (Klein-Brabant tot kanaal Schoten-Turnhout), onuitgegeven studie Universiteit Gent, vakgroep Archeologie in opdracht van Provincie Antwerpen, Dienst Erfgoed.
  • VAN MEIRVENNE R. 2001: Duitse verdedigingslijn van 1917 op de Linkerscheldeoever, s.l.
  • VAN MEIRVENNE R. & DEVOS P. 2002: De Duitse bunkerlinie van Steendorp-Vrasene 1917, Kleine Cultuurgids Provincie Oost-Vlaanderen, Gent.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Blaasveld

  • Is deel van
    Duitse bunkerlinie Südabschnitt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse artillerieobservatiepost [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305285 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.