De Sint-Norbertusschool is sinds 1891 gevestigd langs de Geldenaaksebaan. De school bestaat nu uit een U-vormig complex. In het oosten, aan de straatzijde en parallel met de straat, bevindt zich een breedhuis met neoclassicistische, beraapte lijstgevel. Dit breedhuis heeft een 17^de-eeuwse kern en heeft hierdoor historische erfgoedwaarde. Het werd later van bijbouwen voorzien. In het westen van het langwerpige perceel bevindt zich recente bebouwing.

Historiek

Het historische breedhuis met neoclassicistische gevel vormt één van de eerste vormen van bebouwing ter hoogte van de Geldenaaksebaan te Heverlee. Ondanks de beperkte beschikbare gegevens over de oudste geschiedenis van het pand, kan uitgegaan worden van een actieve rol in de geschiedenis van het gehucht Vinckenbos. Een relatie met de Abdij van Park, die de directe omgeving domineerde vanaf de 13^de eeuw, kan bijgevolg ook niet uitgesloten worden. Sinds 1891 is het gebouw in gebruik als lagere school. Deze functie bepaalde de recente bouwgeschiedenis van het pand alsook van de bijgebouwen, achter op het perceel gelegen.

Op de locatie van de huidige basisschool Sint-Norbertus wordt meermaals bebouwing weergegeven op kaartmateriaal bewaard in het archief van de Abdij van Park alsook op andere cartografische bronnen vanaf het begin van de 17^de eeuw. Op basis hiervan kon afgeleid worden dat de kern van het hoofdgebouw, parallel met de Geldenaaksebaan, teruggaat op de 17^de eeuw. Op deze kaarten wordt het gebouw genoemd naar de Heilige Sint-Joris, wat doet vermoeden dat het een schuttershof betrof. Verder is de historische informatie met betrekking tot het pand erg schaars, afgezien van de goed gedocumenteerde periode vanaf de start van de Sint-Norbertusschool.

Twee geïllustreerde kaarten van de abdij en haar omgeving uit 1617 en 1665, geven ter hoogte van de huidige Sint-Norbertusschool steeds een breedhuis weer, parallel met de straat. Het volume lijkt te zijn opgetrokken in baksteen, onder een zadeldak, en voorzien van gevelopeningen langs de achter- en zijkant van de woning. Dit volume blijft in diezelfde toestand weergegeven op kaartbronnen tot meer nauwkeurige kadasterkaarten vanaf 1841 aantonen hoe het volume in twee gelijkwaardige delen werd opgedeeld. Tussen 1865 en 1884 werd de bebouwde oppervlakte sterk uitgebreid, met behoud van het breedhuis langs de straatzijde. Vanaf 1865 werd het breedhuis aan beide zijden uitgebouwd naar de achterzijde toe. Ten westen van dit U-vormige volume werd in datzelfde jaar een tweede L-vormige volume toegevoegd, parallel met de hoofdbouw. In 1884 werd een derde noordelijke, aansluitende vleugel toegevoegd. Gedurende de 19^de eeuw hadden de gebouwen een agrarische functie, waarbij het breedhuis fungeerde als woning en de bijbouwen als stallen en schuren. Deze drie vleugels die een binnenkoer omsluiten, zijn ook vandaag nog zichtbaar in het U-vormige complex aan de straatkant. Deze behoren bijgevolg tot de oudere delen van de huidige school en haar bijgebouwen, waarbij het hoofdgebouw langs de Geldenaaksebaan haar 17^de-eeuwse contour wist te bewaren. De eerste kadasterkaarten geven een weg weer lopend tussen de huidige schoolgebouwen en het eveneens historische Pachthof Jacqmotte. Deze smalle weg manoeuvreert zich als een soort voetweg tussen de percelen door tot aan de Groenstraat. Tot ver in de 20^ste eeuw werd deze toegang overspannen door een rechthoekige poortdoorgang, met vermelding van de Sint-Norbertusschool.

In de winter van 1891 begonnen de zusters annonciaden van Huldenberg in opdracht van prelaat Franciscus Versteylen en met steun van de Abdij van Park een kleuter- en lagere school voor meisjes aan de Geldenaaksebaan, dicht bij de dreef naar het klooster. Drie zusters kwamen van Huldenberg naar Heverlee. Om deze school ruimte te geven, kocht prelaat Versteylen het breedhuis met de bijgebouwen. Het breedhuis werd hierbij de woning met kapel voor de drie zusters, de paardenstallen uit de 19^de eeuw werden omgebouwd tot twee klaslokalen. De Sint-Norbertusschool werd vernoemd naar de patroonheilige van de Abdij van Park en trachtte kinderen van landbouwers uit de wijde omgeving van Heverlee, Korbeek-Lo tot Haasrode aan te trekken.

De school trok meteen een groot aantal kinderen aan. Vanaf 1901 werden op zondag de gebouwen ook gebruikt voor de zondagsschool. Wegens het groeiende aantal leerlingen werden reeds in 1898 twee nieuwe klassen gebouwd in opdracht van prelaat Nols. Een bouwaanvraag uit 1905 bespreekt de vergroting van een bestaand schoollokaal door de architect Van Hoecke-Peeters uit Gent. Het lokaal omvatte een feestzaal met podium voor toneelopvoeringen. Op basis van de bouwaanvraag kon niet afgeleid worden waar deze verbouwing binnen de bestaande gebouwen plaatsvond. In 1910 werd het perceel uitgebreid door de aankoop van 0,5 ha achterliggende tuin. Deze werd aangelegd als ruimte voor de kinderen enerzijds en als kloostertuin anderzijds. Dit wordt bevestigd door de bouw van een nieuwe Lourdesgrot in 1937.

In 1912 telde de school reeds 270 kinderen, verdeeld over vijf klassen. In 1922 werd een nieuwe klas bijgebouwd alsook een hangar die vanaf 1929 fungeerde als washuis. Deze forse uitbreiding werd in 1924 in het kadaster opgenomen wat illustreert dat deze plaatsvond in het noorden, aan de rand van het perceel en in het westen van het perceel. Deze uitbreiding bleef enkel in het noorden bewaard. Het langwerpige volume in het westen werd in 2013-2014 vervangen door een nieuwbouw.

Gedurende de Tweede Wereldoorlog kreeg de Sint-Norbertusschool het zwaar te verduren. In 1939-1940 werden de schoolgebouwen door het leger bezet. Enkele jaren later, in 1945, werden de schoolgebouwen zwaar beschadigd door bombardementen. Of deze schade ook betrekking had op het breedhuis langs de Geldenaaksebaan is niet geweten. Gedurende de jaren vijftig van de vorige eeuw, werden verschillende interne herverdelingen gedaan, waardoor extra klassen gerealiseerd konden worden. Recent (2013-2014) werden tenslotte enkele 20^ste-eeuwse gebouwen in het westen van het perceel afgebroken en vervangen door een nieuwbouw van twee bouwlagen.

In 1998 werd het klooster, de school en de omringende tuin door de eigenaar, de Abdij van Park, in erfpacht gegeven aan de zusters annuntiaten te Heverlee, gevestigd in het Heilig Hart Instituut langs de Naamsesteenweg. De laatste zusters annunciaten verlieten in 2008 de schoolgebouwen om terug te keren naar het klooster in Huldenberg.

Beschrijving

De Sint-Norbertusschool bestaat uit een U-vormig complex op een langwerpig perceel. Het belangrijkste onderdeel bevindt zich aan straatzijde, tussen de rijbebouwing. Het breedhuis omvat vermoedelijk een 17^de-eeuwse kern, weergegeven op cartografische bronnen uit het begin van de 17^de eeuw tot bij aanvang van het kadaster met een eerste schets in 1841. Sporen van deze eeuwenoude bebouwing zijn slecht leesbaar vanwege de 19^de-eeuwse aangepaste neoclassicistische gevel. Het steile dak en de verankering in de zijgevel vormen een verwijzing naar een lange bouwgeschiedenis.

Het breedhuis met neoclassicistische gevel omvat twee en een halve bouwlagen en zeven traveeën onder een steil, rood pannen zadeldak. Het breedhuis wordt gekenmerkt door een neoclassicistische gevelgeleding van de voorgevel. De voorgevel heeft een lage hardstenen plint met voetschraper, en wordt afgesloten door een houten kroonlijst met muizentand en consoles. De voorgevel en de verankerde vrije linkse zijpuntgevel, vermoedelijk aanvankelijk gekenmerkt door een bakstenen gevelparement, werden op latere datum gecementeerd, waarbij de voorgevel een typerende beraping of rotsbepleistering kreeg en de zijgevel schijnvoegen. Deze afwerkingsfase is niet exact te dateren maar is vermoedelijk toe te schrijven aan de periode dat de school zijn intrek nam in de gebouwen in 1891. De achtergevel van het hoofdgebouw is bijna niet meer zichtbaar door de aanbouwen.

De voorgevel wordt gekenmerkt door een duidelijk gestructureerde gevelgeleding waarbij per travee op iedere bouwlaag rechthoekige vensters werden voorzien. Op het gelijkvloers hebben deze hardstenen druiplijsten, een wit geschilderde latei en houten luiken. De vijfde travee omvat een brede dubbele deurtoegang met een recente aluminium voordeur. De vensters op de eerste verdieping worden omgeven door geriemde, witte omlijstingen. De toegangstravee werd op deze verdieping voorzien van een fijn uitgewerkt smeedijzeren balkon, ondersteund door hardstenen consoles. Rechthoekige mezzaninovensters in geprofileerde omlijstingen wisselen af met blinde, rechthoekige mezzaninovensters, eveneens voorzien van geprofileerde omlijstingen. Origineel (neoclassicistische fase) schrijnwerk bleef bewaard op de verschillende verdiepingen, ter hoogte van de laatste twee traveeën, op de eerste verdieping voorzien van een lage, smeedijzeren borstwering. De linkerzijgevel omvat twee boven elkaar staande, kleine vensters, ter verlichting van de vertrekken in de achterzijde van de woning. Onderste opening werd voorzien van luiken.

Een brede gang haaks op het breedhuis verbindt de dubbele voordeur met de uitbouwen ter hoogte van de achtergevel en deelt het breedhuis op in twee ongelijke delen. De twee rechtertraveeën omvatten hierbij twee lokalen op het gelijkvloers. De vier linkertraveeën zijn opgedeeld in drie lokalen. De centrale gang mondt uit in een kleine hal die de drie vertrekken toegankelijk maakt. Deze opdeling is vermoedelijk niet meer origineel en werd doorheen de geschiedenis meermaals gewijzigd als gevolg van functiewijzigingen.