erfgoedobject

Hoekpand met café

bouwkundig element
ID
305637
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305637

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoekpand met café
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Het hoekpand met café “Au Phare” in eclectische stijl, werd volgens de bouwaanvraag uit 1901 ontworpen door de in het Leuvense erg actieve architect Frans Vandeput in opdracht van de bouwheer Wouters, bierbrouwer van beroep. Frans Vandeput ontwierp het café in een voor Leuven kenmerkende, historiserende bak- en zandsteenstijl.

Historiek

Reeds op de kaart van de Ferraris (1771-1778) is bebouwing zichtbaar ter hoogte van dit perceel, een scherpe hoek gevormd door de Naamsesteenweg en het begin van de Waversebaan. Deze ligging, ter hoogte van een verbreding van de weg waar de twee wegen samenkomen, maakt het hoekperceel beeldbepalend, zichtbaar vanop de rechte en licht hellende steenweg vanuit Leuven. Dit is mogelijk één van de oorzaken waarom er zich ter hoogte van deze hoek als zo vroeg bebouwing bevond langs de Naamsesteenweg.

Dat deze 18de-eeuwse bebouwing niet in verband staat met het huidige hoekpand blijkt uit de bouwaanvraag uit 1901. In deze bouwaanvraag kreeg de heer Wouters, een bierbrouwer uit Boortmeerbeek, de toelating tot het bouwen van een groot ensemble bestaande uit een café op de hoek en zes woningen langs de Naamsesteenweg en de Waversebaan in het verlengde. Dit vastgoedproject verving de vorige bebouwing en diende opgetrokken te worden op de rooilijn van een vroegere omheiningsmuur die daarvan deel uitmaakte. Voor deze opdracht engageerde de heer Wouters in 1900 de Leuvense architect-landmeter Frans Van De Put. Het ensemble, in één keer opgetrokken in 1901, dat zich uitstrekte over beide straten is ook vandaag nog leesbaar in de huidige bebouwing. Het ontwerp van 1901 valt nog te herkennen in de woningen ter hoogte van Waversebaan nummers 1 tot en met 7 (aanvankelijk vier aparte woningen), en Naamsesteenweg nummers 110-112 (aanvankelijk twee aparte woningen). Het hoekgebouw, dat zijn erfgoedwaarde bewaarde, werd uitgewerkt als blikvanger omwille van de commerciële functie, zowel door zijn ligging op de hoek als door de keuze voor een rijkere vormentaal. De overige panden, fungerend als woningen, werden soberder uitgewerkt, doch eenvormig met het hoekpand door de doorlopende bakstenen parementen met horizontale, natuurstenen lijsten. Door wijzigingen en samenvoegingen verloren deze woningen hun erfgoedwaarde. Enkel de ritmering van de vensters op de verdieping (vier traveeën) verwijst nog naar de begin 20ste-eeuwse toestand van deze huizenrij.

In 1961 was het hoekpand in eigendom van de brouwerijen Artois. In dat jaar werd toelating verleend voor het afbreken van de luifel in smeedwerk uit 1901 die nog zichtbaar is op historische foto’s. Het lage muurtje ter afsluiting van het terras bleef hierbij behouden tot op vandaag.

In 1973 werd, eveneens in opdracht van de brouwerijen Artois, de zijgevel van het hoekpand langs de Naamsesteenweg verbouwd. De architect Jean Maloens wijzigde de gevelgeleding: een deur en venster op het gelijkvloers werden samengevoegd tot één groot venster. De zijtoegang tot de zaal van het café vanaf de Naamsesteenweg verdween hierbij. 

Beschrijving

Het hoekpand staat met zijn korte voorgevel prominent gericht naar de Naamsesteenweg. Het hoekperceel wordt afgesloten door twee lage afsluitmuurtjes uit bak- en hardsteen die het terras in een punt afsluiten, aanvankelijk voorzien van laag, smeedijzeren hekwerk. Het hoekpand telt twee bouwlagen onder een mansardedak dat aan de voorzijde afgeschuind is. De voorgevel met toegangspartij op het gelijkvloers omvat één brede travee. De zijgevel kant Naamsesteenweg omvatte aanvankelijk drie traveeën die op het gelijkvloers in 1973 werden herleid tot twee traveeën. De gevelzijde langs de Waversebaan omvat vier traveeën. Het gevelparement werd opgetrokken in rode baksteen, met hoekkettingen, speklagen ter hoogte van de dorpels en waterlijsten uit witte natuursteen. Een grote vensterpartij in de voorgevel, met centraal de toegang tot het café, verbindt de gelagzaal met het voorliggende terras en gaat schuil achter de luifel uit 1961. Architecturaal komt de nadruk hierdoor te liggen op de eerste verdieping. Deze wordt gemarkeerd door een risaliet dat boven het hoofdgestel  uitmondt in een dakvenster met rijk uitgewerkte geveltop. Dit laatste doorbreekt de houten kroonlijst op consoles. Het rechthoekige drielicht geaccentueerd door ontlastingsbogen met natuurstenen hoekstenen en diamantkoppen, is gevat in een spaarveld met kraagstenen. De geveltop, waarin twee rechthoekige vensters, is verrijkt met blauwe hardsteen en witte natuursteen onder meer voor de aanzetten, dekstenen en het topstuk met fronton en spits.

De gevelzijden langs de Naamsesteenweg en de Waversebaan zijn eenvoudiger uitgewerkt en gekenmerkt door steekboogvensters. Twee dakkapellen verlichten de mansarde zijde Naamsesteenweg. In de uiterste travee zijde Waversebaan tekent de traphal zich af door de verspringende vensters. Deze circulatieruimte verbindt het commerciële gelijkvloers met de woonruimten op de verdieping en mansarde. Een private toegang voor de bewoners werd hier dan ook voorzien. Het originele schrijnwerk van een eenvoudig ontwerp, gekenmerkt door de bovenlichten van vensters en deuren, is vervangen door een hedendaagse variant.

  • Stadsarchief Leuven, Modern Archief, dossier 1901/- (bouwvergunning 19.03.1901), dossier 1961/80 (bouwaanvraag 13.04.1961), dossier 1973/101 (bouwaanvraag 05.07.1973).

Auteurs: Elsen, Liedewij
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoekpand met café [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305637 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.