Samenstel van twee stadswoningen met historische kern op een beeldbepalende locatie aan het koor van de Sint-Romboutskathedraal.

Historiek

Sinds de voltooiing van de oostpartij van de Sint-Romboutskerk in de tweede helft van de 14de eeuw volgt de gevelwand van het Nieuwwerk de gebogen bouwvorm van het koor. Vermoedelijk als gevolg van deze ingreep bestaat de straatwand tussen Nieuwwerk 2-4 en de Schoolstraat volledig uit tuinmuren van verschillende hoogte met ingebrachte garagepoorten. Het 'open' karakter van de straatwand, neemt ter hoogte van Nieuwwerk 6, 7, 8, 9, 10 en 11 de vorm aan van een pleintje, dat grotendeels samenvalt met een vroegere tuin zoals die staat aangeduid op het primitief kadastraal plan van rond 1824. Aan dit pleintje bevinden zich verschillende constructies met een historische kern waaronder het Nieuwwerk 10 en 11. Verscheidene gebouwen zoals het Koraalhuis hebben gevels die zichtbaar zijn aan zowel het Nieuwwerk als aan de Schoolstraat.

Nieuwwerk 6 en Nieuwwerk 7 vormen op het primitief kadastraal plan van circa 1824 een U-vormig geheel met een kleine binnenplaats; op dat ogenblik waren de twee stadswoningen waaruit Nieuwwerk 7 is opgebouwd al samengevoegd. Deze stadswoningen van respectievelijk twee hoger opgetrokken traveeën en vier lagere traveeën bezitten een traditionele historische kern die minstens opklimt tot de 17de eeuw, zichtbaar aan de steile dakhelling, de gevelankers met lange schieters in de gevel aan de Schoolstraat en de bewaarde moerbalken met geprofileerde balksleutels op het gelijkvloers. Een foto genomen vóór de historiserende restauratie van het "Koraalhuis" in 1922 geeft een goed beeld van de historische zijpuntgevel van het hoger opgetrokken gedeelte van Nieuwwerk 7.

In 1831 diende eigenaar Crokaert een aanvraag in voor de omvorming van de onregelmatige gevelopstand van het hogere gevelgedeelte van Nieuwwerk 7 aan de Schoolstraat tot de bestaande lijstgevel van twee traveeën met rechthoekige gevelopeningen op hardstenen onderdorpels. Het bijhorende bouwplan werd getekend door meestermetser P.J. Gernaert.

Een kadastrale mutatieschets uit 1840 registreerde de splitsing van Nieuwwerk 7 in twee percelen, die echter niet gelijk vielen met de historische bouwvolumes. De plannen van een bouwdossier uit 1988 maken duidelijk dat een travee van het lagere gedeelte aan het hogere deel werd gehecht. De mutatieschets uit 1840 maakt ook duidelijk dat Nieuwwerk 6, dat toen fungeerde als achterhuis bij het hogere deel van Nieuwwerk 7, op dat ogenblik zijn huidige omvang kreeg.

In 1988 diende A.B.Z. bvba een aanvraag in voor de renovatie en herinrichting van de toen deels leegstaande en vervallen gebouwen Nieuwwerk 6, 7, 9, 10 en 11 en Schoolstraat 10 en het vrijmaken van de gemeenschappelijke binnenruimte om het om te vormen tot een openbaar pleintje. De bouwplannen werden opgesteld door architect Luk Segers, die daarbij uitging van een zo groot mogelijk behoud van de historische volumes. Nieuwwerk 10 en 11 werden ingericht als restaurant. Nieuwwerk 6 en 7 werden intern samengevoegd met op het gelijkvloers een horecazaak en op de verdieping en op zolder telkens twee kleine woongelegenheden. Mogelijk werden de plannen tijdens de uitvoering enigszins gewijzigd, aangezien een kadastrale mutatieschets uit 1988 de afsplitsing van het achterhuis aan het Nieuwwerk tot een afzonderlijk perceel registreerde. Het achterhuis op Nieuwwerk 6 is momenteel (2018) ingericht als een kleine horecazaak.

Beschrijving

De panden bevinden zich ten oosten van het koor van de Sint-Romboutskathedraal, aan een pleintje waarvan ze de noordelijke gevelwand vormen.

L-vormig opgesteld complex van twee naast elkaar gelegen, samengevoegde stadswoningen met historische kern (nummer 7) en een ten zuiden aansluitend voormalig achterhuis uit de vroege 19de eeuw (nummer 6). Nummer 7 bestaat uit de samenvoeging van een hoger opgetrokken woning van twee bouwlagen over twee traveeën en een naastgelegen lagere woning van twee bouwlagen over vier traveeën, beide onder zadeldak met rode pannen. Nieuwwerk 6 is een voormalig achterhuis van twee bouwlagen en drie traveeën onder zadeldak met rode pannen, dat ten zuiden aansluit op het hogere deel van Nieuwwerk 7.

Aan de pleinzijde op het Nieuwwerk vertoont Nieuwwerk 7 de verankerde, bakstenen gevels van de twee naast elkaar gelegen, in 1988 opnieuw samengevoegde huizen met historische kern. De gevel van het hogere deel aan de linkerzijde is wit geschilderd en wordt grotendeels aan het zicht onttrokken door het vroegere achterhuis Nieuwwerk 6. De bakstenen gevel van het lagere gedeelte rechts vertoont boven de in 1988 ingebrachte houten lateien de dubbele ontlastingsboogjes van verwijderde kruisvensters en verder ook fragmenten van verschillende gevelonderdelen in witte natuursteen.

Nieuwwerk 6, het voormalige vroeg-19de-eeuwse achterhuis dat ten zuiden aansluit op het hogere deel van Nieuwwerk 7, telt drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met rode pannen. De witgeschilderde bakstenen oostgevel heeft rechthoekige deur- en vensteropeningen op beschilderde hardstenen onderdorpels met vernieuwd buitenschrijnwerk. Tegen de blinde zuidgevel met kleine rondboognis staat een later toegevoegd bijgebouwtje onder lessenaarsdak met rode pannen.

De verankerde gevels van Nieuwwerk 7 aan de Schoolstraat zijn boven de hardstenen plint afgewerkt met een cementbepleistering met getrokken voegen. Lacunes in de cementbepleistering van het hoger opgetrokken gedeelte met lijstgevel uit 1831 aan de rechterzijde, geven zicht op negblokken met kwartholprofiel in witte natuursteen. Aangepaste, rechthoekige gevelopeningen op hardstenen onderdorpels met in 2008 vernieuwd buitenschrijnwerk.