Bijna volledig ondergrondse betonnen militaire constructie, gelegen aan noordelijke zijde van het kanaal Dessel-Schoten, ter hoogte van de noordoostelijke hoek van sluis 2, net ten noorden van het jaagpad langs het kanaal. Op de bunker is een constructie gebouwd. Er is wellicht een loopgraaf bewaard tussen deze bunker en de naburige observatiepost. In deze omgeving ten noorden van sluis 2 liggen er nog verdedigingswerken uit de Eerste Wereldoorlog.
Historisch overzicht
Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Turnhoutkanalstellung'. Dit betreft een Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog met verdedigingswerken, die vanaf november 1916 was aangelegd langs het kanaal Dessel-Schoten-Turnhout. Aan de Oude Kom in Turnhout draaide de stelling weg van het kanaal in de richting van Corsendonk (Oud-Turnhout) en vormde ze een halve kringstelling ten oosten van Turnhout.
Ter hoogte van strategische punten zoals sluizen, bruggen, zwaaikommen, wegen en spoorwegen werden verdedigingswerken zoals bunkers, mitrailleuropstellingen, loopgraven en draadhindernissen opgetrokken. In het totaal zouden er oorspronkelijk 132 bunkers zijn opgetrokken langs de 'Turnhoutkanalstellung'. De meeste bunkers kunnen teruggebracht worden tot drie types.
Volgens een Duitse kaart zou het gaan om een 'Masch.Gew.Stand zugl. Unterschlupf für 18 Man'. Dit betreft een bunker met bijhorende mitrailleursopstelling die eveneens diende te fungeren als manschappenverblijf voor 18 man. Dit type bunker wordt in Belgische inventarissen aangeduid met type I.
Ten noorden van sluis 2 waren er volgens deze Duitse kaart twee bunkers met mitrailleursposten van het type I opgetrokken, evenals twee iets vooruitgeschoven observatieposten. Een luchtfoto van 31 januari 1918 met bijhorende schets maakt duidelijk dat het bruggenhoofd bijkomend versterkt was met draadversperringen en loopgraven. De mitrailleursposten hadden een schootsveld in noordoostelijke (bij deze bunker) respectievelijk zuidwestelijke richting, waardoor ze de oevers van het kanaal in het vizier hadden.
Beschrijving
Bijna volledig ondergrondse betonnen constructie met rechthoekig grondplan van grosso modo 6 x 5,4 meter uit gewapend beton. De randen van het dak zijn schuin afgewerkt, behalve aan de achterzijde. Het zou gaan om een bunker van het type I. Dit type heeft normaal gezien een plafond uit stalen profielen (rails). Een gang, parallel met de achtermuur verbindt de twee toegangen tot de bunker. In deze gang monden twee rechthoekige ruimtes uit, die ook onderling via een doorgang met elkaar verbonden zijn. In dit type bunker zijn doorgaans zinkputjes, een kachelnis en lampnisjes voorzien, evenals één opening doorheen het plafond.
- Koninklijk Legermuseum Brussel, Fonds 185, doos 573: Turnhoutkanal. 1:20.000 (Duitse kaart met aanduiding bunkers).
- DOSSCHE R., GHEYLE W., BOURGEOIS J., VAN EETVELDE V. & STICHELBAUT B. 2012: Zimmermann anno 2010. Inventarisatie en (omgevings)analyse van bovengronds bewaarde WO I-relicten van de Antwerpen-Turnhoutstellung, Universiteit Gent in opdracht van de Provincie Antwerpen, Dienst Erfgoed.
- GHEYLE W. & BOURGEOIS I. 2013: Vergeten linies. Antwerpse bunkers en loopgraven door de lens van Leutnant Zimmermann (1918), deel 1 en deel 2, Streekgericht 3, Antwerpen.
- GILS R. s.d.: Typeplans Duitse bunkers uit 1917 te Antwerpen, Vesting, Antwerpen.
- GILS R. 2001: Vesting Antwerpen. Deel IV. Bunkers en bunkerstellingen (1914-1945), België onder de wapens 19, Erpe.