Halfondergrondse betonnen militaire constructie, gelegen aan de noordelijke zijde van het kanaal Dessel-Schoten, net ten noorden van het jaagpad, ten oosten van brug 10 (Vaartstraat). De bunker ligt net achter Vaartstraat 194. Ten zuidwesten van de brug ligt een bunker van hetzelfde type.

Historisch overzicht

Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Turnhoutkanalstellung'. Dit betreft een Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog met verdedigingswerken, die vanaf november 1916 was aangelegd langs het kanaal Dessel-Schoten-Turnhout. Aan de Oude Kom in Turnhout draaide de stelling weg van het kanaal in de richting van Corsendonk (Oud-Turnhout) en vormde ze een halve kringstelling ten oosten van Turnhout.

Ter hoogte van strategische punten zoals sluizen, bruggen, zwaaikommen, wegen en spoorwegen werden verdedigingswerken zoals bunkers, mitrailleuropstellingen, loopgraven en draadhindernissen opgetrokken. In het totaal zouden er oorspronkelijk 132 bunkers zijn opgetrokken langs de 'Turnhoutkanalstellung'. De meeste bunkers kunnen teruggebracht worden tot drie types.

Volgens een Duitse kaart zou het gaan om een 'Masch.Gew.Stand zugl. Unterschlupf für 18 Man'. Dit betreft een bunker met bijhorende mitrailleursopstelling die eveneens diende te fungeren als manschappenverblijf voor 18 man. Dit type bunker wordt in Belgische inventarissen aangeduid met type I.

Volgens deze Duitse kaart van de 'Turnhoutkanalstellung' waren er ter hoogte van brug 10 twee bunkers met mitrailleursopstellingen opgetrokken, aan weerszijden van de brug, met er tussen drie vooruitgeschoven observatieposten. De mitrailleursopstellingen waren in tegenovergestelde richting georiënteerd (zuidwestelijke en noordoostelijke richting) en hadden zodoende elk een andere zijde van het kanaal in het vizier. Deze twee bunkers met mitrailleursopstellingen zijn zichtbaar op een Duitse luchtfoto van 31 januari 1918. Deze luchtfoto toont hoe de toenmalige bebouwing ten noorden van de brug met bijkomende loopgraven en een dubbele rij draadversperringen waren omgeven. Ten zuiden van het kanaal, meer bepaald aan de noordoostelijke hoek van de zwaaikom ten oosten van de brug, was één bunker (type I) met mitrailleursopstelling voorzien, gericht naar het westen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de toegangen en andere muuropeningen bij vele bunkers dichtgemetseld, op bevel van de Duitse bezetter.

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen constructie met rechthoekig grondplan van grosso modo 6 x 5,4 meter uit gewapend beton. De randen van het dak zijn schuin afgewerkt, behalve aan de achterzijde. Het zou gaan om een bunker van het type I. Dit type heeft normaal gezien een plafond uit stalen profielen (rails). Een gang, parallel met de achtermuur verbindt de twee toegangen tot de bunker. Eén toegang is dichtgemetseld, terwijl de andere toegang is afgesloten met een ijzeren deur met invlieggleuf voor vleermuizen. In de gang van dit type bunker monden twee rechthoekige ruimtes uit, die ook onderling via een doorgang met elkaar verbonden zijn. In dit type bunker zijn doorgaans zinkputjes, een kachelnis en lampnisjes voorzien, evenals één opening doorheen het plafond.