Halfondergrondse betonnen militaire constructie, gelegen aan de zuidelijke zijde van het kanaal Dessel-Schoten, ten noordoosten van de zwaaikom die op zijn beurt net ten oosten van brug 10 (Vaartstraat) ligt.

Historisch overzicht

Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Turnhoutkanalstellung'. Dit betreft een Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog met verdedigingswerken, die vanaf november 1916 was aangelegd langs het kanaal Dessel-Schoten-Turnhout. Aan de Oude Kom in Turnhout draaide de stelling weg van het kanaal in de richting van Corsendonk (Oud-Turnhout) en vormde ze een halve kringstelling ten oosten van Turnhout.

Ter hoogte van strategische punten zoals sluizen, bruggen, zwaaikommen, wegen en spoorwegen werden verdedigingswerken zoals bunkers, mitrailleuropstellingen, loopgraven en draadhindernissen opgetrokken. In het totaal zouden er oorspronkelijk 132 bunkers zijn opgetrokken langs de 'Turnhoutkanalstellung'. De meeste bunkers kunnen teruggebracht worden tot drie types.

Volgens een Duitse kaart zou het gaan om een 'Masch.Gew.Stand zugl. Unterschlupf für 18 Man'. Dit betreft een bunker met bijhorende mitrailleursopstelling die eveneens diende te fungeren als manschappenverblijf voor 18 man. Dit type bunker wordt in Belgische inventarissen aangeduid met type I.

Volgens deze Duitse kaart van de 'Turnhoutkanalstellung' was er ten zuiden van brug 10 één bunker (type I) met een mitrailleursopstelling voorzien, die naar het westen georiënteerd was. Ten noorden van brug 10 waren eveneens twee bunkers met mitrailleursopstellingen opgetrokken, aan weerszijden van de brug, met er tussen drie vooruitgeschoven observatieposten. De mitrailleursopstellingen waren in tegenovergestelde richting georiënteerd (zuidwestelijke en noordoostelijke richting) en hadden zodoende elk een andere zijde van het kanaal in het vizier. Deze twee bunkers met mitrailleursopstellingen zijn zichtbaar op een Duitse luchtfoto van 31 januari 1918. Deze luchtfoto toont hoe de toenmalige bebouwing ten noorden van de brug met bijkomende loopgraven en een dubbele rij draadversperringen waren omgeven.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de toegangen en andere muuropeningen bij vele bunkers dichtgemetseld, op bevel van de Duitse bezetter.

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen constructie met rechthoekig grondplan van grosso modo 6 x 5,4 meter uit gewapend beton. De randen van het dak zijn schuin afgewerkt, behalve aan de achterzijde. Het plafond is versterkt met stalen profielen (rails), waartussen houten planken gestoken werden. Een gang, parallel met de achtermuur verbindt de twee toegangen tot de bunker. Beide toegangen waren dichtgemetseld, maar één toegang is nu ten dele opengemaakt. In de gang van dit type bunker monden twee rechthoekige ruimtes uit, die ook onderling via een doorgang met elkaar verbonden zijn. In dit type bunker zijn doorgaans zinkputjes, een kachelnis en lampnisjes voorzien, evenals één opening doorheen het plafond.