Betonnen militaire constructie, gelegen aan de noordelijke zijde van het kanaal Dessel-Schoten, ten noordoosten van brug 5. De bunker ligt meer bepaald in een tuin ten noorden van de Steenbakkersdam, ten westen van de Grote Beek, ten oosten van de Merksplasseweg.

Historisch overzicht

Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Turnhoutkanalstellung'. Dit betreft een Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog met verdedigingswerken, die vanaf november 1916 was aangelegd langs het kanaal Dessel-Schoten-Turnhout. Aan de Oude Kom in Turnhout draaide de stelling weg van het kanaal in de richting van Corsendonk (Oud-Turnhout) en vormde ze een halve kringstelling ten oosten van Turnhout.

Ter hoogte van strategische punten zoals sluizen, bruggen, zwaaikommen, wegen en spoorwegen werden verdedigingswerken zoals bunkers, mitrailleuropstellingen, loopgraven en draadhindernissen opgetrokken. In het totaal zouden er oorspronkelijk 132 bunkers zijn opgetrokken langs de 'Turnhoutkanalstellung'. De meeste bunkers kunnen teruggebracht worden tot drie types.

Volgens een Duitse kaart zou het gaan om een 'Unterschlupf für 3 Man. zugl. Inf. Beobachter'. Dit betreft een kleine schuilplaats voor drie personen, die eveneens diende te fungeren als observatiepost. Een ronde opening doorheen het dak diende wellicht voor het gebruik van een periscoop. Dit type bunker wordt in Belgische inventarissen aangeduid met type III.

Volgens de Duitse kaart van de 'Turnhoutkanalstellung' was er aan weerszijden ten noorden van brug 5 een bunker met bijhorende mitrailleursopstelling (type I) opgetrokken, elk met een andere schietrichting (westelijk respectievelijk noordoostelijk). Ten noorden hiervan waren zes vooruitgeschoven observatieposten (type III) opgetrokken. Het zwaartepunt van het bruggenhoofd bevond zich aan de oostelijke zijde van de (huidige) Merksplasseweg. De bunkers waren ingebouwd in loopgraven, die rond de droogloodsen van een steenbakkerij waren aangelegd zoals duidelijk te zien op een Duitse luchtfoto van 31 januari 1918. De verdedigingswerken werden aan noordelijke zijde bijkomend versterkt met een dubbele rij draadhindernissen.

Beschrijving

Kleine betonnen bunker van het type III. Dit type heeft een rechthoekig grondplan van min of meer 360 x 240 cm. Het plafond is normaal gezien versterkt met stalen profielen, met ertussen houten beplanking. Het dak, samengesteld met een vrij grove kiezel, is vooraan (oostelijke zijde) gebogen, terwijl de hoeken van de voormuur schuin zijn afgewerkt. De toegang zit centraal in de (westelijke) achterzijde. In de voormuur aan de binnenzijde steekt een gleuf die versmalt tot een kleine opening aan de buitenzijde. Het plafond ter hoogte van deze gleuf is hoger uitgewerkt. Er steekt een ronde opening met buis doorheen het dak. Bij dit type bunker zit er in de vloer normaal gezien een rond zinkputje.