Halfondergrondse betonnen militaire constructie, gelegen aan de noordelijke zijde van het kanaal Dessel-Schoten, ten noorden van de inmiddels verdwenen brug 3, gekend als 'gesprongen brug'. De bunker ligt in een bosje ten noorden van het jaagpad en Wieltjes, net ten westen van de inmiddels verdwenen weg in noordoostelijke richting.

Historisch overzicht

Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Turnhoutkanalstellung'. Dit betreft een Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog met verdedigingswerken, die vanaf november 1916 was aangelegd langs het kanaal Dessel-Schoten-Turnhout. Aan de Oude Kom in Turnhout draaide de stelling weg van het kanaal in de richting van Corsendonk (Oud-Turnhout) en vormde ze een halve kringstelling ten oosten van Turnhout.

Ter hoogte van strategische punten zoals sluizen, bruggen, zwaaikommen, wegen en spoorwegen werden verdedigingswerken zoals bunkers, mitrailleuropstellingen, loopgraven en draadhindernissen opgetrokken. In het totaal zouden er oorspronkelijk 132 bunkers zijn opgetrokken langs de 'Turnhoutkanalstellung'. De meeste bunkers kunnen teruggebracht worden tot drie types.

Volgens een Duitse kaart zou het gaan om een 'Unterschlupf für 3 Man. zugl. Inf. Beobachter'. Dit betreft een kleine schuilplaats voor drie personen, die eveneens diende te fungeren als observatiepost. Een ronde opening doorheen het dak diende wellicht voor het gebruik van een periscoop. Dit type bunker wordt in Belgische inventarissen aangeduid met type III.

Voor de bouw van de bunkers aan de 'gesprongen brug', de voormalige brug 3, werden gerecupereerde spoorstaven van tramlijnen uit het depot op de Merodelei gebruikt. Volgens de Duitse kaart van de 'Turnhoutkanalstellung' was er aan weerszijden ten noorden van brug 3 een bunker met bijhorende mitrailleursopstelling (type I) opgetrokken, elk met een andere schietrichting (westelijk respectievelijk noordoostelijk). Ten noorden hiervan waren twee vooruitgeschoven observatieposten (type III) opgetrokken. Op luchtfoto’s van 14 en 31 januari 1918 is te zien hoe er loopgraven waren aangelegd ten noorden van de brug, die bijkomend werden beschermd met een dubbele rij draadversperringen. Om een goed waarnemings- en schootsveld te bekomen, dienden alle bomen en struiken ten noorden van het kanaal, tot op een afstand van drie kilometer gerooid te worden. Ter ondersteuning van deze bunkerlinie werden vier betonnen beddingen met munitieruimtes aangelegd voor de opstelling van kanonnen, ter hoogte van de vroegere kazerne Majoor Blairon.

Beschrijving

Kleine betonnen bunker van het type III. Dit type heeft een rechthoekig grondplan van min of meer 360 x 240 cm. Het plafond is bij dit type versterkt met stalen profielen, waartussen er houten beplanking gestoken werd. Het dak is vooraan, aan noordoostelijke zijde gebogen, terwijl de hoeken van de voormuur schuin zijn afgewerkt. De toegang zit centraal in de (zuidwestelijke) achterzijde. Bij dit type steekt er in de voormuur aan de binnenzijde een gleuf die versmalt tot een kleine opening aan de buitenzijde. Het plafond ter hoogte van deze gleuf is hoger uitgewerkt. Bij dit type bunker zit er in de vloer normaal gezien een rond zinkputje, terwijl er één ronde opening met buis doorheen het dak steekt.