Halfondergrondse betonnen militaire constructie, gelegen aan de noordelijke zijde van het kanaal Dessel-Schoten, ten noorden van de inmiddels verdwenen brug 3, gekend als 'gesprongen brug'. De bunker ligt net ten noorden van Wieltjes, ten noorden van het jaagpad.

Historisch overzicht

Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Turnhoutkanalstellung'. Dit betreft een Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog met verdedigingswerken, die vanaf november 1916 was aangelegd langs het kanaal Dessel-Schoten-Turnhout. Aan de Oude Kom in Turnhout draaide de stelling weg van het kanaal in de richting van Corsendonk (Oud-Turnhout) en vormde ze een halve kringstelling ten oosten van Turnhout.

Ter hoogte van strategische punten zoals sluizen, bruggen, zwaaikommen, wegen en spoorwegen werden verdedigingswerken zoals bunkers, mitrailleuropstellingen, loopgraven en draadhindernissen opgetrokken. In het totaal zouden er oorspronkelijk 132 bunkers zijn opgetrokken langs de 'Turnhoutkanalstellung'. De meeste bunkers kunnen teruggebracht worden tot drie types.

Volgens een Duitse kaart zou het gaan om een 'Masch.Gew.Stand zugl. Unterschlupf für 18 Man'. Dit betreft een bunker met bijhorende mitrailleursopstelling die eveneens diende te fungeren als manschappenverblijf voor 18 man. Dit type bunker wordt in Belgische inventarissen aangeduid met type I.

Voor de bouw van de bunkers aan de 'gesprongen brug', de voormalige brug 3, werden gerecupereerde spoorstaven van tramlijnen uit het depot op de Merodelei gebruikt. Volgens de Duitse kaart van de 'Turnhoutkanalstellung' was er aan weerszijden ten noorden van brug 3 een bunker met bijhorende mitrailleursopstelling (type I) opgetrokken, elk met een andere schietrichting (westelijk respectievelijk noordoostelijk). Ten noorden hiervan waren twee vooruitgeschoven observatieposten (type III) opgetrokken. Op luchtfoto’s van 14 en 31 januari 1918 is te zien hoe er loopgraven waren aangelegd ten noorden van de brug, die bijkomend werden beschermd met een dubbele rij draadversperringen. Om een goed waarnemings- en schootsveld te bekomen, zouden alle bomen en struiken ten noorden van het kanaal, tot op een afstand van drie kilometer gerooid worden. Ter ondersteuning van deze bunkerlinie werden vier betonnen beddingen met munitieruimtes aangelegd voor de opstelling van kanonnen, ter hoogte van de vroegere kazerne Majoor Blairon.

Beschrijving

Halfondergrondse constructie met rechthoekig grondplan van grosso modo 6 x 5,4 meter uit gewapend beton. De randen van het dak zijn voor zover zichtbaar schuin afgewerkt, behalve aan de zuidelijke achterzijde. Het betreft een bunker van het type I, met een plafond dat is versterkt met stalen profielen (rails), waartussen houten planken gestoken werden. Bij dit type verbindt een gang, parallel met de zuidelijke achtermuur de twee toegangen tot de bunker. In de gang van de bunker monden twee rechthoekige ruimtes uit, die ook onderling via een doorgang met elkaar verbonden zijn. In dit type bunker zijn doorgaans zinkputjes, een kachelnis en lampnisjes voorzien, evenals één opening doorheen het plafond.

De toegangen tot deze bunker werden vrijgemaakt en van trappen voorzien, terwijl er een buitendeur met invliegopening werd ingebracht aan oostelijke zijde. Ook in de bunker werden er volgens het geplaatste informatiebord enkele aanpassingen aangebracht, waaronder het aanbrengen van houten binnendeuren en het plaatsen van snelbouwstenen.