Betonnen militaire constructie, gelegen in het Mastenbos, op ongeveer 395 meter ten zuidoosten van de Oude Galgenstraat. De bunker is ingewerkt in een bocht van de meest vooruitgeschoven loopgraaf. Deze loopgraaf loopt meer bepaald doorheen de gang aan de (zuidelijke) achterzijde van de bunker.
Historisch overzicht
Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Nordabschnitt'. Deze Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog behoorde tot de 'Stellung Antwerpen'. De 'Nordabschnitt' werd meer bepaald in 1917 aangelegd ten noordoosten van Antwerpen, tussen de Schelde stroomafwaarts en het kanaal van Schoten naar Turnhout. De stelling volgde min of meer het tracé van de buitenste fortengordel, gaande van Fort Stabroek, Schans Smoutakker, Fort Ertbrand, via het Mastenbos en Wolvenbos richting Fort Brasschaat, Schans Drijhoek en Fort Schoten, waar de stelling aansloot op de 'Turnhoutkanalstellung'.
De 'Nordabschnitt' bestond uit draadversperringen en een netwerk van loopgraven, waarin de meeste bunkers werden opgetrokken. Achter de voorste verdedigingslijnen werden nog bijkomende artilleriestellingen, mitrailleursteunpunten en commandoposten aangelegd. Net zoals de aanwezige forten en schansen werden enkele Belgische bunkers uit 1914 als verdedigingswerk in de 'Nordabschnitt' ingepast. De meeste bunkers werden opgetrokken volgens standaardontwerpen. Omwille van camouflage werden betonspatten aangebracht op die delen van de bunker, die niet met aarde of gras werden bedekt.
Deze bunker behoort tot het type 'MG', wat staat voor 'Maschinengewehr Schartenstand', een mitrailleurspost. In Belgische inventarissen wordt dit type aangeduid met type IV. Dergelijke bunker was bedoeld voor een zware mitrailleur om flankerend te vuren. De mitrailleursposten waren zo gepositioneerd dat de vuren elkaar konden kruisen. Kenmerkend bij dit type bunker zijn de twee openingen in de voormuur van de bunker, waarbij de ene opening diende als schietopening en de andere voor het hanteren van een zoeklicht. Parallel met de achtermuur van de bunker loopt een brede gang van 1,25 meter. De twee toegangen tot deze gang mondden uit in de loopgraaf. Centraal in de gang zit de toegang tot de bunkerruimte, die afgesloten kon worden met een deur.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de toegangen en andere muuropeningen bij vele bunkers dichtgemetseld, op bevel van de Duitse bezetter.
Beschrijving
Militaire constructie uit gewapend beton met een rechthoekig grondplan van grosso modo 5 x 6,15 meter. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. De randen van het dak en de hoeken zijn voor zover zichtbaar gebogen, behalve aan de zuidelijke achterzijde. Op het dak is grasbegroeiing aanwezig. Ter hoogte van de toegangen aan de zijkanten en de muuropeningen aan de voorzijde zijn betonspatten of bijkomend reliëf op de betonnen buitenmuren aangebracht.
De toegangen en de twee rechthoekige openingen aan de voorzijde zijn dichtgemetseld, maar één toegang is deels opengemaakt. Bij deze toegang is een deel van een geschilderd kader (voor nummer) zichtbaar. Het plafond bestaat uit gegolfde plaatijzers die tussen I-profielen zijn geplaatst. De binnenmuren zijn gewit. Via de deuropening in de gang, waar ijzeren deurelementen zijn bewaard, wordt de centrale binnenruimte bereikt. In de noordelijke voormuur zit een bijna vierkante opening en een rechthoekige opening. Beide openingen versmallen en zijn bovenaan versterkt met ijzeren profielen. In de binnenmuren zitten houten en ijzeren elementen, evenals ronde openingen en een nis voor een kachel. Doorheen het dak zit aan de voorzijde een ronde opening met buis.
- Koninklijk Legermuseum Brussel, Fonds 185, doos 573: Nordabschnitt. Übersichtsplan, 1:25.000; Stellungsplan. Antwerpen-Nordfront-Turnhoutkanal, 1:40.000; Turnhoutkanal, 1:20.000.
- DOSSCHE R., GHEYLE W., BOURGEOIS J., VAN EETVELDE V. & STICHELBAUT B. 2012: Zimmermann anno 2010. Inventarisatie en (omgevings)analyse van bovengronds bewaarde WO I-relicten van de Antwerpen-Turnhoutstellung, Universiteit Gent in opdracht van de Provincie Antwerpen, Dienst Erfgoed.
- GHEYLE W. & BOURGEOIS I. 2013: Vergeten linies. Antwerpse bunkers en loopgraven door de lens van Leutnant Zimmermann (1918), deel 1 en deel 2, Streekgericht 3, Antwerpen.
- GILS R. s.d.: Typeplans Duitse bunkers uit 1917 te Antwerpen, Vesting, Antwerpen.
- GILS R. 2001: Vesting Antwerpen. Deel IV. Bunkers en bunkerstellingen (1914-1945), België onder de wapens 19, Erpe.