is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duitse bunker
Deze vaststelling is geldig sinds
is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duitse bunkerlinie Nordabschnitt
Deze vaststelling is geldig sinds
is deel van de aanduiding als vastgesteld landschapsatlasrelict Militair erfgoed op de overgang van Scheldepolders naar Kempen
Deze vaststelling is geldig sinds
Betonnen militaire constructie, gelegen in het Mastenbos, op ongeveer 565 meter ten zuidoosten van de Oude Galgenstraat. De bunker maakt deel uit van de meest vooruitgeschoven bunkerlijn en is deels ingewerkt in de borstwering van een loopgraaf, die langs de zuidwestelijke achterzijde van de bunker loopt.
Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Nordabschnitt'. Deze Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog behoorde tot de 'Stellung Antwerpen'. De 'Nordabschnitt' werd meer bepaald in 1917 aangelegd ten noordoosten van Antwerpen, tussen de Schelde stroomafwaarts en het kanaal van Schoten naar Turnhout. De stelling volgde min of meer het tracé van de buitenste fortengordel, gaande van Fort Stabroek, Schans Smoutakker, Fort Ertbrand, via het Mastenbos en Wolvenbos richting Fort Brasschaat, Schans Drijhoek en Fort Schoten, waar de stelling aansloot op de 'Turnhoutkanalstellung'.
De 'Nordabschnitt' bestond uit draadversperringen en een netwerk van loopgraven, waarin de meeste bunkers werden opgetrokken. Achter de voorste verdedigingslijnen werden nog bijkomende artilleriestellingen, mitrailleursteunpunten en commandoposten aangelegd. Net zoals de aanwezige forten en schansen werden enkele Belgische bunkers uit 1914 als verdedigingswerk in de 'Nordabschnitt' ingepast. De meeste bunkers werden opgetrokken volgens standaardontwerpen. Omwille van camouflage werden betonspatten aangebracht op die delen van de bunker, die niet met aarde of gras werden bedekt.
Dit type bunker werd met 'IB' aangeduid, wat staat voor 'Infanterie Beobachtung', een observatiepost ten behoeve van de infanterie. In Belgische inventarissen wordt dit type aangeduid met type IX. De infanteriewaarnemer was verantwoordelijk voor het telefonisch leiden en coördineren van de infanterievuren, zoals zware mitrailleurs of granaatwerpers. Kenmerkend bij dit type bunker is de waarnemingsopening in het uitspringend deel aan de voorzijde van de bunker. Deze waarnemingsopening was afgesloten met een gebogen pantserplaat, meer bepaald een 4cm dikke ijzeren plaat, die vooraan gebogen en bovenaan vlak was. In het vlakke deel zat een ronde opening, die met ijzeren platen gedicht kon worden. In het schuine deel van de ijzeren plaat, juist boven de betonnen wand, zat een kleine gleuf.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de toegangen en andere muuropeningen bij vele bunkers dichtgemetseld, op bevel van de Duitse bezetter.
Militaire constructie uit gewapend beton met een uitspringend deel aan noordoostelijke zijde. De totale afmeting van de constructie bedraagt min of meer 4,9 x 3,15 meter. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. De randen van het dak en de hoeken zijn voor zover zichtbaar afgerond, behalve aan de (zuidwestelijke) achterzijde. Tegen de betonnen achterwand van de bunker zijn betonspatten aangebracht. In het vooruitspringend deel aan noordoostelijke zijde lijkt de pantserkoepel bewaard. De toegang tot de bunker is dichtgemetseld. Ter hoogte van de toegang zijn ijzeren deurelementen bewaard.
Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)