Betonnen militaire constructie, gelegen langs Ettenhoven, ten zuiden van Stabroek, net ten zuiden van het kruispunt van Ettenhoven met ’s Hertogendijk. De bunker ligt ten dele op het perceel bij huisnummer 116, ten dele bij huisnummer 118.
Historisch overzicht
Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Nordabschnitt'. Deze Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog behoorde tot de 'Stellung Antwerpen'. De 'Nordabschnitt' werd meer bepaald in 1917 aangelegd ten noordoosten van Antwerpen, tussen de Schelde stroomafwaarts en het kanaal van Schoten naar Turnhout. De stelling volgde min of meer het tracé van de buitenste fortengordel, gaande van Fort Stabroek, Schans Smoutakker, Fort Ertbrand, via het Mastenbos en Wolvenbos richting Fort Brasschaat, Schans Drijhoek en Fort Schoten, waar de stelling aansloot op de 'Turnhoutkanalstellung'.
De 'Nordabschnitt' bestond uit draadversperringen en een netwerk van loopgraven, waarin de meeste bunkers werden opgetrokken. Achter de voorste verdedigingslijnen werden nog bijkomende artilleriestellingen, mitrailleursteunpunten en commandoposten aangelegd. Net zoals de aanwezige forten en schansen werden enkele Belgische bunkers uit 1914 als verdedigingswerk in de 'Nordabschnitt' ingepast. De meeste bunkers werden opgetrokken volgens standaardontwerpen. Omwille van camouflage werden betonspatten aangebracht op die delen van de bunker, die niet met aarde of gras werden bedekt.
Volgens een Duitse kaart betreft het een 'Inf. Reg. Kom.dr. Bef. Stelle in Eisenbeton'. Het betreft meer bepaald een betonnen commandopost voor een bevelhebber van een infanterieregiment. Dit type, dat ook als commandopost voor een artilleriegroep kon gebruikt worden, werd in Belgische inventarissen aangeduid met type XVI 'AK' en 'IK'. Ter hoogte van het kruispunt van (huidig) Ettenhoven met ’s Hertogendijk, op zo'n twee kilometer ten zuiden van de meest vooruitgeschoven bunkerlijn tussen Fort Stabroek en Schans Smoutakker waren twee gelijkaardige commandoposten opgetrokken, één voor een infanterieregiment en één voor een artilleriegroep. Dit type bunker heeft een rechthoekig grondplan, met twee ingangen aan twee verschillende zijden, één gang met op zijn beurt twee toegangen tot een grote respectievelijk kleinere binnenruimte, die ook onderling met elkaar verbonden waren. De bunker is volledig omhuld door recentere muren of platen.
- Koninklijk Legermuseum Brussel, Fonds 185, doos 573: Nordabschnitt. Übersichtsplan, 1:25.000; Stellungsplan. Antwerpen-Nordfront-Turnhoutkanal, 1:40.000; Turnhoutkanal, 1:20.000; doos 952: Nord I, 1. Regimentabschnitt, Bataillonsabschnitt I & II, 1:2500.
- DOSSCHE R., GHEYLE W., BOURGEOIS J., VAN EETVELDE V. & STICHELBAUT B. 2012: Zimmermann anno 2010. Inventarisatie en (omgevings)analyse van bovengronds bewaarde WO I-relicten van de Antwerpen-Turnhoutstellung, Universiteit Gent in opdracht van de Provincie Antwerpen, Dienst Erfgoed.
- GHEYLE W. & BOURGEOIS I. 2013: Vergeten linies. Antwerpse bunkers en loopgraven door de lens van Leutnant Zimmermann (1918), deel 1 en deel 2, Streekgericht 3, Antwerpen.
- GILS R. s.d.: Typeplans Duitse bunkers uit 1917 te Antwerpen, Vesting, Antwerpen.
- GILS R. 2001: Vesting Antwerpen. Deel IV. Bunkers en bunkerstellingen (1914-1945), België onder de wapens 19, Erpe.