Teksten van Geallieerde observatiepost met oorlogsbuit Kleine Berta

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/30612

Geallieerde observatiepost met oorlogsbuit Kleine Berta ()

De observatiepost met de Duitse mortier is gelegen bij Diksmuideweg 389, achter een haag, nabij het kruispunt met de Brugstraat, in het dorpscentrum van Boezinge. Vlakbij, aan straatzijde staat demarcatiepaal nummer 6. Iets verder staat een oude wegwijzer naar 'Carrefour des Roses'.

Historische beschrijving

Geallieerde observatiepost, vermoedelijk van Britse makelij, bestaande uit twee verdiepingen, tijdens de oorlog geconstrueerd in een bakstenen bouwwerk. Vanaf deze observatiepost had men een goed zicht over het Kanaal Ieper-IJzer en de Duitse stellingen op de 'Pilckem Ridge', waardoor er gerichte instructies gegeven konden worden aan de verder achtergelegen artillerie. De gedenkplaat "tot aandenken aan de zege behaald op het Duitse leger na zyn gasaanval" herinnert aan de Duitse gasaanval van 22 april 1915 en de daaropvolgende gevechten. Ze werd onthuld op 27 mei 1967.

De Duitse mortier die bovenaan de observatiepost staat, werd na de oorlog als 'oorlogstrofee' geschonken aan het dorp Boezinge. Ze werd 'Kleine Berta' genoemd. Gemeenten konden na de wapenstilstand Duits oorlogstuig met de officiële status van ‘trofee op de vijand’ aanvragen bij de Centrale Recuperatiecommissie van het leger. In juli 1919 vroeg de gemeente Boezinge een 'obusier de grand calibre' aan. Pas op 26 januari 1922 werd een 'Minenwerfer' van 175mm uit het 'Grand Parc de Campagne – 't Groot Veldpark, Fort de Merxem' verstuurd. Het tuig arriveerde in het station van Boezinge op 1 maart 1922.

Beschrijving

De observatiepost is grotendeels uit beton opgetrokken, deels in gele baksteen. Het beton is binnenin gegoten tegen een houten bekisting en de plafonds zijn er verstevigd met stalen balken. Aan de buitenkant is het oppervlak van de muren nogal onregelmatig, vaak ruw. De constructie is nagenoeg rechthoekig en bestaat uit twee etages. Aan de westelijke zijde is een kleine, lage opening en een vensteropening. In het plafond steekt een rechthoekig gat, waarlangs de 1ste verdieping bereikt kon worden. Op de 1ste etage is een kleinere opening zichtbaar aan de westelijke zijde en een bredere opening aan de oostelijke zijde. Her en der zijn nog houtrestanten te zien.

Tegen de voorgevel (aan de oostelijke zijde) van de observatiepost hangt een rechthoekige gedenkplaat uit wit marmer met zwarte, uitgehouwen letters. "Tot aandenken aan de zege behaald op het Duitse leger na zyn gasaanval in 1915 te Boezinge.", "27-5-1967". Hoogte 35 centimeter x Breedte 63,5 centimeter (gedenkplaat).

Bovenop de observatiepost staat een Duitse 'Minenwerfer' (mortier). Door de klimopbegroeiing is het onduidelijk of de toegekende naam 'Kleine Berta' nog steeds op de mortier in witte letters geschilderd staat.

  • BACCARNE R. & STEEN J. 1975: Boezinge na 1914-1918, Wervik.
  • BOGAERT N. & DECOODT H. 2002-2005: Inventarisatie van het Wereldoorlogerfgoed in de Westhoek, project in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, “Oorlog en Vrede in de Westhoek”, en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen.
  • JACOBS M. 1995: Zij, die vielen als helden... Cultuurhistorische analyse van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 1, Brugge.
  • JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.
  • OLDHAM P. 1995: Pill-boxes on the Western Front. A guide to the design, construction and use of concrete pill boxes 1914-1918, London.

Bron: Beschermingsdossier DW002426
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. 2009: Geallieerde observatiepost met oorlogsbuit Kleine Berta [online], https://id.erfgoed.net/teksten/128894 (geraadpleegd op ).


Observatiepost (Boezinge - WOI) ()

Bij de hoek van de Diksmuidseweg en de Brugstraat in het dorp van Boezinge staat demarcatiepaal Nr. 6, met vlakbij de oude wegwijzer naar de Calvaire Breton. Achter de haag, in de tuin van huis nr 386a staat de observatiepost met de Kleine Bertha en een kleine gedenkplaat.

Historische beschrijving

Het zou gaan om een Britse observatiepost, vroeger ingebouwd in bakstenen bouwwerk, bestaande uit 2 etages. Van hieruit had men een goed zicht over het kanaal en de Duitse stellingen op Pilckem Ridge en konden instructies gegeven worden aan de artillerie.
De Duitse mortier, die bovenaan de observatiepost staat, werd na de oorlog als zogenaamde "oorlogstrofee" geschonken aan het dorp Boezinge. De mortier werd in 1919 door de gemeente aangevraagd en in 1922 op de observatiepost geplaatst.

Kenmerken

Constructie voor een groot deel uit beton opgetrokken, met een deel opgetrokken in gele baksteen. Het beton is binnenin gegoten tegen een houten bekisting en de plafonds zijn er verstevigd met stalen balken. Aan de buitenkant is het oppervlak van de muren nogal onregelmatig, vaak ruw.
De constructie is nagenoeg rechthoekig en bestaat uit 2 etages. Aan de W-kant is een kleine, lage opening en een vensteropening. In het plafond steekt een rechthoekig gat, waarlangs de 1ste verdieping bereikt kon worden. Op de 1ste etage is een kleinere opening zichtbaar aan de W-kant en een bredere opening aan de O-kant. Her en der zijn nog houtrestanten te zien.
Buiten, aan de O-kant hangt een gedenkplaat. Op de betonconstructie staat een Duitse 'Minenwerfer' (mortier).

  • JACOBS M. 1995: Zij, die vielen als helden... Cultuurhistorische analyse en inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 1, Brugge.
  • OLDHAM P. 1995: Pill-boxes on the western front. A guide to the design, construction and use of concrete pill-boxes 1914-1918, London.

 


Bron: WOI Relict (714): Observatiepost (Boezinge - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. 2004: Geallieerde observatiepost met oorlogsbuit Kleine Berta [online], https://id.erfgoed.net/teksten/389382 (geraadpleegd op ).


Gedenkplaat Observatiepost Boezinge (Boezinge - WOI) ()

Bij de hoek van de Diksmuidseweg en de Brugstraat in het dorp van Boezinge staat demarcatiepaal Nr. 6, met vlakbij de oude wegwijzer naar de "Calvaire Breton". Achter de haag, in de tuin van huis nr 386a staat de observatiepost met de "Kleine Bertha" en een kleine gedenkplaat.

Gedenkplaat onthuld op 27 mei 1967, ter herinnering aan de Duitse gasaanval van 22 april 1915 en de daaropvolgende gevechten. De gedenkplaat is bevestigd tegen de muur van een observatiepost, waarop bovenaan een Duitse 'Minenwerfer' geplaatst werd, in de volksmond ook wel 'Kleine Bertha' genoemd.

Tegen de voorgevel van de observatiepost hangt een rechthoekige gedenkplaat uit wit marmer met zwarte, uitgehouwen letters. 'Tot aandenken aan de zege behaald op het Duitse leger na zyn gasaanval in 1915 te Boezinge.', '27-5-1967'.
H. 35 cm x Br. 63,5 cm (gedenkplaat)

  • JACOBS M. 1996: Zij die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, deel 2, Brugge.

Bron: WOI Relict (637): Gedenkplaat Observatiepost Boezinge (Boezinge - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. 2004: Geallieerde observatiepost met oorlogsbuit Kleine Berta [online], https://id.erfgoed.net/teksten/389383 (geraadpleegd op ).


Bunker en kanon Kleine Bertha ()

Links van nummer 389. Kleine, betonnen bunker, waarop kanon zogenaamd "Kleine Bertha" zie plaat met opschrift: "Tot aandenken aan de zege behaald op het Duitse Leger, na zijn gasaanval in 1915 te Boezinge. 27-05-1967". Ernaast, demarcatiepaal.


Bron: DELEPIERE A.-M., HUYS M. & LION M. 1987: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Ieper, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Delepiere A. & Lion M. & Huys M. 1987: Geallieerde observatiepost met oorlogsbuit Kleine Berta [online], https://id.erfgoed.net/teksten/30612 (geraadpleegd op ).