Teksten van Neoclassicistische burgerhuizen

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306216

Neoclassicistische burgerhuizen ()

Neoclassicistische burgerhuizen met Louis-Philippe-inslag van een gelijkaardig type, gebouwd tussen 1860 en 1862. De panden werden gesloopt voor de uitbreiding van de Zoo over de volledige pare zijde van de Ommeganckstraat, nummers 36-38 omstreeks 1983, nummers 16 en 22 omstreeks 2007.

De vier rijwoningen met dubbelhuisopstand en een gevelbreedte van elk vier traveeën, omvatten drie bouwlagen onder een zadeldak (nok parallel aan de straat). De bepleisterde en beschilderde lijstgevels met schijnvoegen op de begane grond, rusten op een geprofileerde plint uit blauwe hardsteen. Horizontaal geleed door de puilijst, legt de compositie telkens de klemtoon op de gedesaxeerde inkomtravee. Deze laatste wordt op de eerste verdieping gemarkeerd door een balkon, en is in drie van de vier panden als risaliet uitgewerkt. Verder beantwoorden de opstanden aan een regelmatig ordonnantieschema, afgewerkt met een klassiek hoofdgestel.

Nummer 16

Burgerhuis volgens de bouwaanvraag uit 1861 opgetrokken in opdracht van Henri Verbraecken. Uit het bouwdossier vallen ontwerper noch aannemer af te leiden.

Het pand telt slechts twee en een halve bouwlaag. De schijnvoegen van de begane grond waaieren uit boven de rechthoekige muuropeningen, waarvan de inkomdeur is gevat tussen ingediepte posten. Registers van rechthoekige bovenvensters met afgeronde bovenhoeken en geprofileerde dagkanten. De eerste verdieping onderscheidt zich door een doorlopende borstwering met postamenten en panelen, waarin het gedesaxeerde balkon is geïntegreerd. Dit laatste rust op bewerkte voluutconsoles en heeft een geajoureerde borstwering met een centraal rankwerkmedaillon. Verder worden de vensters geaccentueerd door geriemde oren en rankwerksleutels. Individuele lekdrempels met geprofileerde onderdorpel op de halve tweede verdieping. De houten kroonlijst met tandlijst rust op uitgelengde, bewerkte voluutconsoles.

Nummer 22

Burgerhuis volgens de bouwaanvraag uit 1860 voor eigen rekening opgetrokken door Jacobus Franciscus Van Loo. Van deze aannemer-architect zijn in Antwerpen bouw- en vastgoedprojecten geïdentificeerd uit de jaren 1857 tot 1889. In de Ommeganckstraat bracht hij tussen 1860 en 1864 zeven nieuwbouwprojecten tot stand, goed voor in totaal twaalf neoclassicistische burgerhuizen, enkele per twee of drie gekoppeld, waaronder de nummers 39-41.

Het gedesaxeerd middenrisaliet wordt op de eerste verdieping gemarkeerd door een balkon op voluutconsoles, met een balustrade en diamantkoppen op de postamenten. Dit laatste is geïntegreerd in een doorgetrokken borstwering met casementen en postamenten, op de hoeken geaccentueerd door diamantkoppen. Registers van rechthoekige muuropeningen, de bovenvensters gevat in geriemde omlijstingen met oren en een rankwerksleutel; individuele lekdrempels met geprofileerde onderdorpel op de tweede verdieping. Het hoofdgestel heeft casementen in de fries, en een breed geprofileerde, gekorniste houten kroonlijst die rust op bewerkte, uitgelengde voluutconsoles.

Nummers 36-38

Geheel van twee burgerhuizen gebouwd in opdracht van P. Sweerts, naar een ontwerp door Adolphe Fumière uit 1862. Over het oeuvre van deze architect, die in 1866 een eigen woning bouwde in de Ommeganckstraat 57, is weinig bekend. Datzelfde jaar werd hij partner in de handel in Noords timmerhout van François Van Gastel, gevestigd op hetzelfde adres.

Beide panden beantwoorden aan hetzelfde, gespiegelde compositieschema, gemarkeerd door een gedesaxeerd inkomrisaliet met balkon, en afgewerkt door een hoofdgestel met een gekorniste houten kroonlijst. De bouwplannen wijken af door een halve tweede verdieping, maar vermoedelijk telden beide panden van bij de bouw drie volwaardige bouwlagen. Nummer 36 onderscheidt zich door rechthoekige muuropeningen op begane grond en tweede verdieping, en spiegelboogopeningen op de bel-etage. De bovenvensters zijn vlak omlijst vanaf individuele lekdrempels; rankwersleutels en een balkon met voluutconsoles en ijzeren borstwering verrijken de bel-etage. Nummer 38 onderscheidt zich door getoogde muuropeningen op begane grond en eerste verdieping, en rechthoekige op de tweede, de bovenvensters met individuele lekdrempels. Geriemde vensteromlijstingen met oren, onderdorpels en een balkon met voluutconsoles en geajoureerde borstwering verrijken de bel-etage.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1861#718 (nummer 16), 1860#485 (nummer 22), 1862#423 (nummers 36-38) en 1866#132 (nummer 57); foto’s FOTO-OF#6759 en FOTO-OF#6761.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Braeken J. 2018: Neoclassicistische burgerhuizen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/281744 (geraadpleegd op ).


Neoclassicistische burgerhuizen ()

Dubbelhuizen van vier traveeën en drie bouwlagen onder zadel- of pseudo-mansardedak (pannen, kunstleien, nok parallel aan de straat); neoclassicistische stijl met Louis-Philippe-inslag, te dateren circa 1865. Bepleisterde, beschilderde lijstgevels.

Nummer 21 met nauwelijks aangegeven puilijst, kordonvormende lekdrempels, vlakke paneelversiering op de borstweringen en houten kroonlijst op langgerokken, rijkelijk versierde consoles; de rechthoekige vensters met afgeronde bovenhoeken in fijne riemomlijsting met kleine sleutel en smalle ijzeren leuningen.

Nummers 18, 22, 36, 38 met schijnbossages op de begane grond en markante puilijst; licht geprononceerde deurtravee met balkon; rechthoekige, segment- of spiegelboogvensters in geriemde omlijsting met typische sleutels voor de nummers 18, 22 en 38; klassieke gevelafsluiting, de nummers 18 en 24 met uitgewerkte consoles; origineel schrijnwerk; nummers 36 en 38 inmiddels gesloopt.


Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Plomteux G. & Steyaert R. 1989: Neoclassicistische burgerhuizen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/281743 (geraadpleegd op ).