Betonnen militaire constructie, gelegen binnen de gracht van Schans Smoutakker. Bij de ruïnes van deze schans zijn meerdere bunkers terug te vinden, waarvan er twee uit de Eerste Wereldoorlog dateren. Dit betreft de meest zuidoostelijke bunker. Aan noordelijke zijde van de schans loopt de Antitankgracht.

Historisch overzicht

Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Nordabschnitt'. Deze Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog behoorde tot de 'Stellung Antwerpen'. De 'Nordabschnitt' werd meer bepaald in 1917 aangelegd ten noordoosten van Antwerpen, tussen de Schelde stroomafwaarts en het kanaal van Schoten naar Turnhout. De stelling volgde min of meer het tracé van de buitenste fortengordel, gaande van Fort Stabroek, Schans Smoutakker, Fort Ertbrand, via het Mastenbos en Wolvenbos richting Fort Brasschaat, Schans Drijhoek en Fort Schoten, waar de stelling aansloot op de 'Turnhoutkanalstellung'.

De 'Nordabschnitt' bestond uit draadversperringen en een netwerk van loopgraven, waarin de meeste bunkers werden opgetrokken. Achter de voorste verdedigingslijnen werden nog bijkomende artilleriestellingen, mitrailleursteunpunten en commandoposten aangelegd. Net zoals de aanwezige forten en schansen werden enkele Belgische bunkers uit 1914 als verdedigingswerk in de 'Nordabschnitt' ingepast. De meeste bunkers werden opgetrokken volgens standaardontwerpen. Omwille van camouflage werden betonspatten aangebracht op die delen van de bunker, die niet met aarde of gras werden bedekt.

Deze bunker betreft een geschutsbunker. Het betreft meer bepaald een type bunker voor twee 7,5cm kanonnen op plaataffuit die naast elkaar konden geplaatst worden. Voor zover gekend, komt dit type enkel bij Schans Smoutakker voor. Beide bunkers bevinden zich aan westelijke respectievelijk oostelijke zijde van de schans en vormen elkaars spiegelbeeld. Volgens de Duitse nummering dienden ze de ‘Zwischenraumstreiche 1 en 2’ van de tweede bataljonssector van de vierde regimentssector te controleren. Aan binnenzijde werden ter hoogte van de schietopeningen twee grote metalen plaataffuiten geplaatst, die aan de hand van zware bouten en moeren aan de voormuur waren bevestigd. Deze binnenruimte zou 410 x 270cm groot en 185cm hoog zijn.

Tijdens het interbellum werden beide bunkers omgevormd tot dubbele mitrailleurposten. Hiertoe werden in de binnenruimte een ander type affuiten geplaatst. De plaataffuiten van het 7,5cm kanon werden verwijderd, de vloer werd verhoogd en de oorspronkelijke schietgaten werden omgevormd voor het gebruik van een mitrailleur op een Chardôme affuit.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de toegangen en andere muuropeningen bij vele bunkers dichtgemetseld, op bevel van de Duitse bezetter. Dit is wellicht ook hier gebeurd.

Beschrijving

Militaire constructie met een asymmetrisch grondplan, 800 x 420cm groot, opgetrokken uit gewapend beton. De hoeken en randen van het dak aan de voorzijde zijn gebogen afgewerkt. Op het beton is reliëf aangebracht ter camouflage. Hierbij is boven de deuropening een vlak uitgespaard voor het aanbrengen van een opschrift. Eveneens om redenen van camouflage is er op het dak grasbegroeiing aanwezig. Aan de (oostelijke) voorzijde is de bunker zwaar beschadigd. De muuropeningen aan voorzijde zijn dichtgemetseld. Wellicht dateert een deel van dit baksteenmetselwerk uit de Tweede Wereldoorlog. De toegang, nu afgesloten met een metalen deur met invlieggleuf voor vleermuizen, zit aan westelijke zijde. Rond de toegang zitten sporen van een deuromlijsting. Tegen het plafond zitten gegolfde plaatijzers. Via een L-vormige gang wordt de rechthoekige binnenruimte bereikt.