Het neoclassicistisch kasteel Hollaken is gelegen in het zuiden van Rijmenam tussen de Dijle en de Hollakenbeek en dateert van circa 1832. Het omgracht kasteel is omgeven door een park met dienstgebouwen ten zuidwesten en is toegankelijk via een bakstenen boogbrug met uitgewerkte baksteenfries.

Historiek

In een akte van 1528 wordt het Hof van Hollaken beschreven als een herenhoeve, terwijl er in 1536 sprake is van een slot; een beschrijving of afbeelding ervan is echter niet bewaard. Het ridderlijke hof, zoals afgebeeld op een kopergravure bij J. Le Roy uit 1696, werd vermoedelijk gebouwd in het tweede kwart van de 17de eeuw. Het was een rechthoekig complex, bestaande uit vier aaneengesloten vleugels met hoektorens rondom een binnenkoer. Volgens literatuurbronnen werd het gesloopt en heropgebouwd circa 1832, naar verluidt op de oude grondvesten. Bij nazicht van de mutatieschetsen van het kadaster bleek het toenmalig U-vormige complex in 1879 te veranderen in een complex op rechthoekige plattegrond. Blijkbaar onderging het kasteel in deze periode nieuwe wijzigingen. Oude prentkaarten vertonen een uitzicht dat enigszins afwijkt van het huidige: in de loop van de 20ste eeuw werd het goed door brand geteisterd, vermoedelijk werd bij het herstel het 19de-eeuwse uitzicht gewijzigd, onder meer door het decaperen van de gevels en het aanbrengen van een driehoekig fronton in de voorgevel.

Beschrijving

Kasteel Hollaken

Het neogotisch geïnspireerd, onderkelderd kasteel heeft een rechthoekige plattegrond. De symmetrisch opgevatte, bakstenen lijstgevel telt vijf traveeën tussen flankerende ronde hoektorens en twee en een halve bouwlaag onder een leien schilddak. Het middenrisaliet, drie traveeën breed en voorafgegaan door een bordestrap, wordt bekroond door een driehoekig fronton waarin een wapenschild is afgebeeld. De beluikte spitsboogvormige vensters hebben doorgetrokken lekdrempels, zandstenen sluitstenen en imposten. De neoclassicistische inspiratie uit zich in het bewaarde houtwerk, de persiennes en de tracering van de bovenlichten. Bovenaan bevinden zich radvensters en de betraliede rechthoekige keldervensters zijn gevat in een natuurstenen omlijsting. De rondboogvormige deuren hebben een uitgewerkte neogotische omlijsting van natuursteen. De zijgevels en achtergevel, respectievelijk drie en vijf traveeën, vertonen een gelijkaardig uitzicht, hoewel de achtergevel gemarkeerd wordt door een halfronde uitbouw.

Interieur kasteel Hollaken

Het interieur is symmetrisch opgevat rondom de hal en de daarachter gelegen ronde salon. De hal, aansluitend bij het middenrisaliet van de voorgevel, gaat over in een achthoekige plattegrond met zuilen op de hoeken. Deze zuilen, met palmbladkapiteel, dragen een gewelf. Zowel gewelf, zuilen als decoratie zijn uitgevoerd in stucwerk. De vloer, in veelkleurige marmers, heeft een geometrisch patroon met centraal palmbladmotief.

De oorspronkelijke opbouw van het kasteel getuigt van een neoclassicistische planopbouw en gevelritmering. De in- en uitwendige decoratie is een uiting van vroege neogotiek, de zogenaamde troubadours- of stucadoorsneogotiek. Na 1948 werden de gevels gedecapeerd. Hierbij ging tevens een deel van de vroeg-neogotische decoratie verloren, zoals de decoratie onder de kroonlijsten en de kantelen van de hoektorens, de decoratie rondom de deuren en een groot deel van de traceringen van ramen en deuren. Tevens werd een fronton toegevoegd, werd de dakstructuur veranderd en kregen de hoektorens een spits.

Park

Het kasteel wordt omgeven door een tuin in landschappelijke stijl. Het domein is toegankelijk via een smeedijzeren poort met brug. Deze leidt naar een grasparterre voor de voorgevel. De omgrachting wordt deels aangewend als vijverstructuur met bruggetjes. De omgrachte site met bewaarde bijgebouwen en park is met zijn strategische ligging aan de Dijle tot op heden beeldbepalend in het landelijke Rijmenam.

Bijgebouwen

De bijgebouwen zijn gelegen binnen de omgrachting, ten zuidwesten van het kasteel. Het gaat om U-vormig ingeplante, verankerde bakstenen gebouwen uit het midden van de 19de eeuw, deels met een oudere kern. De muuropeningen zijn gevarieerd. Typisch is de eigentijdse, decoratieve verwerking van gesinterde baksteen.