De plantentuin van Meise is gegroeid uit de samensmelting van twee historische domeinen. Om redenen van samenhang en relevantie wordt de algemene historiek en ontwikkelingsgeschiedenis weergegeven in Domein van de Nationale Plantentuin. De aanwezige gebouwen met erfgoedwaarde worden afzonderlijk behandeld, hoewel de uitwerking bijgevolg beperkt blijft tot de situering binnen het domein en de beschrijving van het item.

Ten noordwesten van de ingang aan de J.Van Gijsellaan ligt de sierlijke Balat-serre, naar haar bekroning ook "Kroonserre" genoemd of naar haar bestemming "Victoriakas".

Ze werd in 1854 ontworpen door Alphonse Balat (Elsene 1818-1895), hofarchitect van Leopold II, voor de Brusselse zoo in het Leopoldpark. Vrij snel, in 1878, werd de serre overgebracht naar de pas opgerichte Rijksplantentuin, eveneens in Brussel, om er de tropische waterlelie "Victoria amazonica" te kweken. In 1941 verhuisde ze een tweede maal naar haar huidige plaats waar ze in 1947 hersteld werd en eind 1983 grondig gerestaureerd.

De Balat-serre is opgevat als een reusachtige achthoekige constructie opgetrokken uit glas en metaal op een bak- en natuurstenen voet. De gewelfvlakken tussen de smeedijzeren met bloemen versierde ribben worden verticaal opengewerkt door spitsbogen. Sierlijke smeedijzeren kroon als bekroning.