Het pachthof van Claes is een U-vormig ingeplante hoeve net ten zuiden van de dorpskern van Goetsenhoven. Het ensemble bestaat uit een centraal erf, een zuidwestvleugel met het poortgebouw en aan de oostkant een in de jaren 1950 heropgebouwde stal, een noordwestvleugel met vermoedelijk stallen en een noordoostvleugel met vermoedelijk een schuur in het westen en het boerenburgerhuis in het oosten. De gebouwen dateren grotendeels uit de tweede helft van de 19^de eeuw. Het grote boerenburgerhuis werd uitgewerkt in een sobere neoclassicistische stijl.

Historiek

Zowel op de Villaretkaart (1745-1748) als op de Ferrariskaart (1771-1778) is in deze omgeving al bebouwing weergegeven. Op het primitief kadaster van 1816 is een ruim L-vormig volume ingetekend dat de noordoost- en noordwestzijde van het erf afsluit; ongeveer ter plaatse van het poortgebouw is er een nagenoeg vierkant volume ingetekend en ten zuidoosten van het erf een rechthoekig volume. De plaats van het latere boerenburgerhuis is niet rood ingekleurd en was dus op dat ogenblik niet bebouwd. De perceel indeling doet evenwel vermoeden dat er een gebouw lag, mogelijk in ruïnes. Op de Atlas der Buurtwegen (1843-1845) is dezelfde constellatie zichtbaar. De hoeve was in handen van Marie Amelie Claes en vanaf 1860 van Maximilien Claes. In 1865 kwam deze in handen van Joannes Claes.

Omstreeks 1871 werd de hoeve omschreven als “Maison en Ruines”, maar één jaar later, in 1872, werd er al een nieuwe constructie gekadastreerd met name het boerenburgerhuis. Het jaartal 1871 wordt tevens weergeven boven de inkompoort, die ook toen werd opgericht. Rechts naast het poortgebouw werd de ruimte aan straatzijde tegelijkertijd verder opgevuld met bijgebouwen. In 1877 werd volgens het kadaster de noordwestelijke schuur licht aangepast. Het bakhuis in het zuidoosten werd in 1916 gekadastreerd. In 1956 werd de oostvleugel afgebroken en vervangen door en verkorte en heropgebouwde stal in snelbouwsteen in de zuidoostelijke hoek. Sindsdien spreken we dus van een U-vormige hoeve.

Beschrijving

De hoeve ligt net ten zuiden van de dorpskern in de Kalsterstraat, de oude weg richting Opheylissem. De hoeve sluit ten zuiden aan bij het erf van de historische, als monument beschermde hoeve Huis Nazareth. De hoeve ligt aan de noordzijde van de Kalsterstraat tegen de straat.

De gebouwen van de U-vormige hoeve zijn geschikt rondom een langwerpig erf, met ten oosten een boomgaard en ten zuiden weilanden. Het erf is grotendeels bedekt met asfalt. Ten zuidoosten van de gebouwen zorgt een gekasseide oprit met twee hekpijlers voor een tweede toegang tot het erf. Het poortgebouw uit 1871 van de U-vormige hoeve is gelegen recht tegenover de Mysteriestraat, een onverharde zijstraat van de Kalsterstraat. Aan de straatzijde, rechts aansluitend bij het poortgebouw, liggen de lage, lange en smalle bijgebouwen, in 1872 geregistreerd in het kadaster. Uiterst rechts bevindt zich een stal uit 1956 (registratie kadaster) in snelbouwsteen. Links (ten noorden) van het poortgebouw is een stalgebouw haaks op de straat ingeplant. Deze stal sluit het erf aan noordwestzijde af en dateert vermoedelijk in kern van voor 1816. Aan de noordoostzijde van het erf bevindt zich de grote schuur, eveneens mogelijk in kern van voor 1816. In het verlengde van de schuur ligt het boerenburgerhuis dat gebouwd werd rond 1872. In het noordoosten is er een losstaand verbouwd bakhuis van 1916.

Het imposante poortgebouw met gekasseide doorgang dateert uit 1871. Het poortgebouw telt twee traveeën onder een kunstleien zadeldak, waarbij de centrale, iets terugwijkende poorttravee onder een hoger schilddak met ijzeren windvaan is gevat. Het betreft een verankerde baksteenbouw met een gecementeerde, van schijnvoegen voorziene lijstgevel op een geschilderde, gecementeerde plint. De rondboogpoort heeft een omlijsting in gobertange. De opgeklampte poort is lichtblauw geverfd. Bovenaan de poort is er een ruitvormige steen ingebracht met het jaartal 1871, verwijzend naar de bouw van de poort en boerenburgerhuis in dat jaar. Aan weerszijden van de poortdoorgang sluiten de zijtraveeën aan bij de dieper gelegen poorttravee met een afgeronde hoek, bekroond met een rechthoekige dekplaat in gobertange. De vrije, zuidelijke zijpuntgevel van het poortgebouw is in blote rode baksteen, en bevat een rechthoekig zoldervenster onder houten latei.

Het grote boerenhuis dateert vermoedelijk uit 1871 en sluit bij de schuur aan, gelegen aan oostzijde van het erf. Het gebouw is geconcipieerd als dubbelhuis van vijf traveeën en twee en een halve bouwlaag onder een kunstleien zadeldak met wolfseinden. Het gebouw is opgetrokken uit verankerde lokale rode baksteen in kruisverband. De voorgevel is uitgewerkt met knipvoegen en gevat in een grijs gecementeerd kader. De plint met twee hardstenen keldergaten werd grijs gecementeerd. De rechthoekige muuropeningen zijn voorzien van vlakke omlijstingen van blauwe hardsteen. De vensters op het gelijkvloers hebben een getoogde ontlastingsboog boven de latei. De deur wordt bereikt door een trapje met vier treden. De deur lijkt te dateren uit de vroege 20^ste eeuw. Boven de deur bevindt zich een ijzeren luifel en een beeldnis. In de zuidelijke zijgevel is op het gelijkvloers centraal één venster en twee kleinere op de zolderverdieping. Ter hoogte van het wolfseinde is er een nieuw opgevoegde schouw. In de noordelijke zijgevel is er ook een schouw in het wolfseinde.

Verder aan straatzijde, een laag en lang bijgebouw van 1872. Het bestaat uit één bouwlaag onder zadeldak bekleed met golfplaten. De volledig blinde straatgevel is gecementeerd met schijnvoegen op een blauw geschilderde gecementeerde plint. De straatgevel wordt afgesloten door een schuur in snelbouwsteen van twee traveeën en anderhalve bouwlaag onder zadeldak; dit gebouw heeft geen erfgoedwaarde.

De stal die het erf aan noordzijde afsluit dateert in kern vermoedelijk van voor het primitief kadaster (1816), maar lijkt wel verbouwd in de 19^de of 20^ste eeuw. Het gebouw is opgebouwd in rode baksteen in kruisverband onder golfplaten half schilddak. Het gebouw is haaks op de straat ingeplant, en heeft aan straatzijde een zijgevel die naadloos aansluit bij het poortgebouw: de lijstgevel is gecementeerd en heeft één klein rechthoekig stalvenster, geflankeerd door twee lichtgleuven. Het uitzicht van de erfgevel is niet gekend.

De dwarsschuur in de noordoostvleugel dateert in kern van voor het primitief kadaster (1816), maar werd verbouwd in de 19^de eeuw, zoals ook te zien is op de schets van 1877. De schuur is opgebouwd uit rode baksteen onder een zadeldak in kunstleien. De erfgevel is gecementeerd. Centraal in de erfgevel is er een poort aanwezig. In de noordelijke zijpuntgevel zijn drie uilengaten.