erfgoedobject

Boerenburgerhuis met poort

bouwkundig element
ID
306686
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306686

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gesloten hoeve die minstens opklimt tot het begin van de 19de eeuw. Ze bestaat uit een gekasseid erf met ten westen een boerenburgerhuis in traditionele, classicistische stijl, ten zuiden liggen enkele kleine bijgebouwen en de schuur bevindt zich aan de oostzijde; de voorheen ten noorden liggende stallen zijn inmiddels verbouwd tot een aparte woning (nummer 14). De hoeve was een van de belangrijke hoeves gelegen in het gehucht Spanuit tussen Tienen en Bost. Voor 1882 behoorde het gehucht tot de gemeente Hoegaarden.

Historiek

Hoewel er al gebouwen aangeduid zijn op de Villaretkaart (1745-1748) en de Ferrariskaart (1770-1778) is het niet zeker of het over de huidige hoeve gaat. Op het primitief kadaster van omstreeks 1816 komt de gesloten hoeve voor rondom een vierkant erf. Enkel in de oostzijde is er een kleine opening. In 1846 registreert het kadaster de heropbouw van de noordelijke stallen en de bouw van de oostelijke schuur ter vervanging van een kleiner gebouw. Het complex was toen in handen van Laurens Lambrechts, cabaretier. Volgens het kadaster werd in 1876 de hoeve gesplitst in wat vandaag nog steeds nummer 14 en nummer 16 is. Tussen 1956 (registratie kadaster) en 1959 (registratie kadaster) werd de noordelijke vleugel met de stallen verbouwd tot woning, het huidige nummer 14. Nadien wordt ook het gewolfde zadeldak van de schuur vervangen. De bijgebouwen in het zuiden blijven bestaan. Welke functie ze hebben is niet geweten. Het boerenburgerhuis aan de westzijde veranderde niet.

Beschrijving

Het vierkante, gekasseide erf, is bereikbaar via een poortgebouw. Dit poortgebouw vormt samen met het rechts aansluitende boerenburgerhuis de westvleugel van de hoeve, die minstens opklimt tot het begin van de 19de eeuw. De oostelijke vleugel van de hoeve bestaat uit een schuur die in 1846 kadastraal werd geregistreerd. Zij werd aan de erfzijde bekleed met metalen platen, het dak werd vervangen en aan de achterzijde werd in 1967 een aanbouw gedaan zodat de schuur vandaag niet meer zichtbaar is en weinig erfgoedwaarde heeft. De zuidelijke vleugel bevat een aantal bijgebouwen. De datering ervan is niet bekend.

Het boerenhuis aan straatzijde is opgevat als dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met Vlaamse pannen. Verankerde rode baksteenbouw in kruisverband, met gebruik van gobertange voor een hoekketting aan de gevel rechts en voor de omlijsting van twee keldergaten in de meest linkse traveeën. Rechthoekige muuropeningen regelmatig in de gevel geplaatst; vensters met lateien en lekdrempels in blauwe hardsteen. De rechthoekige deur vertoont een vlakke gobertange omlijsting, een deurkalf en een geprononceerde sluitsteen. De bakgoot is eenvoudig en wit geschilderd. De zuidelijke zijgevel is blind.

Links aansluitend bij de boerenwoning, een poortgebouw van één brede travee, met dezelfde nokhoogte als de woning, en onder een zadeldak met dezelfde hellinggraad en bedekking. De segmentboogpoort in een omlijsting van gobertange met bovenaan drie sierankers. De grote opgeklampte poort is groen geverfd. Aan weerszijden zijn nog de stootstenen in blauwe hardsteen aanwezig. Boven de poort bevindt zich een klein zoldervenster. De bestrating onder de poort is in kasseistenen. De zolderverdieping wordt gedragen door een constructie van moer- en kinderbalken die zichtbaar is boven de doorgang. In de doorgang is aan de noordzijde een dichtgemetselde poort onder houten latei zichtbaar.

De staat en het uitzicht van de zuidvleugel is onbekend.

  • Bouwarchief Tienen, BOST0072 (1967) en B5081 (1990).
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Leggers Hoegaarden, Afdeling I (Hoegaarden), artikels 469 en 2952.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Leggers Tienen, Afdeling VI (Bost), artikels 365, 281 en 952.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Hoegaarden, Afdeling I (Hoegaarden), 1846/48.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Tienen, Afdeling VI (Bost), 1954/4, 1956/2, 1959/3.
  • Kaart van Villaret, Institut National de l’Information Géographique et Forestière, Sint-Mande (France), CH 292, uitgegeven 1745, schaal 1:14.400.
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.

Auteurs: Van de Sijpe, Tom
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Boerenburgerhuis met poort [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306686 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.