erfgoedobject

Burgerhuis Oud Sempst

bouwkundig element
ID
306851
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306851

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Burgerhuis Oud Sempst
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Burgerhuis met traditionele kern die volgens de beschikbare informatie opklimt tot de eerste helft van de 17de eeuw.

Historiek

Tot het begin van de 17de eeuw was Zemst een kleine landelijk woonkern met slechts enkele huizen. Na de godsdiensttroebelen kwam hierin verandering en vanaf 1620 ontstond er een bouwwoede. In die periode verscheen in Zemst de meiersfamilie Brion. In 1664 was Joannes Brion meier in Zemst, daarnaast was hij ook stoker van brandewijn. Na de dood van Joannes Franciscus Brion (1730-1775) verscheen op 8 oktober 1775 een verkoopaankondiging. Het pand werd toen omschreven als Uyt’er handt te Coop een schoon groodt ende welgelegen Huys bestaende in verscheyde Kamers, Hof, Stallinghe ende schuere, gelegen in het Dorp van Semps, eertijds bewoont by den Here Brion Meyer van het voorseyde Dorp. Deze verkoop ging uiteindelijk niet door en pas in 1791 kreeg het pand een nieuwe eigenaar. Ten tijde van Nicolaas Vangheel, brouwer van beroep, die het pand in zijn bezit kreeg in 1806 werd de woning met een tweede bouwlaag verhoogd.

Vanaf 1835 kwam het in handen van de familie Van Boeckhout die 3 generaties lang de gemeentesecretaris van Zemst leverde en die later ook de naastgelegen Villa Maria bouwde. Na de dood van Adolph Van Boeckhout in 1875 werd op het kadaster in 1876 een agrandissement en een partage in huis en bâtiment rural (eerst stond er magazijn maar dat werd doorstreept en gewijzigd in bâtiment rural) geregistreerd in eigendom van Adolphe Vanboeckhout-Rogemans, weduwe en kinderen, sekretaris Sempst. Eigenaar van het huis (linkerdeel) wordt Paulus Theodoor Van Boeckhout, sekretaris Sempst; het bâtiment rural of rechterdeel dat op dat ogenblik gevoelig vergroot werd (vermoedelijk betrof het een nagenoeg volledige nieuwe bouw) kwam in handen van Elisabeth Celestina Sidonia, rentenierster Sempst. Als jaar van ingebruikname wordt meer dan 5 jaar weergegeven. In de erfenisakte wordt dit deel, het inmiddels verdwenen zogenaamde kleine huis, omschreven als gebouw dienstig voor wooning met hof omschreven. Het was Theodoor Van Boeckhout die op het aanpalende perceel in 1912 Villa Maria liet bouwen. Op dat ogenblik werd de woning eveneens gerenoveerd door aannemer J. Juliens. De rode tegelvloeren werden voor een deel vervangen door tegels met ingelegde motieven; deuren werden verplaatst en vervangen en in de gang en keuken werden de wanden bekleed met keramische tegels. Vandaag wordt het pand uitgebaat als restaurant.

Beschrijving

Het betreft een voorheen bepleisterd burgerhuis van vier traveeën en oorspronkelijk één, later twee bouwlagen onder kunstleien zadeldak met de nok parallel aan de straat. Een vijfde travee werd rechts, ter plaatse van een vroegere gemeenschappelijke doorgang, toegevoegd in 1820, zie jaartal in het metselwerk net onder de aflijnende gootlijst. Doordat de lijstgevel momenteel gedecapeerd is, waardoor metselwerk en materiaal zichtbaar werden wordt de bouwchronologie verduidelijkt. Het oudste gedeelte, meer bepaald de begane grond vertoont rechte muurankers en een hardstenen plint; de gevel wordt geopend door rechthoekige muuropeningen in een kalkzandstenen omlijsting met hoek- en negblokken. De vensters hebben hardstenen lekdrempels en zijn beluikt. Het schrijnwerk werd vernieuwd naar oud model. De rechthoekige deur zit gevat in een vlakke, grotendeels kalkzandstenen negblokomlijsting. De bovenverdieping waar het gebruik van andere baksteen duidelijk verwijst naar de latere verhoging vertoont verzonken muurankers en wordt geopend door gelijkaardige vensters als op de benedenverdieping doch zonder de kalkzandstenen omlijsting, daarmee eveneens verwijzend naar de latere verhoging. Bewaarde kalkzandstenen hoekketting links.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten, Zemst, afdeling I (Zemst), 1876/12.
  • VAN KERCKHOVEN R. 2002: Van Den Prince Eugenius tot Ultraviolet, 3 eeuwen geschiedenis van het gebouw en de bewoners, brochure naar aanleiding van Open Monumentendag.
  • Historische informatie verzameld door Bart Bohets (december 2018).

Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis Oud Sempst [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306851 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.