erfgoedobject

Burgerhuis Comt in mynen hof

bouwkundig element
ID
306853
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306853

Juridische gevolgen

Beschrijving

Statige eclectische burgerwoning “Comt in mynen hof” aan het einde van de Begijnenstraat, volgens het jaartal in de zijgevel opgetrokken in 1912. Vermoedelijk werd dit hoekhuis, net als de aansluitende huizenrij, gebouwd in opdracht van de familie Theys of van rentenier en kunstschilder Franz Van den Hove. Deze kunstenaar realiseerde vermoedelijk de sgraffitopanelen in art nouveau die de zijgevel sieren.

Historiek

In 1903 of 1904 werd een complex van schoolgebouwen gesloopt om slechts een jaar later (1904-1905) opnieuw bebouwd te worden met de vijf woningen op de nummers 50-58. Het pand op het rechts aansluitende hoekperceel werd echter niet gesloopt en kreeg in 1904 een uitbreiding in de noordoostelijke hoek om een connectie te maken met de losstaande achterbouw. Een opschrift net boven de erker van de 5de bouwlaag van de zijgevel geeft het bouwjaar 1912 aan. Er zijn geen mutatieschetsen of bouwdossiers meer beschikbaar die hierover meer informatie kunnen verschaffen. Het is tevens onduidelijk of de L-vormige aanbouw deel uitmaakte van de bouwfase of een latere toevoeging is.

De panden (huisnummers 50-60) werden vanaf ongeveer 1960 vermoedelijk bewoond door kaderleden van de fabriek ‘Shoe-Post’. Het bedrijf ontstond in 1925 in de Ketelstraat in Diest en groeide onder de zonen Omer en Albert Vanaudenhove uit tot een aanvankelijk nationaal postorderbedrijf voor onverkoopbare schoenen, in de navolging van de Tweede Wereldoorlog.

Het pand werd volgens een opschrift op de zijgevel geheel gerenoveerd in 1992. Een bouwaanvraag uit 1991 door N.V. EURO SHOE UNIE beschrijft ‘Renovatiewerken en transformatie: op het gelijkvloers burelen en 3 appartementen’. Het pand werd dus ingedeeld in drie appartementen met een kantoorruimte op de gelijkvloerse verdieping. De aanpassingen werden uitgevoerd met een hoog respect voor de authenticiteit van het gebouw, maar ook met de toevoeging van moderne elementen zoals een lift.

Beschrijving

Hoekhuis in eclectische stijl met elementen van zowel art nouveau, neo-Vlaamserenaissance-stijl als neoclassicisme. Het wordt gekenmerkt door drie bouwlagen op een souterrain en telt drie traveeën onder een leien zadeldak. De drie vrije gevels zijn allemaal hoogwaardig uitgewerkt, met parementen in rode baksteen op een blauwe hardstenen plint, en met horizontale ritmering door hardstenen kordonlijsten en witte bakstenen sierlijsten. De combinatie van lijst- en topgevels, de heterogene muuropeningen, de houten erkers en het art-nouveau-sgrafittopanelen in de zijgevel, geven het pand een levendig, rijk karakter.

De gevel aan de Begijnenstraat is uitgewerkt als voorgevel. De venstertravee rechts is bekroond met een tuitgevel met schouderstukken, gebogen fronton en smeedijzeren topstuk. De twee linkse traveeën kregen een lijstgevel afgelijnd met een houten kroonlijst op klossen, waarboven verzorgd uitgewerkte houten dakkapellen.

De plint in blauwe hardsteen bekleedt het souterrain met twee- en drieledige, segmentbogige keldervensters met diefijzers. Centraal de smalle, dieperliggende deurtravee. Het deurportaal kent een sierlijk uitgevoerde omlijsting met verschillende decoratieve elementen, gesculpteerd in blauwe hardsteen en met rechthoekig bovenlicht met gebogen fronton. Boven de voordeur staat de naam van de residentie in bronzen letters: COMT IN MYNEN HOF. De voordeur zelf is nog in originele staat en bestaat uit een vleugeldeur met een dubbele, betraliede ruit. Boven de deur, op elke bouwlaag een rechthoekig venster onder hardstenen latei. Op de eerste verdieping is het entablement boven het venster versierd met een sgrafittopaneel in art nouveau, bij het bovenvenster met siermetselwerk. De drie vensters in de linkse venstertravee hebben eenzelfde vormgeving.

De nadruk in de voorgevel ligt op de travee, met topgevel. Het venster beneden is versierd met vier pilasters die visueel de bovenliggende erker dragen. Tussen de erker en de hardstenen omlijsting zijn drie sgraffitopanelen zichtbaar met een geometrisch vegetaal motief. De tweede bouwlaag wordt gedomineerd door een rijk uitgewerkte houten erker, die bekroond is met een balkon met toegang vanop de derde bouwlaag. Het balkon heeft een smeedijzeren leuning; het deurvenster is een gekoppeld drielicht in witte natuurstenen omlijsting met gebogen fronton als bekroning. De deur bevindt zich in een rondbogig verdiept muurveld met bovenin een oculus. Rondom de oculus is een diachroom tafereel waarop twee vrouwenfiguren afgebeeld zijn, omgeven door vegetale motieven.

Vermoedelijk zijn beide sgraffitopanelen het werk van de Lierse kunstenaar Franz Van den Hove.

De zijgevel is symmetrisch opgebouwd rondom drie centrale, boven elkaar geplaatste vensters. Ter hoogte van de eerste verdieping, een rondbogig venster in hardstenen omlijsting en met smalle zijlichten. Daarboven zit een vernieuwd rechthoekig drielicht met vernieuwd balkon, waarboven een zware houten erker met balustrade zit. Boven deze erker is een rondboogveld met een sgraffitoversiering. Het beeldt twee jonge mannenfiguren uit die druivenranken aanreiken aan vrouwenfiguren. Hieronder zijn de volgende jaartallen leesbaar: 1912 – 1992

De centrale vensterpartij wordt geflankeerd door twee zichtbare schoorsteenkanalen in siermetselwerk, vertrekkend vanaf twee muuropeningen op de verhoogde begane grond. De linkertravee is blind en ingevuld door een verdiept muurveld met een sgraffito in art-nouveaustijl. Het toont een vrouw in ontbloot torso omgeven door wijnranken. Rondom de vrouwenfiguur is een lijst met geometrische figuren zichtbaar. Het rechtervenster heeft een houten raam met daarboven een ijzeren steunbalk versierd met vier rozetten. Hierboven is een smalle band zichtbaar van sgraffitoversiering met een geometrisch vegetaal motief.

De achtergevel heeft een verhoogd terras met smeedijzeren balustrade en hardstenen trap die toegang tot de tuin verleent. Rechts van deze trap situeert zich de toegang tot de kelder. De nadruk ligt op de linkertravee, met op de begane grond een fraai uitgewerkte houten venster- en deurpartij en op de verdieping een grote, beglaasde veranda. Op de derde bouwlaag een eenvoudig, nieuw balkon voor het segmentbogige bovenvenster met rollaag in witte en rode baksteen en hardstenen sluit- en hoekstenen. In de centrale travee op elke bouwlaag eenzelfde venster. De smalle rechtertravee loopt hoger uit, en kent een torenvormige bekroning. Ook in deze travee segmentboogvensters met eenzelfde afwerking.

Tegen de rechtertravee is er een achterbouw met twee bouwlagen, aansluitend aan de zuidwestelijke hoek van het huis. De breedte omvat iets minder dan de helft van de gevel. Het vrije gedeelte van de oostelijke gevel van de aanbouw is bekleed met donkere leien.

  • Gemeentelijk Archief Diest, Bouwdossiers Ruimtelijke Ordening, bouwdossier 215571, vergund 03/04/1991.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Diest, Afdeling I (Diest), 1862/2, 1882/4, 1904/1, 1999/3, 1999/6.
  • Stadsarchief Diest, Oud archief van de stad Diest, nr. 1420n.
  • Atlas Cadastral de Belgique, opgesteld door Philippe-Christian Popp naar aanleiding van het tekenen van kadasterplannen van alle Belgische gemeenten die hij wenste te vulgariseren en voor iedereen voor een bescheiden prijs beschikbaar te maken, opgesteld tussen 1842 en 1879, schaal : 1 : 10 000.
  • Mondelinge informatie verkregen via de Heemkundige Kringen van Diest, Mondis en Arnoldus IV (2 februari 2019).

Auteurs: Dirix, Evelien; Goovaerts, Sebastiaan
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis Comt in mynen hof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306853 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.