erfgoedobject

Waterwinningsgebouw met conciërgewoning

bouwkundig element
ID
306864
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306864

Juridische gevolgen

Beschrijving

Authentiek en operationeel waterwinningsgebouw met aanpalende conciërgewoning in neotraditionele stijl uit 1910, gebouwd in opdracht van het gemeentebestuur van Scherpenheuvel-Zichem onder burgemeester Edm. Van Vinckeroy en schepenen Alb. Gemoets en P. Swinnen.

Historiek

In 1910 besloot Scherpenheuvel als één van de eerste Brabantse gemeentes een eigen waterleidingnet aan te leggen. Een inhuldigingsplaat in de tweede travee van de voorgevel van het gebouw beschrijft het volgende: ‘Ingericht in het jaar 1910 onder bestuur van de heren Edm. Van Vinckeroy burgemeester (...)’. Net boven de plaat wordt het oprichtingsjaar herhaald. Het waterwinningsgebouw en het woonhuis werden in één fase in 1910 opgetrokken. Perceel 280b werd echter pas vier jaar later opgesplitst naar 280c (het waterwinningsgebouw en het terrein), 280d (het woonhuis) en 280e (een apart gebouw in het zuidwesten van het perceel). Buiten de toevoeging van een bijgebouw achter het woonhuis in 1940, een kadastrale heropmeting in 1956 en de uitbreiding van het tuingedeelte in 1972, veranderde er niets aan het gebouwencomplex zelf. Voor de bouw van putpaviljoenen en installaties gelinkt aan de waterwinningsactiviteiten werden geen kadastrale aanpassingen doorgevoerd. De recentste bouwaanvraag op het adres dateert van 2013. Eigenaar ‘De Watergroep’ plande de sloop van de bestaande putpaviljoenen en de bouw van drie compacte putpaviljoenen. Deze werken gingen gepaard met de renovatie van het woonhuis.

Beschrijving

Het perceel waarop het waterwinningsgebouw werd opgetrokken, bestond uit één groot, langwerpig terrein van circa 3500 m2. De enige overblijfselen van de industriële architectuur uit 1910 op het perceel betreffen de conciërgewoning en het waterwinningsgebouw, centraal ingeplant.

Het langgestrekte geheel bestaat uit een gebouw van één bouwlaag voor de waterwinning, met rechts aanpalend een conciërgewoning van twee bouwlagen. Het gebouw is opgetrokken in oranje baksteenmetselwerk, bij de conciërgewoning voorzien van een blauwe hardstenen plint. De gebouwen zijn gevat onder zadeldaken met mechanische pannen. De muuropeningen zijn steekbogig, met een bakstenen rollaag die in de voorgevels gaccentueerd worden door het gebruik van gele baksteen ter aflijning en hardstenen hoekstenen.

Het waterwinningsgebouw kan verdeeld worden in twee delen, beide afgelijnd door een houten kroonlijst: het linkerdeel (zuid) is iets hoger en bestaat uit twee, vooruitspringende traveeën; het rechtse deel bestaat uit vier traveeën.

Het zuidelijke volume heeft een decoratief uitgewerkte voorgevel (oost), met in de centrale travee een verhoogde gevel met jaartal 1910 onder een driehoekig fronton centraal in de gevel is er een natuurstenen gedenkplaat met daarop de namen van de leden van het gemeentebestuur dat verantwoordelijk was voor de stichting van het gebouw in 1910. Twee, steekbogige tweelichten met hardstenen tussenstijl en lekdrempel. Onder de kroonlijst is er een fries met keramische tegels. De zijpuntgevel is met uitzondering van een dichtgemaakte steekboogdeur blind, en is afgelijnd met een getrapte baksteenfries. Eenvoudige achtergevel.

Het rechterdeel van het waterwinningsgebouw ligt verzonken tussen de aanpalende gebouwen en telt vier traveeën, gemarkeerd door rechthoekige spaarvelden. Eenvoudige fries met keramische tegels. Eenvoudig uitgewerkte achtergevel.

De aanpalende conciërgewoning telt drie traveeën en wordt gemarkeerd door een centraal dakvenster onder een driehoekig fronton. Ook hier wordt het rode baksteenparement onderbroken door decoratieve banden van gele baksteen. In de linkertravee zit de voordeur met bovenlicht. De borstweringen van de vensters zijn versierd met spiegels. Net zoals bij het waterwinningsgebouw is een fries met keramische tegels zichtbaar onder de houten kroonlijst.

Het uitzicht van de rechtse zijpuntgevel sluit hierbij aan, met uitzondering van een getrapte aflijnende baksteenfries onder de daklijst. De muuropeningen zijn hier bovendien blind gehouden en er zijn twee eenvoudige schoorsteenaanzetten. In de geveltop is een rondboogvenster zichtbaar. De achtergevel is volledig bedekt met witte, smalle, verticale houten latten.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Scherpenheuvel-Zichem, afdeling I (Scherpenheuvel), 1908/7, 1912/3, 1940/10, 1956/60, 1972/18, 1940/10.
  • Gemeentelijk Archief Scherpenheuvel-Zichem, Bouwdossiers Ruimtelijke Ordening, bouwdossier 5/76/2013 en vergunningsdossier 09/09/2013 – 08/07/2013 Algemeen Rijksarchief Brussel, Afdeling Kadaster Primitieve Plannen Vlaams-Brabant, Scherpenheuvel-Zichem - Scherpenheuvel - Sectie A, Percelen van 161 tot 381, 1830-1834.
  • Atlas Cadastral parcellaire de la Belgique, Philippe-Christian Popp, uitgegeven in 1842-1879, schaal 1:5000.

Auteurs: Dirix, Evelien; Goovaerts, Sebastiaan
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Waterwinningsgebouw met conciërgewoning [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306864 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.