De neotraditionele pastorie van Schoonderbuken werd net als de nabijgelegen parochiekerk Sint-Jozef en Sint-Antonius van Padua ontworpen door de Leuvense provinciale bouwmeester Louis Alexander Felix Van Arenbergh en gebouwd tussen 1870 en 1874.

Historiek

Aan het einde van de 18de eeuw was de gehele omgeving van de huidige Houwaartstraat onbebouwd en in gebruik als bos- of landbouwgebied.

Door de groei van het gehucht werd aan het eind van de jaren 1870 beslist tot de bouw van een parochiekerk en pastorie. Voor de bouw van de pastorie ontving de kerkfabriek een anonieme donatie van ‘een edelmoedig persoon’ in combinatie met een gebruikelijke toelage vanuit het gemeentebestuur van Scherpenheuvel. Bouwmeester van zowel de kerk als de pastorie was de Leuvense provinciale architect Leon Van Arenbergh, uit het architectengeslacht Van Arenbergh. De publieke aanbesteding van de bouwprojecten werden door het College van Burgemeester en Schepenen beslist op 4 juni 1872. De ingangsdeur van de pastorie duidt het jaartal 1874 aan als einddatum van de werken. Het kadasterarchief bevestigt het jaartal met een mutatieschets uit 1873 waarbij perceel 448c bebouwd werd met de kerk in het noordoosten en de pastorie in het zuidwesten. In 1980 breidde de pastorie uit met een rouwkapel aan de westelijke gevel en werd het tuingedeelte gesplitst waardoor de tuin gereduceerd werd tot een kleiner perceel ten zuiden van de pastorie.

Beschrijving

De pastorie  bevindt zich in de dorpskern van Schoonderbuken ten zuidwesten van de kerk en werd in 1873 samen met de kerk gebouwd. Voor de kerk werd de neoromaanse bouwstijl gekozen, de pastorie is in een neotraditionele stijl ontworpen.

Tot voor de 1980 beschikte de pastorie over een grote zuidelijk gelegen tuin. Rond 1980 werd het gehele kerkplein zo goed als volledig beklinkerd. Van de tuin rest momenteel niet meer dan een groene smalle strook ten zuiden van de pastorie. 

De pastorie is een vrijstaande woning van drie traveeën en twee bouwlagen onder een combinatie van twee leien zadeldaken. De lage aanbouw tegen de linkerzijgevel dateert van 1980 en omvat de rouwkapel. Tegen de achtergevel eveneens een aanbouw, onder platte bedaking.

Het hoofdgebouw wordt gekenmerkt door een baksteenparement, met voor de voorgevel een afwisseling van rode en donkerder gekleurde baksteenstroken, op een bepleisterde plint met keldergaten. De straatgevel (west) vertoont links twee traveeën met een lijstgevel waarin de toegang, in combinatie met een vooruitspringende puntgevel rechts van één travee. De muuropeningen zijn rechthoekig, en gevat in een brede gepleisterde omlijsting met hoekstenen en oren, waarboven een bakstenen ontlastingsboog. De puntgevel vertoont in de top een gekoppeld tweelicht met Korinthisch tussenzuiltje.

De voordeur in de tweede travee is toegankelijk dankzij een trap met bordes, uitgevoerd in blauwe hardsteen. Boven de deur een houten luifel met leien bekleding. De deur zelf is in hout uitgevoerd en beschikt, naast een bovenlicht, ook nog gedeeltelijk over het originele metaalbeslag waaronder een deurvenstertje met daarop het jaar 1874.

Boven de deur een rondbogige beeldnis met Christusbeeld, op ronde sokkel, en overluifeld door een brede bepleisterde driehoek met kruisbekroning.  

De oostelijke zijpuntgevel heeft een cementbepleistering en een enkel venster juist boven het dak van de rouwkapel. Dit venster is voorzien van diefijzers. De achtergevel werd bedekt met leien met uitzondering van de bepleisterde plint waarin twee keldergaten zijn. De westelijke zijpuntgevel van de pastorie bestaat uit een blinde muur die tevens bedekt is met leien met uitzondering van de plint.

Interieur

Het interieur van de pastorie werd minimaal aangepast in de loop van de 20^ste eeuw. Sommige historische elementen werden nog bewaard zoals het schrijnwerk van de deuren, de trap en de vloeren. De toegangsdeur tussen de woonkamer en de gang is aan de woonkamermuur uitgewerkt als een plafondhoge dubbele deur. Enkel het rechterpaneel is functioneel. De voormalige woonkamer werd ondertussen voorzien van een vals plafond en een linoleumvloer.