erfgoedobject

Doktersvilla’s Sint-Kamillus

bouwkundig element
ID
306964
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306964

Juridische gevolgen

Beschrijving

Ensemble van twee identieke doktersvilla’s in art deco gebouwd rond 1932 voor de broeders van Liefde van Sint-Kamillus. Zij bouwden tussen 1929 en 1932 het Sint-Kamillusinstituut, een gesticht voor “800 behoeftige krankzinnige mannen”. Deze dokterswoningen lagen vlakbij het domein, en tevens dichtbij het station. In tegenstelling tot de hoofdgebouwen van Sint-Kamillus in eclectische neo-Vlaamserenaissance-stijl, de kapel in neobarokke stijl en de hoeve in neotraditionele stijl, werd voor de bouw van de dokterswoningen gekozen voor een uitbundige art-decostijl.

De villa’s zijn gelegen aan de zuidzijde van de Eikeboomlaan die parallel loopt met de spoorlijn. Aan de noordzijde van de spoorlijn was het station van Korbeek-Lo gelegen (gebouwd in 1881, gesloten in 1984 en nadien gesloopt). Op de hoek van de Eikeboomlaan en Bierbeekstraat lag ook de villa in cottagestijl van burgemeester Van Elderen.

De twee identieke villa’s liggen op twee naast elkaar gelegen smalle en diepe percelen, met op de perceelgrens twee gekoppelde garages. Van de oorspronkelijke tuinaanleg bleef vermoedelijk niets bewaard.

De villa’s tellen één tot twee bouwlagen onder complexe leien bedaking. Het rechthoekige basisvolume van de villa’s is gevat onder een gemansardeerd schilddak met dakvensters onder lessenaarsdaken. Zowel aan straat- als aan tuinzijde is een haakse aanbouw toegevoegd, eveneens onder halve gemansardeerde schilddaken.  De huizen zijn opgetrokken in rode baksteen in kruisverband op een hardstenen plint. Geslaagde contrastwerking met de witgeschilderde, gecementeerde decoratieve omlijstingen van de rechthoekige muuropeningen. Het zijn vooral deze omlijstingen die voor het art-decokarakter van deze woningen zorgen. De villa’s worden gekenmerkt door een veelheid aan aanbouwen en in- en uitspringende erkers, wat een onregelmatige plattegrond oplevert en een variëteit aan gevelafwerkingen. De meeste gevels zijn lijstgevels, afgelijnd door een overkragende, witgeschilderde houten kroonlijst op klossen. De oostgevel is bij beide villa’s het meest expressief uitgewerkt, met een spitsbogige topgevel met blauwe hardstenen lijst voorzien van een topornament.

De voorgevels aan de Eikeboomlaan combineren twee traveeën van twee bouwlagen van het hoofdvolume, met een lage travee van een aanbouw. De middelste, smalste travee is licht geprononceerd en bevat de deur, gevat binnen een gecementeerde omlijsting met bovenaan een kleine tandlijst. Boven het kader bevindt zich een betonnen luifel gedragen door klossen en twee grote art-decoconsoles. Op vloerniveau bevinden zich twee pilasters aan weerszijde van de inkomdeur. Boven de luifel loopt een getrapte piramidevorm over in de bovenliggende vensteromlijsting. Aan weerszijden van de deur twee brede vensteropeningen in een bepleisterde omlijsting met tandfries, en met een in het midden verhoogde bakstenen rollaag. De vensteromlijstingen op de verdieping zijn extra uitgewerkt met een kroonlijst op klossen en met een  driehoekige versiering van de borstwering. De gevel van de lagere rechtertravee is bekroond door de bakstenen balustrade van het achterliggende terras. Deurvenster in eenzelfde omlijsting als de andere bovenvensters.

De nadruk van beide panden ligt op de oostelijke zijgevel, waarvan de zuidelijke travee gekenmerkt door een spitsbogige topgevel met een erker op de begane grond die een terras draagt met bakstenen balustrade, toegankelijk via een deurvenster dat afgewerkt is zoals de bovenvensters van de voorgevel. De noordelijke travee is blind met twee rechthoekige spaarvelden met een geprononceerd schoorsteenkanaal.

De westelijke zijgevel is functioneler uitgewerkt, met minder versiering. Rechthoekige vensters van verschillend formaat, in een gevel die gekenmerkt wordt door kleine uitsprongen.

Het houten schrijnwerk van de vensters is bewaard. In beide gebouwen is de deur bewaard die voorzien is van een driehoekig geprofileerd raampje waarbij bij nummer 3 het glasraam bewaard bleef.

Tussen beide villa’s staan de gekoppelde garages. Ze zijn uitgevoerd in hetzelfde baksteenmetselwerk en dezelfde stijl als de villa’s. Beide garages hebben twee traveeën onder plat dak, waarbij de buitenste dieper liggende traveeëndienst doen als tuinhuis. De garage heeft dezelfde uitkragende kroonlijst op klossen als het hoofdgebouw. Boven de kroonlijst is er een balustrade die boven de garage vierkante uitsparingen heeft met op de hoeken hogere pijlers. Bij nummer 1 bleef de oorspronkelijke poort bewaard.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Leggers Bierbeek, Afdeling II (Korbeek-Lo), artikel 1025.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Bierbeek, Afdeling II (Korbeek-Lo), 1932/27.
  • SPEELMANS G. (Ed.), DEVROYE G. (Ed.), DEWINTER J., VERHULPEN M., CROES L. & PIRON J. 2008: Een baken in het zorg-landschap. 75 jaar Sint-Kamillus Bierbeek, 17.

Auteurs: Van de Sijpe, Tom
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Doktersvilla’s Sint-Kamillus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306964 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.