erfgoedobject

Kapel van het Universitair Ziekenhuis Gent

bouwkundig element
ID
307040
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307040

Juridische gevolgen

Beschrijving

De Kapel van het Universitair Ziekenhuis van Gent werd tussen 1968 en 1970 gebouwd naar ontwerp uit 1967 van professor Jan Lodewijk Cnops met glas-in-loodramen naar ontwerp van Harold Van de Perre.

De kapel met als grondplan een uitgerekte symmetrische vijfhoek staat centraal op de ziekenhuiscampus op een driehoekig perceel. Door het uitrekken van de vorm ontstaat een weloverwogen positionering op het terrein met de twee lange blinde gevels evenwijdig aan de straatzijdes ten noorden en zuiden. Centraal in deze gevels bevinden zich de beide toegangen tot de kapel. De kortste zijde van de vijfhoek sluit aan bij de scherpe hoek ten oosten van het perceel. Aan de tegenovergestelde, westelijke kant vormen twee vliesgevels een rechte hoek met de blinde zijgevels. Het gebouw heeft een uitgesproken driedimensionaliteit. De trechtervorm die waarneembaar is op het grondplan is evenzeer in de opstand uitgewerkt. Aan de smalste zijde is het gebouw ook het minst hoog. Aan de vliesgevels reikt de nok van het gebouw dubbel zo hoog.

De lange blinde gevels van de kapel hebben een buitenparement in witte Portlandsteen. Centraal in die gevels springt een driehoekig volume met een plat dakje uit. Dit dakje vormt een luifel, waaronder telkens een toegangsdeur gesitueerd is. Op de smalste zijde gebruikt de architect Portlandsteen tot een hoogte van 2,8 meter. In deze strook bevindt zich een raam met fijn stalen profiel in een vaalgroene kleur. Het gedeelte daarboven wordt opgevuld door vaalgroene claustra in geglazuurde baksteen, geplaatst op een betonnen sokkel. De vliesgevels bestaan uit ramen tussen verticale vierkante stalen kokerprofielen met horizontale verbindingen op een lage dorpel in blauwe hardsteen en reiken tot aan het overkragende dak. Het dak is belegd met geprofileerde metalen platen. De dakvlakken worden afgezoomd door gladbekist beton. Tussen de beide vliesgevels rijst de pijler waarop de nok steunt met een klokkentoren boven het dak uit. Bovenin de witte gladbekiste betonnen toren hangt in een uitsparing een klok.

Interieur

Bezoekers komen de kapel binnen via twee laterale toegangsportieken of via een trap en een lift die in verbinding staan met het stelsel van ondergrondse gangen die de verschillende delen van de ziekenhuiscampus verbindt. De laterale toegangen zijn aan de buitengevel uitgewerkt als een opengeslagen wand. Die geven toegang tot een sas van glas en hout met dito deur. Bezoekers die de kapel binnenkomen kijken meteen op naar de westelijk georiënteerd glazen vliesgevels. Daar bevindt zich ook het altaar. Het ongewone grondplan laat dan toe dat de gelovigen zich breed rond het altaar kunnen scharen. Centraal achteraan ligt een halfcirkelvormige Mariakapel omgeven door een 2,65 meter hoge muur in uitgewassen beton. Achter deze kapel schuilt aan de ene zijde de toegang naar de sacristie. Opzij daarvan werd een ruimte in de wand uitgespaard voor de biechtstoel in eikenhouten verticaal latwerk. Aan de andere zijde is de doorgang naar de lift.

Centraal draagt een opvallende witgeschilderde nokbalk het dak en accentueert de opwaartse zichtlijn naar de voorzijde. De aflopende daken rusten op de muren van de lange zijdes. Deze muren zijn alle uitgevoerd in zandkleurige ruwe baksteen in halfsteens verband met een grijze cementkleurige voeg. Het plafond is afgewerkt met planchetten in hout die parallel met de vliesgevels lopen. De vloer in de kapel bestaat uit donkergrijze Noorse leisteen in halfsteens verband. De verlichtingsarmaturen boven het altaar en de Mariakapel in lichtkleurig metaal alsook de lichtpunten die werden ingewerkt in het plafond sluiten aan bij de sobere minimalistische stijl van de kapel.

De glas-in-loodramen naar ontwerp van Harold Van de Perre werden als voorzetramen geplaatst in vierkante of rechthoekige zones tussen de raamprofielen. De zones met deze glasramen situeren zich voornamelijk op ooghoogte. Zo wordt de aandacht van de kerkganger niet afgeleid door de drukte op de campus en wordt er tegelijk meer intimiteit gecreëerd. De compositie van het werk is op het eerste zicht vrij abstract. De kleurvlakken in de meest heldere zones aan de rand van de compositie zijn weinig verzadigd. De kleuren worden donkerder en intenser naar het midden toe waar het altaar opgesteld staat. Op die plaats zijn enkele van de smallere stroken ook hoger opgetrokken. In deze glasramen gaat de toeschouwer na verloop van tijd ook meer herkenbare vormen opmerken. Ze stellen taferelen uit het scheppingsverhaal voor door de gedefragmenteerde weergave van onder meer wolken, gebouwen en water. Het glasraam links van de middenpijler reikt tot aan het plafond en geeft de vorm van een kerktoren weer. Het hogere raam rechts van het midden stelt de piëta voor met twee in elkaar verstrengelde figuren geaccentueerd door felle kleurvlakken. Een klein glasvlak geeft de naam van de kunstenaar weer: "ontwerp/ H. VAN DE PERRE/ uitvoering A. MESTDAGH/ 1970". Het glas in lood werd uitgevoerd door atelier Albert Mestdagh. Van de Perre koos het glas uit de voorraad ‘antiek’ glas, het mondgeblazen glas. Albert Mestdagh en zijn atelier stonden in voor de schildering op glas, de loodzetting en de plaatsing. Op een ander voorzetraam, helemaal rechts, staat de naam van de schenkers: "D.D. JUFF. LOONTJENS M.A./ JUFF. VAN DAELE A." Vooraan in de kerk, naast het altaar bevindt zich het tabernakel naar ontwerp van Roger Bonduel. Het kunstwerk toont een sterk geabstraheerd stedelijk landschap met daarboven een volle maan met een halo.

  • BEKAERT G. 1995: Hedendaagse architectuur in België, Tielt.
  • BEKAERT G. 1987: Landschap van kerken, 10 eeuwen bouwen in Vlaanderen, Antwerpen, Leuven.
  • BUYSSE K. & DEKEYZER E. 2006: Van Zwijnaarde Dries tot Nieuw Gent, Vijftig jaar parochie Christus Koning, 1956-2006, Parochie Christus Koning, Gent.
  • VAN ROOY A. 1963: Nederlandse kerkbouw op een keerpunt, Haarlem.

Bron: Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier 4.001/44021/144.1, Kapel Universitair Ziekenhuis Gent (LENAERTS T., 2019).
Auteurs: Lenaerts, Tom
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kapel van het Universitair Ziekenhuis Gent [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307040 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.