erfgoedobject

Boswachterswoning De Vlakte

bouwkundig element
ID
307049
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307049

Juridische gevolgen

Beschrijving

Boswachterswoning met neoclassicistische elementen uit de eerste helft van de 19de eeuw, gelegen aan de noordrand van het Meerdaalwoud. Tijdens heel de 19de eeuw was de woning eigendom van de hertog van Arenberg, ook eigenaar van het bos.

Historiek

Aan de randen van het Heverleebos en het Meerdaalwoud zijn nog een aantal boswachterswoningen bewaard, waaronder "De Vlakte". Deze voormalige woning is gelegen aan de noordrand van het Meerdaalwoud langs een weg die het Meerdaalwoud van noord naar zuid verbindt met het Heverleebos en min of meer parallel loopt met de Naamsesteenweg.

Er zijn weinig gegevens bewaard over de historiek van deze boswachterswoning. De gegevens in de literatuur zijn veelal afkomstig van de voormalige bewoners. Volgens een lijst met de boswachters die de woning bewoond hebben, dateert de woning uit 1830. De woning was al aangeduid op de primitieve kadasterkaart van 1831 in eigendom van hertog van Arenberg. Niet veel later werd ze op de Atlas der Buurtwegen aangeduid als "Maison Neuve", een T-vormig volume.

Enkele meters ten zuiden van de woning is de bosweg verbreed door de aanplant van de bomen langs de weg in cirkelvorm. Op de Vandermaelenkaart uit midden 19de eeuw werd deze ronde aanplant in het bos aangeduid als "Rendez-vous de Pauline". De naam verwijst naar Pauline Charlotte van Arenberg (1774-1810), de oudste dochter van Lodewijk Engelbert. In de literatuur wordt de naam "Rendez-vous de Pauline" foutief toegewezen aan de woning.

Op de 19de-eeuwse topografische kaarten wordt de woning aangeduid als hoeve "La Plaine" (De Vlakte), naar het nabijgelegen toponiem, een heuvel van waarop de boswachterswoning zichtbaar is. Vanaf de 20ste eeuw staat de woning aangeduid als wachterswoning. De aanduiding als hoeve komt waarschijnlijk voort uit het feit dat boswachters in de 19de eeuw meestal zelfvoorzienend waren en er een klein landbouwbedrijf op nahielden. Een vergroting van de boswachterswoning werd kadastraal geregistreerd in 1886. Het oorspronkelijk T-vormig volume werd aangepast tot een breder rechthoekig grondplan en er kwamen twee bijgebouwen bij.

De woning werd beschadigd tijdens de Eerste Wereldoorlog en mogelijk dateert het huidige uitzicht van na de herstellingen van de woning. Vanaf 1929 is het gebouw eigendom van de Belgische staat, overgedragen aan het Vlaams Gewest in 1995. Het werd steeds bewoond door de boswachter. De laatste boswachter, Luc Dekeyzer, verbleef er van 1976 tot 2002. Eind 20ste eeuw vonden er wijzigingen plaats aan de bijgebouwen. Tegen de zuidzijde van de woning (de achtergevel) werd er in de jaren 1980 (?) een veranda aangebouwd, deze werd afgebroken bij de renovatie. Tussen 2007 en 2012 werd de woning grondig gerenoveerd en verbouwd tot regiokantoor van het agentschap voor Natuur en Bos. Bij de restauratie is gebruikgemaakt van lokaal hout voor het vernieuwde schrijnwerk. De voormalige stal of schuur bij de woning werd omgevormd tot dienstwoning, maar is nu in gebruik als dienstruimte.

Beschrijving

Voormalige woning van vijf traveeën en één bouwlaag op een rechthoekige plattegrond onder een schilddak (haaks op de straat) bedekt met vernieuwde leien en vernieuwde dakvensters. De woning is opgebouwd uit baksteen op een breukstenen plint. Onder de kroonlijst zit een hol geprofileerd witstenen profiel. De rechthoekige muuropeningen hebben een witte zandstenen (gobertange) geprofileerde omlijsting met licht uitspringende sluitsteen, alle voorzien van vernieuwd schijnwerk. De muuropeningen waren voor de renovatie voorzien van luiken. De deuren hebben een bovenlicht met witstenen tussendorpel. Bij een aantal muuropeningen is de witstenen omlijsting mogelijks vernieuwd. De gevel naar de straat is bekroond met een driehoekig fronton op een geprofileerde zandstenen waterlijst. Centraal in het fronton zit een zandsteen met opschrift "La Plaine". Deze gevel valt op doordat de twee muuropeningen worden geflankeerd door witstenen halfzuilen bekroond met een eenvoudig kapiteel.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Primitief kadaster Oud-Heverlee, afdeling II (Oud-Heverlee), sectie A, 1831.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Oud-Heverlee, afdeling II (Vaalbeek), 1886/6, 1979/4 en 1987/3.
  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven in 1846-1854, schaal 1:20.000.
  • Topografische kaarten van België, Tweede editie, Militair Cartografisch Instituut, uitgegeven in 1880-1884, schaal 1:20.000.
  • Topografische kaarten van België, Herziening derde editie, Militair Cartografisch Instituut, uitgegeven in 1900-1930, schaal 1:20.000.
  • BAETE H. e.a. 2014: Miradal. Ontdek je erfgoed in Heverleebos en Meerdaalwoud, Leuven.
  • S.N. 2007, Openmonumentendag Vaalbeek. Zondag 9 september 2007, onuitgegeven brochure.  
  • Informatie verkregen van Luc Dekeyser (18 september 2019).

Auteurs: Verwinnen, Katrien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Boswachterswoning De Vlakte [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307049 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.