erfgoedobject

Watertoren van Landen

bouwkundig element
ID
307089
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307089

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Watertoren van Landen
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Watertoren uit 1936-1937, gelegen in de stationsomgeving ten zuidwesten van het historisch stadscentrum van Landen. Gebouwd voor de Landense Watermaatschappij voor de waterbevoorrading van de uitbreidende bewoning van de stationsomgeving en aanpalende stadskern.

Historiek

De beeldbepalende watertoren is gesitueerd aan de Grumstraat, ten noordwesten van het treinstation Landen. Het perceel lijkt onbebouwd gebleven sinds de 16de eeuw, aangezien het in gebruik was als akkerland buiten de stadsmuren van Landen. In 1936 begonnen de firma A. Gelpkens samen met Vanonkelen uit Tienen met de bouw van een watertoren van 37 meter hoog en een kuipinhoud van 213 m³ in opdracht van de Landense Watermaatschappij. De watertoren moest de uitbreidende bewoning van de stationsomgeving en het aanpalende stadscentrum van constante waterdruk voorzien. De toenmalige prijs voor de bouw bedroeg 327.561 BEF.

Op 28 augustus 1944 raakte het bouwwerk echter beschadigd door bombardementen, waarna herstellingswerken volgden in 1946 door de firma Vanonkelen. In 1955 werd de toren nog eens gerenoveerd en kreeg de buitenkant een opvallende blauw-witte schildering naar het ontwerp van de Zuid-Limburgse kunstenaar Hamers. De effectieve schilderwerken werden door Roger Smolders uitgevoerd. Verdere herstellingswerken vonden plaats in 1975 door het bedrijf F. Driessen, in 1994 en in 1995 toen een herschildering van de buitengevel door de firma Stralitex werd uitgevoerd. In 2009 werd de nabijgelegen Watertorenstraat ingehuldigd.

Beschrijving

De watertoren is een dubbele octogonale structuur van 37 meter hoogte met een ronde kuip op een dertigtal meter hoogte. De watertoren is van het paddenstoelvormige type met gesloten piramidale voet. De inzetkuip uit gewapend beton heeft een inhoud van 213 kubieke meter water. De toren is opgebouwd uit bakstenen met lisenen op de overgang tussen de muurdelen. Een rondboogdeur aan de straatzijde geeft toegang tot het gebouw met net erboven het wapenschild van Pepijn van Landen. De dubbele toegangsdeur is later vernieuwd. Enkele meters boven de toegangsdeur is het jaartal 1937 zichtbaar. In elke zijde van het onderste gedeelte van de toren komen geschrankt twee tot vier rechthoekige vensters voor. In de kuip zitten tienpandige vensters in elke zijde en bijkomend zespandige vensters in de schuine overgang. De muurpanden zijn beschilderd in een licht grijze tint, terwijl de verticale posten, de overgang naar de kuip en enkele details een donkerblauwe kleur hebben, naar het ontwerp van kunstenaar Hamers. In de straatzijde werd tussen de beide vensters een afbeelding van een lekkende kraan toegevoegd. In de overige zijden komen sporadisch afbeeldingen van druppels voor. Binnenin de toren bevindt zich een trappenhal waarlangs men het platform boven de kuip kan bereiken.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Primitief kadaster Landen, afdeling Landen, Sectie B, 1830-1834.
  • Atlas Cadastral parcellaire de la Belgique de Halle Booienhoven – Halle-Boyenhoven, Philippe-Christian Popp, uitgegeven in 1842-1879, schaal 1:5000.
  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Jacob van Deventer, Landen, Rumsdorp, Attenhoven en Hensberg, uitgegeven in 1550-1565, schaal 1:80 000.
  • Kaart van Villaret, Institut National de l’Information Géographique et Forestière, Sint-Mande (France), CH 292, uitgegeven in 1745, schaal 1:14.400.
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven in 1846-1854, schaal 1:20.000.
  • DELMEIRE R. & KUHN, A. 2008: De watertoren, Ons Landens Erfdeel, Landen, Geschied- en Heemkundige Kring van Landen v.z.w., 74, 4-31.
  • VAN CRAENENBROECK W. 1991: Eenheid in verscheidenheid. Watertorens in België, Brussel, 53, 176.
  • DIRIX E. & GOVAERTS S. 2019: Terreinbezoek Watertoren (Landen) (terreinbezoek op 10 januari 2019).

Auteurs: Dirix, Evelien; Cornelissen, Tom
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Watertoren van Landen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307089 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.