erfgoedobject

Heilig Hartbeeld op molenvoet

bouwkundig element
ID
307125
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307125

Juridische gevolgen

Beschrijving

Heilig Hartbeeld, in 1931 opgericht op de teerlingen van de laatste van de vier windmolens van Perk. De beeldhouwer van het beeld is ongekend.

Historiek

Op deze plaats staat op de Villaretkaart (1745-1748) een windmolen met als benaming ‘Moulin de Perck’ ingetekend. Dit is ook het geval op de Ferrariskaart (1771-1778),  in de  Atlas der buurtwegen (1841) en de Popp-kaart (1842-1879), op al deze kaarten evenwel zonder benaming. Het betrof een graanwindmolen van het type staak- of standaardmolen met open voet. De bijhorende molenaarswoning, ligt 150 meter verder in zuidelijke richting.

De molen was zoals gebruikelijk gelegen op een molenberg maar brandde af in 1914 door toedoen van de Duitsers. In 1997 en 2010 werden de gronden tussen de molen(berg) en het molenhuis verkaveld en gedeeltelijk bebouwd. De molenberg en molensokkel, bestaande uit vier kalkzandstenen teerlingen, bleven bewaard. De afbraak van de molen werd niet kadastraal geregistreerd. In 1931 liet de toenmalige eigenaar van de site, graaf Gaston de Ribaucourt, op de molenbasis een Heilig Hartbeeld oprichten, zie jaartal op de teerling aan straatzijde. Tijdens het interbellum kende de cultus van het Heilig Hart immers een grote populariteit. In navolging van de encycliek van paus Pius XI van 8 mei 1928, werden talrijke parochies en gemeenten toegewijd aan het Heilig Hart en werden in Vlaanderen tientallen beelden opgericht. De vormgeving van de beelden steunde hoofdzakelijk op klassieke stijlidiomen uit de late 19de en vroege 20ste eeuw. De meeste beelden kaderen in een serieproductie, waarbij een populair ontwerp meermaals werd gekopieerd. Het perceel met het beeld bleef tot 2018 eigendom van de grafelijke familie de Ribaucourt, vandaag is het in handen van de kerkfabriek Sint-Niklaas.

Beschrijving

Betreffend beeld bevindt zich boven op de vroegere, vandaag met gras begroeide molenberg en wordt langs de oostzijde omgeven door een halfcirkelvormige aanplanting. Door de verheven ligging langs een drukke gewestweg heeft het ensemble een beeldbepalende functie bij het binnenrijden of het verlaten van de dorpskom van Perk.

Als basis werd gebruik gemaakt van de vier bewaarde teerlingen opgetrokken uit blokken kalkzandsteen. In 1931 werd hierop een betonnen vloer geplaatst, waarop vervolgens een getrapte rechthoekige, betonnen sokkel werd gerealiseerd. Deze werken werden uitgevoerd door een lokale metselaar genaamd Willem Peeters (°1886) en zijn neef Louis Peeters.

Naast art-decogetinte figuratieve voorstellingen als kruisjes, bloemmotieven en een kelk met een hostie, staan hier diverse opschriften in gekleurde (zwart, rood, wit) mozaïeksteentjes weergegeven: onderaan ‘Komt tot mij’, hogerop ‘H. Hart van Jezus’ Een aantal opschriften is door verwering of het wegvallen van de mozaïeksteentjes nog nauwelijks leesbaar. Hogerop is er een kubusvormige basis voor het eigenlijke beeld met vooraan de letters JC (Jezus Christus) in een lauwerkrans, op de zijkanten de weergave van een kruis en achteraan het opschrift ‘Eeuwig’ bekroond door een omega. Het beeld zelf is klassiek van uitwerking: Christus staat frontaal weergegeven, rechtstaand in een lang gewaad met gespreide armen en op de borst een hart in stralenkrans.

  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1771-1778
  • Atlas Cadastral parcellaire de la Belgique, Philippe-Christian Popp, uitgegeven in 1842-1879.
  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841.
  • LAUWERS J. 1997: Steenokkerzeel, Zeven eeuwen heerlijkheid Perk-Elewijt, het mooie land van Rubens en Teniers, 319-320.

Auteurs: De Taeye, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De voormalige Molen van Perk klom op tot de 16de eeuw.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Heilig Hartbeeld op molenvoet [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307125 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.