In 1960-1961 realiseerde de Rijksuniversiteit Gent een eerste studentenhuisvesting voor meisjes. Het ontwerp was van professor-ingenieur Gaston De Leye met een gordijngevel van de gespecialiseerde firma La Brugeoise & Nivelles.

Historiek

Tijdens de jaren 1950 en 1960 kende de universiteit van Gent een enorme groei door de uitbreiding van het studiebeurzenstelsel, de vraag naar hoger opgeleiden voor de naoorlogse economie en de inhaalbeweging van de meisjesstudenten, wat leidde tot een tekort aan studentenkamers. Om deze democratisering van het onderwijs te bevorderen, ontwikkelde de universiteit zelf een aantal sociale voorzieningen zoals studentenrestaurants, een jobdienst, een studieadviescentrum en betaalbare studentenhuisvesting.

Home Fabiola was de eerste ‘home’ die door de toenmalige Rijksuniversiteit van Gent voorzien werd. Het gebouw was bedoeld voor studentes omdat het aantal vrouwelijke studenten aan de universiteit verdrievoudigd was tussen 1945 en 1960 en misschien ook omdat zij beschouwd werden als meest kwetsbare groep. Het gebouw bood volgens de toenmalige retoriek een vertrouwde, beschermende en comfortabele woonomgeving. Het ontwerp was van professor-ingenieur Gaston De Leye maar de gordijngevel werd ontwikkeld door het departement Fametal van de gespecialiseerde firma La Brugeoise & Nivelles. 12 december 1960 werd symbolisch de eerste steen gelegd van het gebouw (dat toen eigenlijk al in aanbouw was ) en in oktober 1961 volgde de plechtig inhuldiging.

Deze bouw betekende de start van een nieuwe universitaire site vlakbij de Overpoortstraat, halverwege tussen de oude gebouwen aan de Volderstraat en de Blandijn, en de nieuwe sites aan de K.L. Ledeganckstraat en de Sterre. Vlakbij Home Fabiola werd op 18 september 1971, na een vierjarige bouwcampagne, studentenhome Vermeylen (Stalhof 6) en studentenrestaurant Overpoort ingewijd, opnieuw een rationeel-functioneel ontwerp van De Leye, deze keer met medewerking van ingenieur De Backer en Félix Riessauw. 24 april 1973 werd aan de andere zijde van Home Fabiola (Isabellakaai 30-134 en Stalhof 8) een verblijf voor gehuwde studenten geopend, inclusief kinderdagverblijf: Home Corneel Heymans.

Elders in de stad bouwde de universiteit Gent het Koning Boudewijnhome voor jongens aan de Harelbekestraat (een ontwerp van De Leye dat gelijkaardig was qua architectuur aan Home Fabiola maar dubbel zo hoog). Door het gebruik van geprefabriceerde bekistingen met wandelementen in staal werd de bouw hiervan al eind 1966, amper een jaar na de start in november 1965, voltooid. In dezelfde periode werd ook het Home Astridhome aan de Sterre opgetrokken voor meisjes (ontworpen en uitgevoerd door de firma Maes).

In 1974 bezetten de studenten Home Fabiola om gemengde studentenhuisvesting te eisen maar dit zou pas in 1987 officieel toegestaan worden. Vanaf eind jaren negentig kende de universiteit opnieuw een grote groei en werden enkele nieuwe homes opgetrokken zoals Home Bertha De Vriese aan de Sterre (2001) en de site Kantienberg bestaande uit Home Groningen, Uppsala, Göttingen en Canterbury (2012), vlakbij Home Fabiola. De bestaande homes werden in deze periode ook gerenoveerd.

Beschrijving

Home Fabiola is een langblok van acht bouwlagen met een plat dak en een dakpaviljoen, waarvan de noordelijke kopgevel zich aan de Stalhof bevindt en de oostelijke langsgevel aan de Jan Frans Willemsstraat. Aan de zuidzijde is een volume van drie bouwlagen aangebouwd, dat aansluit op de belle époque-bebouwing van de Jan Frans Willemsstraat. Aan die straatzijde steekt ook het eenlaagse volume van het vergaderlokaal uit (van een drietal meter in het noorden tot een zestal meter in het zuiden).

De architectuur van Home Fabiola is zakelijk en functionalistisch. Omdat kostprijs en snelheid voorop stonden, werd gekozen voor een doorgedreven geïndustrialiseerde constructie: geprefabriceerde elementen die met een uiterste precisie gemonteerd werden op een betonskelet. Toch getuigt het gebouw ook van een zekere esthetiek. Zo hebben de langsgevels een zekere stabiliteit en sereniteit door de symmetrische combinatie van de horizontale gelaagdheid van de gordijngevels met de centrale, verticale elementen van de trappen en liften. Verder wordt het exterieur gekenmerkt door het materiaalcontrast tussen de gordijngevel (aluminium profielen, oorspronkelijk donker gekleurd voor de schuiframen, en blauwgroene sandwichpanelen) en de zijdelen die bekleed zijn met prefab betonpanelen (Prefalith) op de bovenverdieping en breuksteen op de begane grond.

Het gebouw werd destijds geprezen omwille van de goede thermische en akoestische isolatie, en de logische planindeling. Op de zeven verdiepingen bevonden zich 224 bemeubelde kamers met een breedte van 3 meter (de module van het betonnen skelet) en met gemeenschappelijke keukens en sanitaire voorzieningen aan de zijkanten. De andere gemeenschappelijke ruimtes bevonden zich op de begane grond (de grote vergaderzaal) en op het dak (een studentenclub met volledig beglaasde, getrapte wanden (45°) die een panorama boden op de stad en toegang gaven tot een dakterras of solarium). In de kelder bevond zich een fietsenberging en het lage blok aan de Jan Frans Willemsstraat bevatte appartementen voor het directiepersoneel. De interieurinrichting was sober maar overdacht. Zo gaf de inkomhal aan de Stalhof toegang tot een heel lichte, sobere traphal die versierd werd door een moderne, perfect geproportioneerde trap. De inrichting van de andere gemeenschappelijke ruimtes kenmerkte zich door vrolijk materiaal- en kleurgebruik, overvloedig licht en rotanmeubilair.