Inventarisatie punt- en lijnrelicten landschapsatlas (thematische inventarisatie: van tot )
Op het traject van de Demer tussen Aarschot en Diest liggen verschillende afgesneden meanders. Van nature was de Demer een zeer kronkelende waterloop met een traag verval.
In het tweede kwart van de 19de eeuw kanaliseerde de mens de waterloop, waardoor de scherpste meanders van hun natuurlijke traject werden afgesloten. De nog jonge Belgische overheid voerde een infrastructuurbeleid ten voordele van de kanalisering van natuurlijke waterlopen en de aanleg van kunstmatige kanalen om het goederentransport over water te vergemakkelijken. Tot Diest was de Demer bevaarbaar, hoewel de scheepvaart er in de 19de eeuw nog heel weinig voorstelde. Het trafiek varieerde van enkele tientallen tot maximum 140 schepen per jaar. De investeringen voor de kanalisering (onteigeningen, grondwerken, aanleg) overtroffen de baten met een veelvoud.
In totaal zijn tussen Aarschot en Diest 20 afgesneden meanders bewaard gebleven, sommige nog watervoerend, andere zijn enkel nog als reliëfvorm in het landschap te herkennen. Enkel de meanders die herkenbaar in het landschap zijn blijven liggen, zijn in de afbakening opgenomen. Met behulp van het digitale terreinmodel tekenden we ze in. De meeste meanders bevonden zich tussen Testelt en Zichem, en in mindere mate ten noordoosten van de Konijnenberg (Rillaar). In vergelijking met het traject tussen Werchter en Aarschot is de kanalisering op dit deel van de Demer minder ver doorgedreven. Verschillende stukken hebben hier hun natuurlijke loop van de Demer behouden. Dat maakt het tracé tussen Aarschot en Diest tot één van de meest natuurlijke op de hele Demerloop. In 2019 herstelde het agentschap voor Bos en Natuur samen met de Vlaamse Waterweg één van de afgesneden meanders bij Vinkenberg in Zichem. De meander werd opnieuw aangetakt.
Auteurs: Verboven, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Is deel van
Demervallei tussen Aarschot en Diest
Is deel van
Langdorp
Is deel van
Messelbroek
Is deel van
Molenstede
Is deel van
Rillaar
Is deel van
Testelt
Is deel van
Zichem
Omvat
Vinkenberg II
Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2023: Afgesneden meanders langs de Demer tussen Aarschot en Diest [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307770 (geraadpleegd op ).
Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed
Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.