Historiek en context

Hotel in gematigde art-nouveaustijl gebouwd in opdracht van de heer L. Smeyers, naar een ontwerp door de architect Albert Gondrexon (gevelinscriptie) uit 1906. De werken werden uitgevoerd door de aannemer Jean Hubert Bolsée (gevelinscriptie) in 1907.

Het “Hotel Amerika” was een zogenaamd passagiershotel bestemd voor trans-Atlantische landverhuizers op doorreis in Antwerpen, gelieerd aan de rederij Red Star Line. De totale capaciteit bedroeg 700 gasten, ondergebracht in grote slaapzalen van vermoedelijk 40 stapelbedden elk, met bijzondere aandacht voor hygiëne. Het Hotel Amerika was gemodelleerd op het in 1893 gebouwde Landverhuizershotel van de Holland-Amerikalijn op de Wilhelminapier in Rotterdam.

Later omgevormd tot pakhuis werd het complex gerenoveerd tot kantoren en lofts in combinatie met nieuwbouwflats op het aanpalende perceel, naar een ontwerp door het architectenbureau Archidee & Partners uit 1994.

Albert Gondrexon was als architect actief vanaf 1895 tot zijn overlijden in 1928. Vroeg in zijn loopbaan liet hij zich opmerken met ontwerpen in gematigde art-nouveaustijl, waaronder de eigen woning uit 1903 in de Paleisstraat. De robuuste baksteenarchitectuur van het Hotel Amerika lijkt schatplichtig aan het rationalisme van Hendrik Petrus Berlage uit de jaren 1890-1900. Voor de Red Star Line realiseerde Gondrexon in 1913-1914 het “Magazijn Sanba”, een geheel van twee neotraditionele pakhuizen tussen de Rijnkaai en de Braziliëstraat. De weinige gekende realisaties van de architect uit het interbellum, zijn veeleer traditioneel van aard.

Architectuur

Het vijf bouwlagen hoge complex bestaat uit een voorbouw aan de straat en een groot volume binnen het bouwblok, zijdelings verbonden door een ondiepe vleugel. De voorgevel met een gevelbreedte van vier traveeën, heeft een parement uit rood baksteenmetselwerk in kruisverband. Blauwe hardsteen is gebruikt voor de plint en lekdrempels, witte natuursteen voor de pui, lateien, kraagstenen, hoekblokken en dekstenen. Asymmetrisch van opzet, beantwoordt de compositie aan een alternerend schema van smalle en brede traveeën, de laatste in de bovenbouw gemarkeerd door drielichten.

De pui bestaat uit naar boven toe verjongende rond- en korfboogopeningen met natuurstenen penanten en ontlastingsbogen uit gemetselde rollagen. Op de bovenverdiepingen alterneren rechthoekige vensters met drielichten, alle met lateien op kraagstenen en individuele lekdrempels. De drielichten van de tweede – met ijzeren I-lateien - en derde verdieping zijn gevat in oplopende, rechthoekige spaarvelden met verdiepte blinde borstweringen. Op de tweede verdieping onderscheiden de vensters zich door een getande latei. Bij wijze van gevelbekroning is de topgeleding als pseudo-mansarde uitgewerkt, geaccentueerd door twee afgeschuinde dakvensters met een getrapt drielicht. Het schrijnwerk is volledig vernieuwd.