erfgoedobject

Holle weg naar Marollenkapel

landschappelijk element
ID
307982
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307982

Beschrijving

Ten noorden van Hoegaarden strekt zich een open akkergebied uit dat doorkruist wordt door verschillende holle wegen met een kenmerkende noord-zuid oriëntatie. Veel van deze wegen gaan terug op een historisch tracé en een aantal heeft nog een onverhard karakter.

Voorbij Domein Mariadal vertrekt op de weg Klein Overlaar een brede holle weg naar het noordwesten. De weg is onverhard en loopt tussen steile bermen met vlier en hakhout van onder andere es en esdoorn. Halverwege het tracé zijn er sporen van kasseiverharding met Tiense kwartsiet in onregelmatig verband. De boordstenen zijn niet (meer) zichtbaar. Op het plateau gaat de holle weg over in een onverharde voetweg met open zichten op de omliggende akkers.

De voetweg kruist de verharde Tiensestraat en snijdt zich opnieuw in het plateau in. Deze holle weg loopt tussen bermen met gemengde houtkanten van vlier, wilg, populier en hakhout van es. Op het plateau eindigt de weg bij de Marollenkapel of Kapel van Klein Scherpenheuvel, een voormalige bedevaartplaats tegen huidziekten, opgericht door de congregatie van het domein Mariadal op het hoogste punt van het plateau tussen de Grote Gete en de Molenbeek-Menebeek, op een kruispunt van wegen.

Op de 18de-eeuwse kaarten is het netwerk van (holle) wegen ten noorden van Hoegaarden duidelijk zichtbaar. Waar meerdere van deze wegen samenkwamen werd het kruispunt vaak gemarkeerd, zoals met de wegkapel 'Petit Montaigu' die aangeduid wordt op de Vandermaelenkaart. Op de 19de-eeuwse Poppkaart wordt het wegtracé aangeduid als verbinding tussen Hoksem en Hoegaarden. In de Atlas der Buurtwegen staat deze weg geregistreerd als Sint-Jansstraat met een breedte van 6,61m. In de eerste helft van de 20ste eeuw werden de wegdelen aansluitend bij het dorp van Hoegaarden en bij de kapel verhard, vermoedelijk gekasseid.

De aaneenschakeling van deze holle wegen vormde de hoofdverbinding tussen de twee dorpen en liep tussen verschillende wegenknooppunten. De huidige wegtracés zijn relicten van het oorspronkelijk dicht netwerk van wegen dat tegen het einde van de 20ste eeuw grotendeels verdwenen is ten gevolge van ruilverkavelingsprojecten.

  • Villaretkaart 1745: Carte topographique de la partie de la Belgique comprise entre Gand et Tournay, Maestricht et Liège, levée par Villaret, Ingénieur du Roi, 1745-1748, schaal 1:14.400, originelen berusten bij het Institut National de l’Information Géographique et Forestière-Saint-Mandé (France), Chemise 292.
  • Ferrariskaart 1771-1778: Carte de cabinet des Pays-Bas autrichiens levée à l'initiative du comte de Ferraris, 1771-1778, schaal 1:11.520, originelen berusten bij de Koninklijke Bibliotheek, Kaarten en plans, Ms. IV 5.627.
  • Popp 1842-1879: Atlas cadastral de Belgique par Philippe Christian Popp, schaal 1:1250, 1:2500, 1:5000, originelen berusten bij Koninklijke Bibliotheek, Kaarten en plannen, nr. 0381.
  • Atlas van de Buurtwegen 1843-1845: Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000), originelen berusten bij de resp. provincies.
  • Vandermaelen 1846-1854: Carte topographique de la Belgique à l'échelle de 1 à 20.000 en 250 feuilles, dressée sous la direction de Ph. Vander Maelen, fondateur de l'Etablissement géographique de Bruxelles, schaal 1:20.000, originelen berusten bij de Koninklijke Bibliotheek van België, Kaarten en Plans, VDM II B.
  • Topokaart 1928-1950: Topografische kaart van België, eerste basiskaart, tweede uitgave, terreinopnames 1928-1950, schaal 1:20.000, originelen berusten bij het Nationaal Geografisch Instituut.

Auteurs: Verdurmen, Inge
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Holle weg naar Marollenkapel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307982 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.