erfgoedobject

Langgestrekte wederopbouwhoeve met Mariakapelletje

bouwkundig element
ID
308105
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308105

Beschrijving

De langgestrekte wederopbouwhoeve met L-vormige plattegrond is gelegen aan de landelijke weg Klijtgatstraat. De hoeve is na de Eerste Wereldoorlog net ten noorden van de vooroorlogse site heropgebouwd. Kenmerkend voor de regionalistische baksteenarchitectuur zijn de tuitgevels met aandaken en vlechtingen en de afwisseling van korfbogige en rechthoekige muuropeningen. Tussen 1929 en 1951 werd de kleine hoeve uitgebreid met een vrijstaand varkensstalletje. Aan de straat werd na 1945 een Mariakapelletje gebouwd.

Historiek

Op de Ferrariskaart (1771-1778) is net ten zuiden van de inplanting van de wederopbouwhoeve reeds een gebouw haaks op de straat aangeduid. De Klijtgatstraat liep toen nog dood op deze omhaagde site met boomgaard. Ook op de P.C. Poppkaart (rond 1850) en de Ph. Vandermaelenkaart (midden 19de eeuw) is het haakse gebouw aangegeven, samen met een klein gebouw aan de straat, parallel ermee. De straat was intussen naar het noorden doorgetrokken. In 1882 noteerde het kadaster de samenvoeging van beide gebouwen tot één gebouw haaks op de straat ("agrandissement rural", gehucht "Kasteel hoek"). De kleine hoeve van bankier Achilles Vernier-Blanquart uit Roubaix was omgeven door een groot boomgaardperceel. In 1893 volgde een kleine uitbreiding van het huis. Na de vernietiging van de Eerste Wereldoorlog werd de hoeve ten noorden van het vooroorlogse volume heropgebouwd. De gebouwen kregen hierbij een langgestrekte configuratie met L-vormige plattegrond. De kadastrale intekening van de heropgebouwde hoeve gebeurde vrij laat in 1929, met als bouwheer Charles Lecomte. De kadastrale omschrijving veranderde van puin en boomgaard naar huis en weiland. Het vrijstaand varkensstalletje, ten zuiden van het L-vormige volume, is door het kadaster pas aangegeven in de mutatieschets van 1951.

Beschrijving

De L-vormige plattegrond omvat van noordwest naar zuidoost: de dwarsschuur met wagenhuis (noordvleugel), stallen (overgang van noord- naar oostvleugel), voederkeuken en huis (oostvleugel). De brede rechter travee van het huis springt licht vooruit tegenover de rooilijn (risaliet). Het Mariakapelletje aan de rand van het erf, tegenaan de straat, dateert van na 1945. Het roodbakstenen pijlerkapelletje loopt op in een uitkragend puntgeveltje (afgeboord met pannen). Boven het beglaasde nisje met Mariabeeldje is een kruis in het metselwerk uitgewerkt.

De hoeve in rode baksteen is gevat onder zadeldaken (rode mechanische pannen) met geknikte dakoverstekken op houten modillons en korbelen. Naast de ijzeren muurankers vallen de keramische verluchtingsbuizen in de stallen op. De zadeldaken zijn afgeboord door tuitgevels met aandaken en vlechtingen (zijgevel van de schuur en risalietvormende rechter travee van het huis). Ook twee laaddeuren boven de deuren van stal en voederkot zijn gevat in een dakvenster met uitkragende tuitgevel. Verder valt de afwisseling van korfbogige en rechthoekige muuropeningen op. De rechthoekige wagenhuispoort (ingevuld met recente garagepoort) in de linker schuurtravee is verdiept in een korfboognis onder baksteenstrek. Rechts daarvan steekt een korfboogdeur, vermoedelijk van de aardappelkelder. Onder de dakoverstek (links van deur) steekt een klein mijterboognisje van het vroegere kippenhok. De rechthoekige schuurpoort (twee houten vleugels met klinket) in de rechter schuurtravee is hoger opgevat, tot onder de dakoverstek. Rechts daarvan zijn twee korfbogige staldeuren (bewaarde tweeledige houten staldeuren) gekoppeld. De flankerende rechthoekige venstertjes onder houten latei zijn verdiept in een korboognis. Tussen schuurpoort en staldeur steekt in de plint een voederluikje voor varkens (halfronde opening met uitkragende sokkel). Ook de andere staldeuren en de iets smallere deur van het voederkot zijn geflankeerd door één of twee kleine (stal)venstertjes. Het huis, rechts van de voederkeuken, telt één smalle travee en één risalietvormende brede travee, oplopend in tuitgevel. De korfbogige huisdeur bevindt zich in de smalle hoektravee tussen het smalle en het brede rechthoekige venster, telkens verdiept in een korfboognis. In het gevelveld van de tuitgevel steekt een dito smal venster en daarboven een beglaasd rondbogig heiligennisje in een geriemde omlijsting. De stal- en huisvensters (vernieuwd houtwerk deels naar oud model) rusten op bakstenen afzaten.

De achtergevel van de noordvleugel is op gelijkaardige wijze geritmeerd met van rechts naar links: dichtgemetselde (bij de bouw of kort daarna) lage wagenhuispoort, venstertje van de aardappelkelder (?), hoge schuurpoort (twee houten vleugels), (gekoppelde) staldeuren en -venstertjes (bewaarde tweeledige houten deuren). Ook hier steekt tussen schuurpoort en staldeur in de plint een voederluikje voor varkens. De linker zijgevel van de schuur is afgeboord met schuinoplopende steunberen. In de geveltop steekt een deels dichtgemetseld venster, oorspronkelijk vermoedelijk een laaddeur.

Ten zuiden van het L-vormige volume bevindt zicht de vrijstaande kleine varkensstal (gebouwd na 1929 en voor 1951). Het gebouwtje in verankerde rode baksteen is gevat onder een pannen zadeldak met valk afgeboorde zijgevels. Kenmerkend voor de eenvoudiger opbouw zijn ook de rechthoekige muuropeningen onder betonnen latei. Naast een laaddeur in de rechter zijgevel (naar de straat gericht) betreft het twee gekoppelde staldeuren (tweeledige houten deuren met ijzeren hang- en sluitwerk) en flankerende stalvenstertjes in de erfgevel. Onder het rechter venstertje steekt een mijterbogig voederluikje op uitkragende sokkel.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, Mutatieschetsen en bijhorende staten Ieper, 15de afdeling (Hollebeke), 1882/7, 1893/7, 1929/62, 1951/7.

Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Langgestrekte wederopbouwhoeve met Mariakapelletje [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308105 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.