erfgoedobject

Tilburgbaan

landschappelijk element
ID
308183
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308183

Beschrijving

De Tilburgbaan loopt van in Sint-Job-in-'t Goor oostwaarts tot net voorbij de Sint-Theobalduskapel in het gehucht Locht. Het betreft een kaarsrecht tracé van ca. 5 m breed dat parallel loopt met het kanaal Dessel-Schoten. Waar de Tilburglaan door bosgebied en tussen landbouwgrond loopt, is het wegdek onverhard en zijn de langsgrachten bewaard. Langs een deel van het tracé staan opgaande eiken als wegbeplanting. De eiken staan onderling op 10 m afstand van elkaar geplant en hebben stamomtrekken tot ca. drie meter.

Op de 18de-eeuwse Ferrariskaart loopt hier door de uitgestrekte heide de 'Grand chemin d'Anvers à Bois-le-Duc'. Het betreft een oude postbaan en verbindingsbaan naar Breda. De weg wordt verondersteld het tracé van een Romeinse secundaire weg (diverticulum Rumst-Hoogstraten-Eindhoven) te zijn. Pas in de 19de eeuw wordt dwars door de heide een strakke ontginningsweg aangelegd die ter hoogte van het gehucht Eindhoven aantakte op de weg naar Sint-Lenaarts en Hoogstraten. Het is dit wegtracé dat vandaag nog herkenbaar is. De droge zandgronden waren niet geschikt voor landbouwuitbating en werden voornamelijk bebost. De ontginningsweg faciliteerde de grootschalige bebossing van de heide volgens een vaak strak geometrisch patroon. Midden 19de eeuw wordt ten zuiden van deze weg ook het kanaal Dessel-Schoten aangelegd met als doel de Kempense zandgronden vruchtbaarder te maken. Op de Atlas der Buurtwegen is chemin nr. 4 de grote weg van Locht naar schoten en verder naar Antwerpen. Deze 'Schootenschebaen' was toen 6 m breed.

De Tilburglaan is een relict van de talrijke ontginningswegen die in de 19de eeuw werden aangelegd om de heide in de Kempen in cultuur te brengen. De weg refereert aan een specifieke periode in de ontginningsgeschiedenis en biedt door het onverhard wegdek, de langsgrachten en de wegbeplanting een representatief beeld van dit historisch wegtype.

  • Ferrariskaart 1771-1778: Carte de cabinet des Pays-Bas autrichiens levée à l'initiative du comte de Ferraris, 1771-1778, schaal 1:11.520, originelen berusten bij de Koninklijke Bibliotheek, Kaarten en plans, Ms. IV 5.627.
  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Vandermaelen 1846-1854: Carte topographique de la Belgique à l'échelle de 1 à 20.000 en 250 feuilles, dressée sous la direction de Ph. Vander Maelen, fondateur de l'Etablissement géographique de Bruxelles, schaal 1:20.000, originelen berusten bij de Koninklijke Bibliotheek van België, Kaarten en Plans, VDM II B.
  • Topokaart 1860-1873: Topografische kaart van België, eerste basiskaart, terreinopnames 1860-1873, uitgegeven door het Krijgsdepot tussen 1865-1880, schaal 1:20.000, originelen in het Nationaal Geografisch Instituut.

Auteurs: Verdurmen, Inge
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Brecht

  • Is deel van
    Brechtse Heide


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Tilburgbaan [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308183 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.