erfgoedobject

Bunker D19

bouwkundig element
ID
308268
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308268

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Bunker D19
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Bruggenhoofd Gent
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Twee bunkers
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Betonnen militaire constructie, gelegen langs, net ten noorden van de spoorlijn tussen Melle en Denderleeuw. De bunker is vanaf de Oosterzelesteenweg bereikbaar via een onverhard pad en een betonnen brugje over een gracht. De bunker ligt op 440 meter ten zuidoosten van de bunker D20, op 530 meter ten noordwesten van de bunker AV13.

Het betreft een Belgische bunker, opgetrokken als onderdeel van het Bruggenhoofd Gent. Deze verdedigingsstelling werd tussen 1934 en 1938 aangelegd op acht kilometer ten zuiden van Gent ter verdediging van het nationaal reduit. De aanleg hiervan kaderde in de fortificatiepolitiek die België na de Eerste Wereldoorlog voerde.

Het eigenlijke bruggenhoofd was opgebouwd uit twee weerstandsnesten – Betsberg en Muntekouter – en drie steunpunten – Semmerzake, Eke en Astene. De weerstandsnesten en steunpunten waren met elkaar verbonden via een courtine, bestaande uit drie verdedigingslijnen. Deze bunker maakte deel uit van de tweede verdedigingslijn ten noordoosten van het weerstandsnest Betsberg.

Bij de bouw van deze bunker werd de originele gracht langs de spoorlijn omgelegd en werd onder meer een betonnen brugje over deze gracht opgetrokken. De bunker bestaat uit een toegangssas en twee bunkerruimtes, elk met een getrapte schietopening voor mitrailleur. Eén schietopening is gericht naar het zuidoosten, richting spoorlijn dus, de andere naar het zuidwesten. Dat laatste schootsveld was afgestemd op dat van bunker C17. Een ‘oreillon’ (uitstekende muur) diende als bijkomende bescherming voor de zuidoostelijke schietopening. Er is een klein niveauverschil tussen beide mitrailleurruimtes. De bunker was voorzien op de opstelling van een mitrailleur van het type Maxim, Hotchkiss of Colt.

De bunker was gecamoufleerd als een bakstenen gebouwtje langs de spoorlijn. Hiertoe was de bunker bijna volledig met bakstenen muren omgeven. Ter hoogte van het toegangssas werd een baksteenmotief op de betonnen muur aangebracht. De schietopening in zuidwestelijke richting was als een houten deur gecamoufleerd. Rechts ervan werd een zogenaamde vensteropening gesimuleerd. De schietopening in zuidoostelijke richting zat verborgen achter twee houten luiken, waarop houten raamprofielen waren gekleefd. Op de bunker was een schilddak aangebracht, belegd met rode mechanische pannen.

Op de betonnen muren, zowel aan de buiten- als aan de binnenkant van de bunker, zijn meerdere inslagen van projectielen terug te vinden, een gevolg van de gevechten in mei 1940. De bunker werd toen tijdelijk als commandopost gebruikt, nadat de Duitsers op 20 mei 1940 waren doorgebroken tot aan het spoorwegviaduct van Kwatrecht.

Op bevel van de Duitse bezetter werden ijzeren onderdelen in 1941 in principe verwijderd en werden bunkeropeningen in 1944 dichtgemetseld. De schietopeningen en de toegang zijn ondertussen terug open. In deze bunker blijken ijzeren elementen bewaard, waaronder ijzeren haken en dragers van wandrekken.

  • JANSSEN E. 2007: Bruggenhoofd Gent, België onder de wapens 26, Erpe.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Bruggenhoofd Gent

  • Is deel van
    Oosterzelesteenweg


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bunker D19 [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308268 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.