Eén van drie betonnen militaire constructies uit de Eerste Wereldoorlog nabij het "Hof Ter Bommelaere" te Wulpen. Deze constructie 2 ligt iets meer ten noordwesten van de hoeve en is op een bakstenen muur na vrijstaand. Constructie 1 is de meest zuidoostelijke constructie, tegen de boerderijgebouwen aan gebouwd. Constructie 3 ligt in een weide tegen de Bommelaerevaart.

Historiek

Hof Ter Bommelaere is een oorspronkelijk omwalde hoeve uit begin 19de eeuw. De boerderij komt tijdens de Eerste Wereldoorlog net achter de derde lijn van de eerste verdedigingslinie te liggen. Deze verdedigingslijn loopt noordzuidwaarts achter (ten westen van) de Bommelaerevaart, net ten oosten van de versterkte hoeve Allaertshuizen, om vervolgens oostwaarts weg te draaien tot achter de Koolhofvaart. De omgeving behoort tijdens de oorlog tot de sector Ramskapelle, een sector die bij momenten wordt uitgebreid tot de sector (of zone) Ramskapelle - Pervijze en de sector Ramskapelle – Pervijze - Oud-Stuivekenskerke.

Op militaire plannen en kaarten wordt Hof ter Bommelaere ook wel aangeduid als Ferme Pauwels. Op de boerderij zijn zowat de belangrijkste hoofdkwartieren uit de sector gevestigd. Deze zogenaamde PC (poste de commandement of poste de combat) zijn bedoeld voor officieren, die verantwoordelijk zijn voor de infanterie en artillerie in de sector en die meestal samen in en rond de boerderij gevestigd zijn: er is sprake van een PC voor de commandant van de divisie, voor de bevelhebber van de artillerie van de sector en/of voor de Colonel of General de tranchées (de hoofdverantwoordelijke van de bataljons in frontlijn). Hier zijn ook de Contre Batteries (batterijen die vijandelijk vuur beantwoorden) en de Batteries de Destruction (batterijen die systematische beschietingen op vijandelijke stellingen uitvoeren) gevestigd, evenals de Service de repérage d’artillerie (de opnemingsdienst die nagaat van waar het vijandelijk vuur komt). In de nabijheid van de hoeve, ter hoogte van de Bommelaerevaart, wordt tijdens de oorlog een grote telefooncentrale ingericht. Deze centrale wordt op verbindingsplannen (plans de liaisons) aangeduid met Central Epée. Van hieruit vertrekken verbindingen naar andere grote telefooncentrales in de sector, maar ook naar de posten van vele belangrijke officieren voor de artillerie, infanterie en observatie.

De twee bewaarde betonnen militaire constructies bij de boerderij dienen als betonnen hoofdkwartier voor de zowat belangrijkste officieren uit de sector. Bij deze commandoposten werd opvallend veel moeite besteed aan de afwerking en inrichting van de ruimtes. Constructie 3, in de weide tegen de Bommelaerevaart, is vermoedelijk in verband te brengen met de telefooncentrale. 

Op een militaire luchtfoto van 8 mei 1918 is te zien hoe het dak van constructie 2 bestaat uit twee zadeldaken, die op een merkwaardige wijze naast elkaar zijn geplaatst. Vandaag de dag zijn geen sporen van deze zadeldaken bewaard gebleven, het betonnen dak van de bewaarde constructie heeft een andere vorm. Bovendien is de bewaarde betonnen constructie kleiner dan de constructie op de luchtfoto. Rekening houdend met het feit dat er op de kadasterplannen van vóór en na de Eerste Wereldoorlog geen gebouw voorkomt op de plaats waar constructie 2 zou gebouwd worden, wijst dit wellicht op een grotere constructie, die tijdens de oorlog boven/rond de constructie opgetrokken is ter camouflage. Mogelijk gaat het om een loutere overkapping van de bunker met een lichte dakconstructie. De datum die op de betonnen constructie is aangebracht, 1-7-1917, suggereert dat de constructie op 1 juli 1917 zeker in gebruik is. Afgaande op de militaire luchtfoto van 8 mei 1918 kan besloten worden dat de bakstenen muur die tegen de betonnen constructie staat, van na de Eerste Wereldoorlog dateert.

Beschrijving

Betonnen militaire constructie met rechthoekig grondplan van grosso modo L. 900 x Br. 350cm. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting en aan de westelijke zijde met een cementlaag afgewerkt. Tegen de zuidelijke muur is eveneens op een kleine oppervlakte een gecementeerde laag aangebracht, met onder meer een datum: 1-7-1917 (de andere inscripties zijn niet zo duidelijk en mogelijk van latere datum). Aan de zuidelijke zijde neemt het dak de vorm aan van een zadeldak, aan de noordelijke zijde is het dak lichtjes gebogen. Aan de zuidoostelijke zijde is een rode bakstenen muur ten dele bewaard. Aan westelijke zijde zitten twee deuropeningen en twee vensteropeningen. Alle muuropeningen zijn getoogd. De vensteropeningen bevatten een houten kader. Er rond hangen telkens drie ijzeren haken. Bij de deuropeningen zijn eveneens haken terug te vinden. Binnenin bestaan de twee ruimtes uit een tongewelf, waarvan de muren en gewelf gewit zijn. In beide ruimtes zijn een vlakke schouw in een hoek aangebracht.

Rondom de hoeve ‘Hof ter Bommelaere’, Allaerthuizenstraat 2, op ongeveer 1800 meter ten oosten van Wulpen, liggen drie betonnen constructies uit WOI. Twee constructies, waaronder de hier besproken post, bevinden zich op het erf achter het woonhuis, een derde constructie bevindt zich in de weide op 250 meter ten noordwesten van de hoeve, vlak tegen de Bommelarevaart. De omgeving is landelijk en vlak.

Constructie nummer 2 betreft een constructie van geallieerde makelij. Mogelijk is de inscriptie ‘NL 1-7-1917’ het werk van een individu met de initialen NL. Het lijkt er in ieder geval op dat de constructie reeds op 1 juli 1917 in gebruik was. Het dorp Wulpen lag achter de 2de verdedigingslinie en fungeerde als kantonnement voor geallieerde militairen. Volgens de bewoners fungeerde ‘Hof ter Bommelaere’ tijdens WOI als ‘officierenmess’.

Kenmerken

Betonnen constructie met rechthoekig grondplan van ca. 900 x 350cm. Aan de zuidkant is het dak driehoekig (zadeldak). Aan de N-kant lijkt dit dak eerder gebogen ten gevolge van afslijting. Aan de Z-kant zijn op een gecementeerde laag de volgende letters ingekerfd: ‘NL 1-7-1917’.
Aan de westkant zijn 2 deuropeningen en 2 vensteropeningen, die bovenaan steekboogvormig afgewerkt zijn en diverse uitsparingen en houtrestanten bevatten. Rondom deze openingen zijn diverse ijzers en haken. Deze W-muur is met een cementlaag bedekt.

• Documentatiecentrum In Flanders Fields Museum, Duitse militaire kaart Batteriekarte f.d. Gruppe Nord (Nördl. Teil) Blatt XXVIII von 10.10.18.