erfgoedobject

Boerenburgerhuis

bouwkundig / landschappelijk element
ID
308547
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308547

Beschrijving

In het straatbeeld beeldbepalende omhaagde site met L-vormig geschikt boerenburgerhuis met lager landgebouw met daarachter een hoogstamboomgaard. Gelegen op een hoek aan de verhoogde kruising van vier wegen namelijk Trimpont, Kapellen, Hemelrijk en de afdalende Kremerstraat.

Historiek

Op het einde van de 18de eeuw is het hoekperceel nog niet bebouwd zoals te zien op de Ferrariskaart van 1771-1778. Er is wel verspreide kleinschalige bewoning in de onmiddellijke omgeving. De eerste bebouwing op deze site verschijnt op het Primitief Plan van 1830-1833. De configuratie is ongeveer dezelfde als nu, weliswaar met een extra klein blokje vooraan op het voorerf dat nu niet meer bestaat. De woning met omringende boomgaard was volgens de oorspronkelijke aanwijzende kadastrale legger van omstreeks 1830 in bezit van landbouwer Adrien Tirache. De primitief kadastrale toestand blijft ongewijzigd op de Atlas der Buurtwegen van 1843-1845 en de Popp-kaart van omstreeks 1860. In 1912 noteert het kadasterarchief de vergroting van de landbouwerswoning en de omvorming van het zuidelijk gedeelte van de boomgaard tot siertuin. In het begin van de 20ste eeuw wordt een stukje van de aan de straat grenzende hoogstamboomgaard van het erf afgescheiden en wordt het door een familielid met een boerenburgerwoning bebouwd (nu Kremerstraat 16).

Beschrijving

De vrijstaande boerenburgerwoning, verdiept en parallel aan de straat ingeplant, is bereikbaar via een gekasseide oprit. Door zijn hoogte is het pand beeldbepalend in het overwegend open landschap. Typologisch is het gebouw in het eerste kwart van de 20ste eeuw te dateren en is het een grondige verbouwing en vergroting uit 1912 van een ouder, minstens tot het begin van de 19de eeuw opklimmend gebouw.
De verzorgde baksteenbouw telt drie traveeën en twee bouwlagen en wordt afgedekt door een pannen zadeldak met aflijnende houten kroonlijst op klosjes. Het dubbelhuis heeft de kenmerkende gevelopbouw met een benadrukte centrale deurtravee geflankeerd door verdiepte venstertraveeën met aflijnend baksteenlijstje. In de erfgevel zijn de licht getoogde vensters bijkomend afgewerkt met typerende hoek- en sluitstenen (in blauwe hardsteen of cement). De centrale houten voordeur met beglaasd deur- en bovenlicht is nog oorspronkelijk en draagt samen met het metselwerk in staand verband met knipvoegen en de lage gecementeerde plint bij aan het verzorgde voorkomen. De vlakke verankerde achtergevel, gericht naar de achterliggende velden, is zoals gebruikelijk soberder uitgevoerd en heeft verspringende vensters in de middelste traptravee. Een lagere annex met slechts één deur en venster onder pannen zadeldak is tegen de oostelijke zijpuntgevel aangebouwd.

Ten zuidoosten en haaks ten opzichte van het boerenburgerhuis bevindt zich een éénlaags bakstenen landgebouw (combinatie stal en dwarsschuur) onder een pannen en aan de achterzijde deels uitgelengd zadeldak. Mogelijk tot het begin van de 20ste eeuw opklimmende constructie met 19de-eeuwse kern, met onder meer een aantal bewaarde laadluiken in het bovenste deel. De begane grond is deels gewijzigd.

Het perceel is rondom afgezoomd door een geschoren gemengde afsluitingshaag bestaande uit ligustrum, haagbeuk,..... Het voorerf is ten zuiden en zuidwesten ingericht als bloemen- en moestuin met een bakstenen waterput onder pannen zadeldak. Om verzakking of afvloeiing van deze sier- en moestuin te voorkomen, zijn de zijwanden van de iets lager gelegen gekasseide oprit met stenen verstevigd.

Ten oosten achter het landgebouw strekt zich op het eveneens omhaagd perceel een ruime hoogstamboomgaard uit met tal van oude fruitbomen die vanouds bij de site hoort. De haagbeukenhaag sluit de hoogstamboomgaard met onder meer peer, kerselaars,... af aan de straatzijde.

  • Kadasterarchief Oost-Vlaanderen, Kadastrale legger Everbeek, artikel 852, 3759.
  • Kadasterarchief Oost-Vlaanderen, Oorspronkelijke aanwijzende tabel primitief perceel (208) Everbeek.
  • Rijksarchief, Inventaris van de primitieve plannen van het kadaster, Primitief kadaster Brakel, afdeling VII (Everbeek), sectie C [online], https://search.arch.be/ead/BE-A0550_007345_007065_DUT (geraadpleegd op 28 augustus 2023).
  • Atlas Cadastral parcellaire de la Belgique, Philippe-Christian Popp, uitgegeven in 1842-1879, schaal 1:5000.
  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.

Auteurs: Vanneste, Pol; Duchêne, Helena; Vanmaele, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Boerenburgerhuis

  • Is deel van
    Kremerstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Boerenburgerhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308547 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.