erfgoedobject

Frietkot

bouwkundig element
ID
308562
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308562

Beschrijving

Vrijstaand frietkot uit het laatste kwart van de twintigste eeuw.

Historiek

Het stadsarchief van Aarschot bevat informatie over de standplaats van de verschillende Aarschotse frietkoten sinds de jaren 1960. Hieruit wordt duidelijk dat het frietkot aan de Albertlaan een historiek heeft gelinkt aan deze locatie die minstens tot de jaren 1960 teruggaat. In 1960 werden voor het eerst voorwaarden neergeschreven door het stadsbestuur voor de verhuur van frietkoten op het openbaar domein voor een termijn van telkens drie achtereenvolgende jaren. Aarschot had op dat moment vijf standplaatsen voor frietkoten op het openbaar domein:

  • Op de Grote Markt
  • Op de Bonenwijk
  • Op het pleintje aan het kruispunt van de Bogaardenstraat en de Bekaflaan
  • Withuis, langs de Reyerslaan
  • Op de Albertlaan, aan de Leuvense Poort

Publiciteit uit 1964 kondigt de heropening van een fritkar aan de Albertlaan aan. Het frietkot stond toen bekend als Frituur Bij Dore en Sidonie, vernoemd naar de toenmalige uitbaters Isidoor en Sidonie. Volgens mondelinge bronnen vernielde een brand in 1976 de oorspronkelijke frietbarak op deze locatie. Ter vervanging kwam er een deel van een bus die omgebouwd werd tot frituur. Met het ombouwen van de bus tot frituur werd ook het zitgedeelte achter het busgedeelte gebouwd. In april 1979 werd deze frituur overgenomen door Joseph en Paula, het is niet geweten of ze ook een nieuwe naam aan het frietkot gaven.

Vanaf oktober 1980 werd de frituur aan de Albertlaan uitgebaat door Mariette die het frietkot omdoopte tot Frituur De Leuvense Hoek. De naam verwijst naar de hoek of de bocht van de Albertlaan met de Leuvensesteenweg en de Leuvensestraat. Deze locatie in Aarschot staat ook bekend als de Leuvense Poort. Op publiciteit van Frituur Leuvense Hoek is een foto te zien van de busfrituur. De ramen van de bus waren aangepast zodat passanten daar frietjes konden bestellen en afhalen. Klanten die frietjes bestelden stonden onder een metalen luifel die tijdens sluitingsuren dichtgeklapt kon worden. De frituur had toen al zijn kenmerkende horizontale onderverdeling met bovenaan een neutrale lichte kleur en onderaan een band in een felle kleur. Uit de verschillende verflagen die vandaag zichtbaar zijn aan de frituur blijkt dat één van de vorige kleuren van het frietkot een donkerrode kleur was.

In 1991 werd de zaak overgenomen door de huidige uitbaters en sindsdien staat ze bekend als Frituur Marina.

Beschrijving

Vrijstaand frietkot uit het laatste kwart van de twintigste eeuw op een vierkant grondplan.

Het frietkot bestaat uit drie delen:

Het centrale deel van het frietkot is een omgebouwde bus. Deze metalen constructie heeft een rechthoekig grondplan van ongeveer 2 op 6 meter met een licht gebogen dakvolume en afgeronde hoeken. De toegang tot het busvolume is voorzien in de westzijde via een deur die langs de bovenzijde door middel van een afgerond rechthoekig raam opengewerkt is. De oostzijde wordt geopend door een afgerond rechthoekig raam. Het dak van het busvolume wordt in het midden bekroond met een uithangbord in neonverlichting in de vorm van een frietzak en hamburger en met de huidige naam van het frietkot.

Het zitgedeelte is een rechthoekige metalen aanbouw aan de noordzijde van de bus. Onder een aflopend plat dak bestaat deze constructie uit twee en vijf traveeën die opengewerkt zijn door afgeronde rechthoekige ramen. De dicht op elkaar aansluitende ramen hebben een zwarte rubberen omlijsting. In de noordgevel geeft de middelste travee via een deur toegang tot het zitgedeelte. Rechts langs het exterieur van het zitgedeelte bevindt zich de schoorsteen, een typerend onderdeel van elk vrijstaand frietkot.

Langs de voorzijde van de voormalige bus bevindt zich over de volledige breedte van de bus een smalle pui.

De volledige constructie van het frietkot aan de Albertlaan wordt gekenmerkt door een horizontale onderverdeling, benadrukt door het kleurgebruik. Deze onderverdeling is opgebouwd uit een lichte neutrale kleur in het bovenste gedeelte en een felle kleur in het onderste gedeelte. Daarnaast wordt deze horizontaliteit benadrukt door de vele vensters met een omlijsting in zwarte neopreen (synthetisch rubber) in het bovenste gedeelte, en het volledig gesloten onderste gedeelte.

Waardering

Het vrijstaand frietkot aan Albertlaan in Aarschot is een herkenbaar, historisch representatief en steeds zeldzamer voorbeeld van een meer informele praktijk waarbij een andere constructie (in dit geval een bus), omgebouwd werd tot frietkot. Ook de typische context, langs de belangrijkste verbindingswegen tot het historisch centrum van Aarschot is heel herkenbaar bewaard en draagt bij tot de erfgoedwaarde.

  • Stadsarchief Aarschot, dossier m.b.t. de standplaatsen van frituren in Aarschot, dossier 744.5.
  • ILEGEMS P. 2005: Frietgeheimen, Antwerpen.
  • SCHOLLIERS P. 1993: Arm en rijk aan tafel. Tweehonderd jaar eetcultuur in België, Berchem.
  • VANPÉE D. 2003: Frietkramen, frieten en aardappelen, Ons Heem.
  • Mondelinge informatie verkregen van de uitbater (28 augustus 2023).

Bron: Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier 4.001/42001/105.1, Frietkot aan de Albertlaan
Auteurs: Sys, Annelien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Frietkot [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308562 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.