erfgoedobject

Hoeve met schuur en bakhuis

bouwkundig element
ID
308585
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308585

Beschrijving

Hoeve met losse bestanddelen, in meerdere fases tussen het einde van de 19de eeuw en het eerste kwart van de 20ste eeuw ontstaan. Het complex bestaat uit een woonstalhuis, een bakhuis en een schuur met bietenkelder. Het perceel ligt aan de westzijde van een klein driehoekig plein dat reeds in het laatste kwart van de 18de eeuw als open plaats met kapel bij de kruising van verschillende wegen gedocumenteerd is. In de zuidelijke hoek van het plein is een gemetste waterput bewaard, ook deze wijst op het vroege ontstaan ervan. Het perceel van de hoeve wordt aan de straatzijde afgezoomd met meidoornhagen, de oprit ter hoogte van de carport en de oostgevel van het woonhuis is verhard met kasseien.

Op de Ferrariskaart is het perceel reeds bebouwd met een langwerpig volume. Het primitief kadasterplan toont aan de westzijde van het plein een langwerpig gebouw dat haaks op de straat georiënteerd staat. Dit gebouw werd op het einde van de 19de eeuw verbreed en mogelijk nieuwgebouwd. Het kadaster registreerde in 1898 het nieuwe gebouw met rechthoekig grondplan dat in twee percelen verdeeld was. De indeling van dit woonstalhuis met een typerende verdeling in woongedeelte (aan de straatzijde) en stal (aan de erfzijde) is anno 2023 nog leesbaar. In 1914 werd ten zuidwesten van het woonstalhuis een klein bijgebouw met smalle uitbouw geregistreerd, het bakhuis.

In 1922 ontstond naast het bakhuis een schuur op rechthoekig grondplan. Volgens de huidige eigenaars werden in dezelfde fase de buitengevels van het woonhuis versteend. Vier jaar later registreerde het kadaster een verlegging van de straat, waardoor de perceelgrens aan de straatzijde veranderde. De hoevegebouwen bleven ongewijzigd.

In 1987 werd aan de noordgevel van de schuur een paardenstal gebouwd, het erf werd aan de straatzijde afgesloten met een metalen poort. Tegen de westgevel van het woonhuis ontstond een kleine aanbouw. In 1994 werd de paardenstal vervangen door een carport en werd de doorgang naar het erf volledig overdekt.

Beschrijving

Het voormalige woonstalhuis telt vier op twee traveeën onder een pannen zadeldak. De gevels zijn opgetrokken in bruinrood baksteenmetselwerk in kruisverband, de kopse straatgevel heeft een gecementeerde sokkel. De gevelopeningen werden bij de verstening van de buitengevels en in latere fases aangepast, in de straatgevel zijn nog sporen van twee vensteropeningen op de verdieping zichtbaar. Anno 2023 heeft deze gevel een rechthoekige vensteropening met bakstenen rollaag als latei.

De naar het erf gerichte langgevel heeft licht getoogde gevelopeningen, de centrale inkomdeur wordt geflankeerd door vensteropeningen. De kopse tuingevel heeft op het gelijkvloers een brede rechthoekige opening met glazen schuifdeur, de geveltop is bekleed met losanges. Tegen het linkerdeel staat een lage bakstenen aanbouw onder pannen zadeldak.

De noordelijke langgevel heeft drie kleine en twee grotere rechthoekige vensteropeningen met bakstenen rollagen als lateien en dorpels. In de linkertravee met hoger geplaatste vensteropening is de interieurindeling met opkamer en half ondergrondse kelder afleesbaar. Het buitenschrijnwerk dateert uit een recente fase.

De binnenwanden van het woonstalhuis bestonden oorspronkelijk uit vakwerk en werden pas in het laatste kwart van de 20ste eeuw versteend en aangepast. Voordien werden deuropeningen en plafondhoogtes reeds gewijzigd. Het houten stijl- en regelwerk is nog gedeeltelijk bewaard. In het vroegere woongedeelte is de typerende indeling in twee woonruimtes met centrale haard, een opkamer en een half ondergrondse kelder nog goed leesbaar. Het huis wordt dwars verdeeld door een centrale gang die de trap naar de verdieping bevat. Ten oosten van de gang bevindt zich het vroegere woongedeelte, ten westen de vroegere stal.

Het bakhuis ten zuidwesten van de woning heeft gevels in vakwerk op een bakstenen sokkel. De balken van het vakwerk zijn zwart geschilderd, de vullingen wit. Het pannen zadeldak loopt aan de zuidzijde door boven de volledig bewaarde uitwendige bakoven. In de noordelijke gevel heeft het bakhuis twee deuropeningen en twee kleine vensters.

De schuur bestaat uit een vakwerkconstructie met drie ankerbalkgebinten op bakstenen sokkel en onder pannen zadeldak. De interne houtconstructie is goed bewaard, het vitswerk van de vakwerkgevels is nog aanwezig, bepleisterd en wit geschilderd.

In het oostelijke deel bevond zich oorspronkelijk een half ondergrondse bietenkelder, waardoor de bakstenen sokkel hier hoger opgemetst werd. In het linkerdeel van de noordelijke gevel herkent men de getoogde keldervensters die in een recente fase dichtgemetst werden. In het rechterdeel van dezelfde gevel bevindt zich een brede poortopening met origineel bewaarde houten poort. De zuidgevel heeft links een deuropening met oorspronkelijke houten deur, rechts twee kleine vensters en een luik naar de bietenkelder.

  • Kadasterarchief Limburg, Mutatieschetsen Hoeselt, afdeling 1, sectie H: 1898/25, 1914/90, 1922/54, 1926/61, 1974/61, 1987/81, 1994/56.
  • Mondelinge informatie van de huidige eigenaars (achterkleinkinderen van de oorspronkelijke eigenaars) tijdens het plaatsbezoek op 6 november 2023.

Auteurs: Fexer, Charlotte
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Gemeente Hoeselt


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve met schuur en bakhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308585 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Hoeselt

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.