erfgoedobject

Villa Gielen

bouwkundig element
ID
308597
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308597

Beschrijving

Villa met losstaand wagenhuis, omstreeks 1885 in eclectische stijl gebouwd op een ruim parkperceel aan de zuidwestzijde van de Hoogstraat. Bouwheer was Karel Gielen, die in 1889 tot volksvertegenwoordiger werd verkozen. De villa werd in 1900 door het kadaster opgetekend, in 1981 registreerde men een verbouwing. In een recente fase vond een restauratie plaats.

Het wagenhuis ligt achteraan in de tuin, aan de zijde van de Kasteelstraat. Het werd in dezelfde stijl als de villa gebouwd, in 1930 uitgebreid en in 1976 bij de aanleg van de voetweg tot Kasteelstraat, voorzien van een torentje.

Het park was oorspronkelijk groter maar werd gedeeltelijk verkaveld. De toegang bevindt zich aan de Hoogstraat. Het oorspronkelijke hekwerk werd vervangen door een houten poort tussen twee vierkante breukstenen pijlers met decoratieve hardstenen bekroning. Enkele 100-jarige bomen overleefden na de nieuwe tuinaanleg. Hun kruinen spelen visueel in de ruimere omgeving een belangrijke rol.

Beschrijving

Exterieur

Villa van twee bouwlagen op souterrain en drie op drie traveeën onder samengestelde leien daken. Het dakvlak aan de straatzijde heeft een sierlijke dakkapel met decoratief uitgesneden windveer. De ver overkragende dakrand wordt ondersteund door sobere houten kraagstukken. De vlakke gevellijst is tussen de kraagstukken versierd met decoratieve tegels. De gevels zijn opgetrokken in roodbruin baksteenmetselwerk in kruisverband met natuurstenen lichtbeige geschilderde speklagen. De naar onder toe verbredende sokkel is afgewerkt met ruwe breukstenen en hardstenen hoekpijlers.

Het vooraanzicht van de villa wordt bepaald door een markant en decoratief uitgewerkte vooruitspringende linkertravee. Deze wordt bekroond door een getrapte tuitgevel met hardstenen dekstenen, versierd met acroteria en sierankers en een segmentvormig fronton met windvaan. Op het gelijkvloers was in een vroegere fase een open erker met bekronend balkon aanwezig, als geheel gevat in decoratief houtwerk met houten leuningen. Anno 2023 is het balkon nog bewaard, de erker werd in een recente fase gesloten met bepleisterde gevels.

De vensteropeningen van variërend formaat zijn deels samengesteld als kruis- of zeslichten met hardstenen kruisen en dorpels. De vensters zijn gevat in segment- of rondboogvormige muurnissen, onder de vensters zijn plaatselijk panelen met decoratieve tegels ingevoegd. De inkomdeur in de smalle middentravee was oorspronkelijk voorzien van een afdak op houten kraagstukken. Voor de deur bevindt zich een met zes treden verhoogd hardstenen perron dat aan de linkerzijde aan de sokkel van de erker aansluit.

De linkerzijgevel is grotendeels blind en heeft twee brede, uit het gevelvlak uitstekende bakstenen rookkanalen die boven de dakrand als schoorstenen doorlopen. Deze flankeren een dakkapel met bakstenen puntgevel en tweelicht met hardstenen kruis. Ter hoogte van de verdieping heeft de zijgevel tussen de rookkanalen twee smalle vensteropeningen met hardstenen tussendorpel, latei en dorpel.

In de achtergevel wordt de indeling van de voorgevel gespiegeld herhaald. De brede vooruitspringende rechtertravee met tuitgevel heeft op gelijkvloers en verdieping telkens een brede zesdelige vensteropening, de stenen vensterkruisen werden hier echter verwijderd. Het terugwijkende linkerdeel van de gevel heeft op het gelijkvloers een met een hardstenen trap verhoogde deuropening en een getoogde vensteropening. Hierboven zijn drie rondboogvensters op verschillende niveaus aanwezig, die de plaats van het trappenhuis aangeven. Op de tweede verdieping en in de tuitgevel heeft de achtergevel kleinere vensteropeningen. De rechterzijgevel is gesloten opgevat en heeft een vensteropening op het gelijkvloers en de eerste verdieping.

Het buitenschrijnwerk is vernieuwd met uitzondering van de kleine rondboogvensters van de trappenhal. De keldervensters bewaren nog de oorspronkelijke smeedijzeren tralies. Op een niet-gedateerde zwart-witfoto die de villa in een vroege fase weergeeft, is het schrijnwerk in een donkere tint afgewerkt, mogelijk met een kleurloze of bruin getinte vernis. Hierdoor ontstond er een duidelijk contrast met de lichtere kleur van de natuurstenen speklagen en vensterkruisen.

Ook de dakrand, de windveer van de dakkapel en het houtwerk van de erker en de balkonleuning hadden een donkere afwerking. Anno 2023 zijn al deze elementen witgeschilderd.

Interieur

Het interieur van de villa is deels origineel bewaard. In de centrale trappenhal aan de achterzijde werd de houten bordestrap met ingesnoerde balusters en gesculpteerde trappaal behouden, verder ook de mozaïekvloer, de lambrisering en de plafondlijsten in de inkomhal en de terrazzovloer en de gewelfde plafonds in de kelder. De vooruitspringende brede travee bevat een enfilade van woonruimtes waarin nog de geprofileerde plafondomlijstingen en een schouwmantel in witte marmer bewaard zijn. Ook de meeste binnendeuren - houten paneeldeuren - en de houten plankenvloeren zijn nog aanwezig.

Wagenhuis

Het wagenhuis staat aan de zuidelijke perceelgrens, langs de Kasteelstraat. Het eenlaagse gebouw is opgetrokken in dezelfde materialen als de villa en heeft een plat dak. De straatgevel is blind. De gevel aan de tuinzijde bestaat uit twee achter elkaar terugwijkende delen die onder de daklijst afsluiten met een bakstenen boogfries op hardstenen consoles. Het vooruitspringende rechterdeel van de gevel bevat een brede rechthoekige poortopening, het terugwijkende linkerdeel een rechthoekige deuropening. In de hoek tussen de twee geveldelen staat een ronde toren met leien torenspits. De toren heeft op gelijkvloers niveau een rondboogdeur.

Rechts sluit aan de tuingevel van het wagenhuis een concaaf muurscherm aan, opgebouwd in dezelfde materialen als de gevels van het wagenhuis en de villa. Hierbij gaat het waarschijnlijk om een latere toevoeging.

  • Zwartwit foto: collectie Hoeseltse Geschiedkundige Studiegroep
  • Informatie aangeleverd door Marc Gonnissen van de Hoeseltse Geschiedkundige Studiegroep, mail dd. 29/10/2023.
  • Informatie van de eigenares, mail dd. 14/11/2023 en mondelinge toelichting tijdens plaatsbezoek op 16/11/2023.
  • Inventaris Onroerend Erfgoed 2023: Villatuin Gielen [online], (geraadpleegd op 3 november 2023).

Auteurs: Fexer, Charlotte
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Gemeente Hoeselt


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Villatuin Gielen

  • Is deel van
    Hoeselt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Villa Gielen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308597 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Hoeselt

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.