erfgoedobject

Celtic Field complex van Moorsberg

archeologisch geheel
ID
308858
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308858

Juridische gevolgen

Beschrijving

Situering

Het Celtic Field complex in het gebied Moorsberg bevindt zich ten zuidwesten van de dorpskern van Opglabbeek en ten zuiden van de wijk Dennenweelde. Het Celtic Field complex strekt zich uit doorheen een groot deel van het bosgebied. Het Celtic Field complex strekt zich ook uit buiten het bosgebied, op de percelen ten westen van het bos, waar de structuren ook zichtbaar zijn op het Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen, hetzij vager. De perimeter van de bescherming omvat de zone van het bosgebied met zichtbare Celtic Field structuren, waar het Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen een goede bewaring van de walstructuren aanduidt, alsook de percelen ten westen met zichtbare structuren, aangezien deze ook in de nabije toekomst onder bos worden gelegd. Op basis van het hoogtemodel kunnen de aanwezige Celtic Field walstructuren precies aangeduid worden.

De zone is naar de bodemkaart gelegen op droge tot matig droge zandbodems met een weinig duidelijke tot duidelijke humus of/en ijzer B horizont en (bruine podzolachtige bodems en podzolbodems; bodemseries Zbf/ Zbg/ Zcg).

Het gebied wordt gekenmerkt door een vrij vlakke topografie, variërend tussen ca. 82m TAW tot ca. 84,5m TAW. Daarmee is de site gelegen op een plateau dat één van de hoogste delen omvat van het Kempens Plateau, een zone dat de brongebieden van verschillende beken omvat (o.a. de Zwarte beek en de Bosbeek).

Beschrijving

In en aangrenzend aan het gebied werden in het verleden diverse archeologische vondsten gedaan. De oudste hiervan zijn lithische (vuurstenen) artefacten die wijzen op aanwezigheid van de mens in de steentijd. De meeste van deze vondsten zijn moeilijk toe te schrijven aan een welbepaalde periode hierbinnen, maar een bladvormige pijlpunt suggereert alvast een zekere activiteit in het middenneolithicum.

Bij veldkarteringen op de akkers ten westen van het bosgebied werden in de jaren 1980 eveneens een aantal scherven van handgevormd aardewerk opgeraapt, die echter niet nader gedateerd kunnen worden dan vermoedelijk behorend tot de ijzertijd of Romeinse periode. Eén scherf, een rand van een beker in zgn. Belgisch aardewerk, kon wel aan de Romeinse periode worden toegewezen.

Direct aangrenzend aan de site werd in de jaren 1970 naar aanleiding van werken een klein opgravingsonderzoek verricht, waarbij enkele grondsporen maar ook de resten van een brandstapel en enkele crematiegraven werden geregistreerd, behorend tot de Romeinse periode (1ste tot 3de eeuw n. Chr.). Een 200-tal meter ten zuidoosten werd een ander Romeins grafveld aangesneden te As- Klaverberg, mogelijk vormen deze beide sites één groot grafveld.

Het is dus duidelijk dat de site en omliggend gebied vanaf het neolithicum tot en met de Romeinse periode een zekere bewoning gekend heeft.

Via het Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen is duidelijk een Celtic Field-complex zichtbaar in de site van Moorsberg. De velden zijn ongeveer 40 op 40 meter groot, en ruwweg zuidwest-noordoost georiënteerd. Het hoogteverschil tussen de wallen en de velden zelf varieert van 20 tot 40 cm. Ongeveer een kilometer ten oosten zijn in het bosgebied eveneens nog Celtic Field structuren zichtbaar.

Bewaringstoestand

De beschikbare archeologische en historische bronnen lijken er op te wijzen dat de zone na de ijzertijd of Romeinse periode geen intensieve ontginning/ bewoning meer heeft gekend. De historische kaarten tot het midden van de 20ste eeuw tonen een heidelandschap. Later werd het gebied omgezet naar bos. Dit historisch stabiel landgebruik zonder ingrijpende werkzaamheden of akkerbouw heeft gezorgd voor een relatief goede bewaring van het microreliëf en aldus voor de bewaring van de structuur van het Celtic Field complex. Zoals wel het geval is in vele andere bosgebieden in de Kempen, werden in het grootste deel van het gebied geen rabatten aangelegd, wat de bewaring van de Celtic Field structuren uiteraard ten goede komt.

  • MEYLEMANS E., CREEMERS G., DE BIE M., PAESEN J. 2015: Revealing extensive protohistoric Field systems through high resolution lidar data in the northern part of Belgium, Archäologisches Korrespondenzblatt 45, 2, p. 197-213.
  • REYNAERT P.-J. 2022: Onder Limburgse heide: Onderzoek naar verspreiding, voorkomen en bewaring van Celtic Fields op het Kempens Plateau, masterproef KULeuven.

Auteurs: Meylemans, Erwin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Waarnemingen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Celtic Field complex van Moorsberg [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308858 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.